FARUK ERDEM

Çalışma hayatıyla ilgili mevzuatımız gereği vatandaşlara sosyal yardımların (65 yaş aylığı, engelli aylığı gibi) dışında da birçok konuda ödemeler yapılıyor. Bunların bazıları için başvurmak gerekirken birçoğu da otomatik olarak yapılıyor. Birçok vatandaş bu ödemelerden haberdar olmadığı için paralar hesabında kalıyor. Ödemeler e-devlet sisteminden görülebiliyor. Ödemeler sağlıktan evliliğe, işsizlikten kazaya birçok konuda yapılıyor. İşte bu ödemelerin detayları...

SGK kimlere ödeme yapıyor?
Sosyal Güvenlik Kurumu, çalışanlara ve işsizlere, hastalara, kendisinden ödenek ve maaş alanlara yönelik birçok konuda ödemeler yapıyor. Bu ödemeler için bazı şartları da taşımak gerekiyor.

Sağlık alanında hangi ödemeler yapılıyor?
SGK'nın en önemli ödemelerinin başında sağlık ödemeleri geliyor. Gerek devlet gerekse özel hastanelerdeki birçok tedavinin önemli kısmını SGK karşılıyor.
Hastane ve muayene masrafları
İlaç giderleri (katılım payı dışında kalan kısmı)
Tıbbi cihaz ve malzeme ödemeleri (örneğin işitme cihazı, tekerlekli sandalye)
Diş tedavileri (kısıtlı kapsamda)

Çalışanlar için hangi ödemeler var?
İş göremezlik ödeneği: Geçici hastalık, iş kazası, meslek hastalığı gibi durumlarda verilir.
Analık (doğum) parası: Yengi düzenleme ile 2025 sonrası doğumlarda ilk doğum için ödenek 5 bin lira oldu. İkinci çocukta ayda 1.500 TL (60 ay) üç ve sonraki doğumlarda ayda 5 bin TL (60 ay) olarak ödeniyor. Türk vatandaşı olmak yeterli oluyor. Başvuru isteniyor.
Emzirme ödeneği (süt parası): Annelere her doğum için bir kere ödeniyor. Anne çalışmıyorsa babaya veriliyor. 2025 yılı için 1.238 TL. Başvuru gerekmiyor.
Yol ve gündelik ücretleri (tedavi için sevkle başka şehre gönderilen hastalara)

İşsizlik parasını herkes alabilir mi?
İşsizlik parası İŞKUR tarafından ödeniyor. Ancak SGK'dan ayrılış şartı bulunuyor. İşsizlik maaşı almak için temel şartlar şunlar:
Son 3 yılda en az 600 gün prim
Son 120 gün sigortalı çalışma
Kendi isteğiyle işten ayrılmamış olmak

Evlenen herkese çeyiz parası veriliyor mu?
Anne veya babasından ölüm aylığı (yetim maaşı) alan kız çocukları, evlenince bu aylıkları kesilir. Kesilen aylığın 2 yıllık tutarı (24 maaş) topluca kendisine ödeniyor. Evlendikten sonra çeyiz yardımı dilekçesi ve evlilik cüzdanı ile SGK'ya başvurmak gerekiyor.

Ölüm aylığını kimler alıyor?
Eşini veya anne babasını kaybedenler belli şartlarda ölüm aylığı alıyor. Dul ve yetim aylığı olarak da bilinen bu aylığı almak için vefat eden sigortalının belli sayıda prim günü (SGK 900 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı 1.800 gün) olması ya da emekli olması isteniyor. Bu aylığı almak için hak sahipleri vefat sonrası dilekçe ile SGK'ya başvurmaları isteniyor.

İstisnai yardımlar hangileri?
Afet ve acil durum destekleri (SGK eliyle yürütülürse)
Fark ödemesi (bazı ilaç ve tedavilerde SGK ile anlaşmalı özel hastanelerde uygulanır.)

TRAFİK KAZALARINDA MASRAFLAR KARŞILANIYOR

Trafik kazalarında hangi giderler karşılanıyor?
SGK'lı birinin karıştığı trafik kazasında yaralanma durumunda, SGK sağlık giderlerini karşılar. Tazminat ödemeleri sigorta şirketlerince karşılanıyor.
Kaza sonrası gidilen hastane önemli mi?
Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılanlar için belirlenen sağlık hizmeti geri ödeme usul ve esasları çerçevesinde SGK tarafından karşılanıyor. Trafik kazası durumunda vatandaşlar, sözleşmeli/protokollü sağlık hizmeti sunucularına, acil hallerde ise; sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularına doğrudan müracaat edebiliyor.

KAPLICA PARASI DEVLETTEN

Tedavi amaçlı kaplıca ziyaretlerini SGK karşılıyor mu?
SGK, Sağlık Uygulama Tebliği'nde yaptığı değişiklikle kaplıca tedavilerini de sağlık sigortası yardımları kapsamına aldı. Bu kapsamda SGK gerekli şartları sağlayan kişilerin kaplıca tedavisi, yol, refakatçi ve gündelik masraflarını karşılıyor.
Kaplıca parasından kimler yararlanabiliyor?
SGK'lı olan ve doktor raporuyla kaplıca tedavisi alması uygun görülen hastalar bu destekten yararlanıyor.
Kaplıca parası için hangi şartlar isteniyor?
Kaplıca tedavisine gerek görülenler, Sağlık Bakanlığı'nca işletme izni verilen kaplıca tesislerine müracaat edebiliyor. Bu liste SGK'nın sitesinde mevcut.
Sağlık kurulu raporunun düzenlendiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde tedaviye başlanamaması halinde yeniden sağlık kurulu raporu düzenlenmesi gerekiyor.
Sağlık kurulu raporunun düzenlendiği gün dahil 5 işgünü içinde kaplıca tesisine müracaat edilmesi gerekiyor. Bu süre aşılırsa 6 ay içinde sevk belgesi gerekiyor.
Yol giderinin ödenmesinde, tedavinin sağlanabildiği en yakın kaplıca tesisinin bulunduğu yerleşim yeri esas alınıyor.
Raporda/sevk formunda refakatin tıbben gerekli olduğunun belirtilmesi (18 yaşını doldurmamış çocuklar için aranmaz) ve tedavinin yapıldığı tesis tarafından refakatçi kalındığının belgelenmesi halinde refakatçinin yol giderleri ve gündelikleri karşılanıyor.

İSTİHDAM AÇANA BÜYÜK DESTEK

SGK'nın işverenlere sağladığı destekler neler?
İşverenler için SGK'nın yaptığı 20'den fazla teşvik bulunuyor. Bunlardan özellikle istihdamı artırmak amacıyla yapılanlardan bazıları şöyle:
Düzenli ödeyene 4 ve 5 puanlık SGK prim indirimleri
Genç ve kadın istihdam edene prim desteği
Uzun süre işsiz kalanları işe alana prim desteği
Kısa çalışma ödeneği sonrası işe devam ettirme teşviki
Asgari ücret desteği