Kurban Bayramı'na sayılı günler kala, ibadetlerini eksiksiz yerine getirmek isteyen Müslümanlar kurban kesmenin dini boyutunu araştırmaya başladı. "Kurban kesmek farz mı, vacip mi?" ve "Kimler kurban kesmek zorunda?" gibi soruların yanıtları merak konusu oldu. Diyanet İşleri Başkanlığı, 2025 yılı itibarıyla kurban ibadetinin dini hükmü ve uygulanacak şartlara dair açıklamalarda bulundu. İşte merak edilen detaylar…
Kurban Kesmek Farz mı?
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, kurban kesmek farz değil, vaciptir. Mezheplerin çoğuna göre, udhiyye kurbanı kesmek sünnettir (İbn Rüşd, Bidâyetü'l-müctehid, 1/429). Hanefî mezhebinde ise tercih edilen görüş, kurbanın vacip olduğudur (Merğinânî, el-Hidâye, 8/146). Kurban, -fıkhî hükmü ne olursa olsun- Müslüman toplumların belirli simgesi ve şiarı sayılan ibadetlerden biri olarak asırlardan beri özellikle milletimizin dinî hayatında önemli bir yer tutmaktadır.
Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür?
Diyanet'e göre, sözlükte yaklaşmak, Allah'a (c.c.) yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarına gelen kurban, dinî bir terim olarak, Allah'a yaklaşmak ve O'nun rızasına ermek için ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usûlüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder. Kurban Bayramı'nda kesilen kurbana "udhiyye", hacda kesilen kurbana ise "hedy" denir.
Aşağıdaki şartları taşıyan her Müslümanın kurban kesmesi dini açıdan vacip olur:
▪ Müslüman olmak,
▪ Akıl sağlığı yerinde olmak,
▪ Ergenlik çağına erişmiş olmak,
▪ Mukim (yerleşik) olmak,
▪ Temel ihtiyaçlarını ve borçlarını karşıladıktan sonra 80.18 gram altın değerinde mal veya paraya sahip olmak.
Kurban Ne Zaman Kesilir?
Kurban kesim vakti, bayram namazı kılınan yerlerde bayram namazı kılındıktan sonra; bayram namazı kılınmayan yerlerde ise fecirden (sabah namazı vakti girdikten) sonra başlar. Hanefîler'e göre bayramın 3. günü akşamına kadar devam eder (Merğinânî, el-Hidâye, 7/154). Bu süre içinde gece ve gündüz kurban kesilebilir. Ancak kurbanların gündüz kesilmesi daha uygundur. Şâfiîlere göre ise bayramın 4. günü gün batana kadar kurban kesilebilir (Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, 4/383; İbn Rüşd, Bidâyetü'l-müctehid, 1/436).
