Gözle göremeyeceğimiz kadar küçük ama etkisi düşündüğümüzden çok daha büyük! Bilim insanları, doğanın en çalışkan canlılarından biri üzerinde sıra dışı bir test yaptı. Sonuçlar ise hem şaşırtıcı hem de gelecekteki mücadele yöntemlerini değiştirebilecek nitelikte oldu.
Kafein, Karıncaların Hafızasını Nasıl Etkiledi?
Arjantin karıncaları (Linepithema humile), dünya genelinde yaygın koloniler kurarak yerli böcek türlerini tehdit eden en istilacı karınca türlerinden biri olarak biliniyor. Yalnızca birkaç milimetre boyunda olmalarına rağmen, binlerce kilometreye yayılan devasa koloniler kurabiliyorlar.
ABD ve Akdeniz kıyılarında büyük sorunlara yol açan bu karıncalar, besin kaynaklarını ele geçirebiliyor, elektrik kablolarına dahi zarar verebiliyor ve yerel ekosistemi olumsuz etkileyebiliyor. Geleneksel yöntemlerde zehirli yemlerle kontrol edilmeye çalışılsalar da, karıncalar çoğu zaman bu yemlere kısa sürede ilgisini kaybediyor.
iScience dergisinde yayımlanan bir araştırmada, bilim insanları sıra dışı bir fikirle yola çıktı. Karıncalara az miktarda kafein verildiğinde, yemlerin yerini daha iyi hatırlayıp hatırlayamadıkları test edildi.
Deneyde, legolardan ve plastik bir platformdan oluşan özel bir karınca parkuru kuruldu. Karıncalar, üzerinde şekerli su damlalarının bulunduğu bu parkurda dört kez denemeye tabi tutuldu. Bazı damlalarda hiç kafein yoktu. Bazılarında ise düşük, orta ve yüksek seviyelerde kafein vardı.
Kafein verilen karıncalar, yemlere giden yolu daha net hatırlıyor ve güçlü kimyasal izler bırakarak diğer karıncaların da aynı yöne gitmesini sağlıyor. Bu, koloniye zehirli yemlerin daha etkili şekilde taşınmasına yardımcı olabileceği düşünülüyor.
Kafeinin Fazlası Zararlı
Araştırma, çok yüksek dozda (2.000 ppm) kafein verilen karıncalarda herhangi bir iyileşme gözlenmediğini, hatta bunun zararlı olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, özellikle arılar gibi faydalı böcekler için yüksek dozun ölümcül olabileceğini belirtti.
Deneyin baş araştırmacısı Galante, çalışma ile ilgili şu açıklamalara yer verdi: "Kullandığımız en düşük doz doğal bitkilerde bulunan doz, orta doz bazı enerji içeceklerinde bulunan doza yakın ve en yüksek miktarın arıların LD50'si olması bekleniyor. Bu dozla beslenen arıların yarısı ölüyor"
