Devrim araba fabrikasını kim kapattı, yasakladı? Devrim araba fabrikası neden kapandı?

Devrim araba fabrikasını kim kapattı, yasakladı? sorusunun yanıtı sorgulanan konular arasında yer alıyor. TOGG yerli otomobilinin Gemlik farbrikasında üsretime başlayacak olması geçmişe dönük bakıldığında Devrim otomobilinin de araştırılmasına neden oldu. Peki, Devrim araba fabrikasını kim kapattı, yasakladı? Devrim araba fabrikası neden kapandı?

Giriş Tarihi: 29.10.2022 16:45

Devrim araba fabrikasını kim kapattı, yasakladı? Devrim araba fabrikası neden kapandı? sorularının cevapları araştırılan konular arasında yer alıyor. Gündemdeki konulardan biri de ilk yerli otomobil Devrim arabası oldu. Devrim otomobilini Eskişehir'de Türk mühendisleri tasarlayıp üretmişti. Peki, Devrim araba fabrikasını kim kapattı, yasakladı? Devrim araba fabrikası neden kapandı?

DEVRİM ARABASI NE ZAMAN YAPILDI?

Türkiye'de tasarlanan ve üretilen ilk otomobil Devrim arabası 1961 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla, Eskişehir Demiryolu Fabrikası'nda, 129 günde üretildi.

DEVRİM OTOMOBİLİ HİKAYESİ

Türkiye'nin ilk yerli otomobili "Devrim" için çalışmalar 1961 yılında başladı. O yılın haziran ayında, dönemin yöneticilerinin talimatıyla Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) Fabrikaları, Cer Dairelerinin yönetici ve mühendislerinden oluşan yaklaşık 20 kişilik ekibi Ankara'da toplantıya çağrıldı. Toplantıya başkanlık eden TCDD Genel Müdür Yardımcısı Yüksek Mühendis Emin Bozoğlu, "ordunun cadde binek ihtiyacını karşılayacak otomobil tipinin geliştirilmesi" görevinin 29 Ekim 1961'e kadar yani 4,5 ayda bitirilmesi için TCDD'ye verildiğini bildirdi.

Toplantıda, "Devrim Arabası" çalışmaları için en uygun yerin bugünkü Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi AŞ (TÜLOMSAŞ) Eskişehir Demiryolu Fabrikaları olduğuna karar verildi. Otomobili tasarlamak ve geliştirmek için çeşitli tiplerdeki araç yapılarının incelenmesi kararına varılan toplantıda, elde edilecek sonuçlara göre üretilecek arabanın tip, boyut, motor, şanzıman ve diğer parçalarının imal yönteminin tespit edilmesi benimsendi.

TÜLOMSAŞ'ta yapılan ilk toplantıda, Devrim'i geliştirecek ekiptekilerden bazıları, böyle bir projede seve seve görev almaya hazır olduklarını fakat bu kadar kısa bir sürede sonuç alınabileceğini sanmadıklarını söyleseler de çalışmalar hızla başladı. İlk toplantının sonunda, yönetim ile dizayn, motor-şanzıman, karoseri, süspansiyon-fren, elektrik donanımı, döküm işleri, satın alma işleri ve maliyet hesapları gibi çalışma grupları belirlendi. Önce otomobilin ana hatları kararlaştırıldı. 4 zamanlı ve 4 silindirli motor, 50-60 beygir gücü ve bin-bin 100 kilogram ağırlığında orta boy denilebilecek bir tip üzerinde mutabık kalındı. Devrim Arabası'nın motorunun gövde ve başlığı, Sivas Demiryolu Fabrikası'nda dökülerek, Ankara Demiryolu Fabrikası'nda işlendi ve monte edildi. Piston, segman ve kolları Eskişehir'de, şanzımanlar tümü ise Ankara Fabrikası tarafından yerli olarak yapıldı. Montaja geçildiğinde karşılaşılan en büyük sorun, gövde-motor uyumunu sağlamak, debriyaj, gaz ve fren kumanda mekanizmalarını yerleştirmek ve direksiyonun en uygun konumunu bulmaktı. Yapılan çalışmalar sonucu, ekim ayı ortalarında Devrim otomobillerinden ilki test sürüşüne hazır hale getirildi.

O dönem "Siyah", "Beyaz", "Mavi Boncuk" ve "Gecekondu" isimleri verilerek 4 adet üretilen Devrim'den sadece biri çalışır durumda günümüze ulaştı. Halen TÜLOMSAŞ'ın bahçesinde müzeye dönüştürülen camlı mekanda muhafaza edilen Devrim, ziyaretçilerden yoğun ilgi görmeye devam ediyor.

DEVRİM ARABASI ÖZELLİKLERİ

Malzemenin yüzde 80'i yerliydi. Şasesi, şanzımanı, motoru yerliydi. Distribütör ve karbüratör dışarıdan alınmıştı.

Üç ileri bir geri vitesi vardı. Motoru 4 silindirli, 60 beygir takatindeydi.

Döşemelerinde Sümerbank'ın kumaşları kullanılmıştı.

Devrim 1, 2, 3 ve 4 adı verilen otomobiller Eskişehir Cer Atölyeleri'nde duruyordu.

1965'te Devrim otomobillerinden ikisi Eskişehir'deki Demiryolları Fabrikası'nda binek araç olarak kullanılıyordu. Diğer iki araç ise Ankara'da Demiryolları'nın bir deposunda duruyordu. Hiçbir zaman Devrim otomobilleri seri üretime geçemedi.