FARUK ERDEM

Milyonlarca emekli ve memurun gözü bugün açıklanacak enflasyon rakamlarında. 5 aylık enflasyonun yüzde 15.09 çıkmasının ardından haziran enflasyonunun da yüzde 1.5 civarında olması bekleniyor. Buna göre de 6 aylık enflasyon yüzde 16.82 olacak. Bu oran hem emeklilerin hem de memurlarının yeni maaşlarını belirleyecek. İşte milyonlara yeni maaş rehberi...
Enflasyon verisi kimi nasıl etkileyecek?
Açıklanacak 6 aylık oran, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin yılın ikinci artış oranını belirleyecek. Memurlar ve memur emeklileri ile sosyal yardım alanların ise yüzde 5'lik toplu sözleşme artışına ilave edilecek enflasyon farkını ortaya koyacak. Buna göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 16-17 aralığında artış alırken memurlar ve memur emeklileri 15-16 aralığında zam alacak.



Emekli ve memur maaşları dışında hangi gelirler artacak?
Memurların ve emeklilerin ek ödemeleri (aile yardımı, toplu sözleşme ikramiyesi, emekli doktor ilave ödemesi gibi), 65 yaş aylığı, evde bakım parası, engelli aylığı, kronik hastalık yardımı, Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) ödemeleri, kıdem tazminatı tavanı artacak.
Maaşlara ne kadar zam yapılacak?
Kök aylıklara bu yılın ilk 6 aylık döneminde gerçekleşen enflasyon oranında zam yapılacak. Şu ana kadar açıklanan 5 aylık veriye göre; SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 15.09 zam oluştu. Geriye sadece haziran enflasyonu kaldı. Zam oranı, haziran enflasyonu yüzde 1 çıkarsa yüzde 16.24'ü, yüzde 2 olarak gerçekleşirse yüzde 17.13'ü bulacak. Yüzde 1.5 olduğunda ise artış oranı yüzde 16.82 olacak.



Kök aylık nasıl görülecek? Zam nasıl uygulanacak?
Kök aylık, e-Devlet'teki 'Emekli Aylık Bilgisi' bölümünden görülebiliyor. Burada 'aylık tutarı' olarak görünen rakam, kök aylığı gösteriyor. Ekranda çıkan 'ek ödeme tutarı' da maaşın yüzde 4'ü-5'i oranındaki ek ödemeyi ortaya koyuyor. Bugün belli olacak zam oranı, e-Devlet'te 'aylık tutarı' olarak görünen tutara (kök aylık) eklenecek. Ek ödeme de yeni kök aylıktan hesaplanacak. Zamlı kök aylığı ve ek ödemesinin toplamı taban aylığın altında kalanlara taban aylık, üstünde olanlara hesaplanan tutar yatırılacak.
Taban aylık artırılacak mı?
Emeklilerin zam oranının belli olmasının ardından taban aylıkta bir artış yapılıp yapılmayacağı da karara bağlanacak. Burada enflasyon oranında artış yapılırsa yeni taban aylık 17 bin lira civarında olacak. İlave bir artış yapılırsa bu kez 20 bin lirayı bulabilecek. Bunun için yasa yapılacak.



Yeni maaşlar ne zaman ödenecek?
Zamlı aylıklar SSK emeklilerine 17-26 Temmuz, Bağ-Kur emeklilerine 25-28 Temmuz arasında ödenecek. Memurlar 15 Temmuz'da yeni maaşlarını alırken memur emeklileri zamsız aylıklarını 1-5 Temmuz'da alacak, farklar sonra yatırılacak.

DUL VE YETİM MAAŞLARINA DA VAR
Dul ve yetimlere zam nasıl yansıyacak?
SSK ve Bağ-Kur'dan aylık alan dul ve yetimlerin kök aylıklarına ve ek ödemelerine 6 aylık enflasyon oranı yansıtılacak. Eğer taban aylıkta bir artış yapılırsa dul ve yetimler bundan da hisseleri oranında yararlanacak. Eğer taban aylık 14 bin 469 liradan 17 bin liraya çıkarsa en düşük ödeme, ölüm aylığı oranı yüzde 75 olanlarda 10 bin 851 liradan 12 bin 750 liraya, aylık oranı yüzde 50 olanlarda 7 bin 234 liradan 8 bin 500 liraya, aylık oranı yüzde 25 olanlarda 3 bin 617 liradan 4 bin 250 liraya yükselecek.

KIDEM TAZMİNATI ARTAR MI?
Kıdem tazminatı artacak mı?
Evet memurlara ve memur emeklilerine yapılacak artış oranı kıdem tazminatı tavanını da yükseltecek. Böylece temmuz ayı ve sonrasında işten ayrılanlar için kıdem tazminatı yüzde 16 civarında daha yüksek ödenecek.