Whittall'dan geriye Barış Manço'nun konağı kaldı | Whittall Ailesi'nin film gibi hikayesi

James William Whittall, Moda'nın en yüksek yerine Kule Ev adlı bir köşk yaptırdı. Daha sonra etrafındaki bütün köşkleri çocukları için aldı! Ondan geriye kalan yapılardan bir tanesi de yıllar sonra merhum Barış Manço tarafından alınan tarihi konaktı...

Giriş Tarihi: 28.03.2021 06:55

Whittall'dan geriye Barış Manço'nun konağı kaldı | Whittall Ailesi'nin film gibi hikayesi

İngiliz tüccar James William Whittall, İstanbul'u adeta yurt bilmişti. Moda'yı bir dükalık haline getirmişti. James William Whittall 9 Nisan 1862'de İzmir Buca'lı Samuel Barker'ın kızı Edith Anne Barker ile evlendi. Çiftin Edith Mary, Ethel Marianne, Frederick Edwin ve Linda Frances adlı 4 çocuğu dünyaya geldi. James Whittall, büyüyen ailesi için 1870'de Moda Caddesi'nden denize kadar olan yamacında çok geniş bir arazi satın aldı.

Sarayburnu'na bakan arazide Tower House (Kule Ev) olarak bilinen bir malikane inşaa ettirdi. Kuleli Ev'in yanında daha önceleri yapılan ahşap konağı da oğlu Frederick Edwin ve gelini Helen (La Fontaine) Whittall'e hediye etti. Baba Whittall, Kuleli Ev'in etrafında kızları ve oğulları için büyüklü, küçüklü evler yaptırdı. Adeta bölgeyi küçük bir Whittall dükalığı haline getirdi. Frederick Edwin Whittall'in en küçük oğlu Edward la Fontaine Whittall ile Iris Barnet (Gow) Whittall'den 1920'de doğan torunu David E. Whittall, konağı şöyle anlatmıştı;

"Evin ana özelliği önden terasa uzanan bir salondu. Duvarlarda, ortasında delikler bulunan yaklaşık altı Aubusson halısı (Orta Fransa'daki Aubusson köyünde dokunan el dokuması halılardır) asılıydı. Bunlar, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Enver Paşa tarafından Türk subayları için bir hastane olarak alındığı ve ısıtmak için kullanılan sobaların bacaları içinden geçsin diye yapılmıştı. Her iki tarafta ana odalar vardı. Sağ tarafta, Büyükanne Lily'nin (Helen Whittall) zamanının çoğunu bezik oynayarak geçirdiği ortasında mangal olan bir Şark Odası vardı.

Soldaki yemek odası terasa nazırdı. İkinci ve üçüncü (çatı katı) katlarda birçok yatak odası vardı. 1947'de kaldığımda yatak odamın penceresinin dışında, üzerinde incir bulunan bir sarmaşık vardı. Teras, deniz seviyesinde küçük bir rıhtıma ve alt bahçeye bakmaktaydı. Bahçede birkaç manolya ağacı vardı." James William Whittall'in Tower House'unun yer aldığı ve Whittall Parkı olarak adlandırılan büyük bahçe yamaçtan alçalarak sahile kadar ulaşır. Sahilde Whittall'lerin yelkenli teknelerini bağladıkları bir de iskele mevcuttu.

MODA DENiZ KULÜBÜ'NÜ KURDULAR
Moda Deniz Kulübü, 1935'te Rejinald Whittal ile Arthur Whittal tarafından kuruldu. Whittall'lerle birlikte Cemal Bayar, Muvaffak İşmen, Zeki Rıza Sporel, Fazel Öziş, Rejinald Whittal, Arthur Whittal ve Arnold Hendel kurucu üyelerdi. Kulübün üyeleri arasında Mahmud Baler, Nejat Eczacıbaşı, Fahrettin Kerim Gökay, Nadir Nadi, Münir Nurettin Selçuk, Emin Onat, Sedad Hakkı Eldem gibi isimler de vardı.

PERİLİ KÖŞK
Whittall ailesinin Yakacık'ta da evleri vardı. Arazi ve mülk yerel halk tarafından hala 'İngiliz Köşkü' olarak biliniyor. Aydos Tepesi'nin en yüksek tepesine yapılan bu köşk, Whittall Ailesi'nin yazlık eviydi. Ancak Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle ev sessizliğe büründü ve çevredekiler tarafından "perili köşk" adı verildi.

KÖŞKÜ BARIŞ MANÇO ALDI
Whittall Köşkü olarak anılan yapı, 1895-1900 arasında Rum asıllı Pape Kalfa'ya yaptırıldı. Zaman içinde birçok kez el değiştirildi. Fakat 1965'te 5. kuşak John Whittall tarafından satın alındı. Köşkü yıllar sonra alan isim ise Barış Manço'ydu. Manço kendisiyle anılan evi İngiliz Whitthall ailesinden 1984'te satın almıştı. Sevilen sanatçının evi ölümünden sonra müzeye dönüştürüldü.