FARUK ERDEM

Aile yılı kapsamında kadınlara ve annelere yönelik birçok proje ve destek hayata geçirilirken ev hanımları için de önemli bir proje daha gündemde. Aile Koruma Kalkanı paketi kapsamında yer alan yeni proje hayata geçtiğinde ev kadınları sosyal güvence ile birlikte emeklilik hakkını da kazanacak. Üstelik primlerin üçte birini de devlet karşılayacak. İşte yeni sistemin detayları...

Kimler bu haktan yararlanacak?

Daha önce sigortası olsun ya da olmasın şu anda çalışmayan ya da emekli olmayan 18 yaşını tamamlamış Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı tüm ev kadınlarına sistem açık olacak. Bu sisteme başvuracak ev kadınlarının Türkiye sınırları içinde ikamet etmeleri gerekecek.

Sosyal güvence nasıl sağlanacak?

Söz konusu proje ilk etapta sosyal güvence sağlayacak. Bunun için başvuruda bulunan ev kadınları isteğe bağlı sigorta ile kayıtlı olacak.

Sigortanın içeriğinde neler olacak?

Söz konusu sigorta Bağ-Kur kapsamında sayılacak. Hem emeklilik primleri ödenecek hem de sağlık primleri yatırılacak. Bu sebeple ev kadınları ile bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları da sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanacak.

Ödemeler nasıl yapılacak?

Söz konusu sigorta yapıldıktan sonra her ay otomatik olarak prim yatırılacak. Ev kadınları böylece bir işyerinde çalışıyor, ya da kendi işini yapıyor gibi primlerini ödeyecek. Primler internet üzerinden yatırılacak.

Ödeme miktarları nasıl belirlenecek?

İsteğe bağlı sigorta primleri en az asgari ücretin üçte ikisi kadar yapılacak. 2025 yılı için aylık ödeme 8 bin 321 lira 76 kuruş olarak uygulanıyor. Bunun yüzde 20'si emeklilik için ödenirken yüzde 12'si de sağlık primi olarak alınıyor.

Devlet desteği nasıl olacak?

Ödenecek aylık primlerin üçte birini devlet karşılayacak. Bu oran sistem devreye girdikten sonra daha da artabilecek. Bu yıl için ödenecek aylık primin üçte biri 2 bin 773 lira 92 kuruş olacak. Emeklilik için gerekli 15 yıllık (5400 gün) ödemede devlet desteği bu günkü asgari ücretle 500 bin lirayı bulacak.

Nasıl emekli olunacak?

Sadece isteğe bağlı sigorta ödeyenlerin en az 5.400 gün (15 yıl) prime ihtiyaçları bulunuyor. Daha önce çalışması olanlar ise eksik kalan primlerini yine isteğe bağlı sigorta ile tamamlayabilirler. Örneğin EYT'den emeklilik için 5.375 güne ihtiyacı olan bir sigortalının 5100 günü olsun.

Kalan 275 günü çalışmadan isteğe bağlı ile ödeyerek yaşa bakılmadan emekli olabilir. Bir başka sigortalının hiç çalışması yoksa isteğe bağlı sigorta ile 15 yıl prim ödeyerek yaş şartı ile emekli olabilir.

ÇOCUKLAR TARİHİ ERKENE ALABİLİR

Erken emeklilik mümkün olabilecek mi?

Söz konusu paket kapsamında hem ev kadınlarına hem de çalışan anneler için Fiili Hizmet Zammı (yıpranma) benzeri bir destek ile hem prim eklenmesi hem de yaş şartının düşürülmesi gündemde olacak. Örneğin 4 yıl çalışan anneye her yıl için bir yıl prim eklenerek 5 yıllık prim geçerli sayılacak.

Çocuk sayısı burada etkili olacak mı?

Eklenecek prim ve düşülecek yaş şartı çocuk sayısına göre esneklik gösterebilecek. Böylece çok çocuk anne için avantaj olacak.

Doğum borçlanması değişecek mi?

Bu kapsamda yüzbinlerce annenin uzun zamandır beklediği sigortadan önceki doğumların borçlanması sistemi de gündeme gelecek. Bugün doğum borçlanması sadece sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuk için yapılabiliyor ve anneler bu sayede 6 yıl yani 2160 gün kazanabiliyor. Ancak sigorta olmadan önce dünyaya gelen çocuklar için borçlanma yani prim satın alma yapılamıyor.