Türkiye'de sigara ve alkollü içkilerin fiyatları, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu'nun 12. maddesinin 3. fıkrası uyarınca her altı ayda bir otomatik olarak güncelleniyor. Bu güncelleme Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan son altı aylık Üretici Fiyat Endeksi'ndeki (ÜFE) değişim oranında yapılıyor. Bu durum, her Ocak ve Temmuz ayında sigara ve alkol fiyatlarında otomatik bir artışı beraberinde getiriyor.
Yılın ilk 5 ayında ÜFE yüzde 12.92 olarak gerçekleşti. Ekonomistler, Haziran ayı enflasyon verileriyle birlikte ilk 6 aylık ÜFE'nin yüzde 15 seviyesine ulaşacağını tahmin ediyor. Bu tahmin doğrultusunda, sigaradaki ÖTV oranı da aynı şekilde yüzde 15 oranında artırılacak.
Eğer Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yasal yetkisini kullanarak bu vergi güncellemesini ortadan kaldırmaz veya oranını düşürmezse (ki bu beklenmiyor), sigaralardaki vergi yükü önemli ölçüde artacak. Bu artışın, sigara fiyatlarına ortalama 8 ila 10 TL yansıyacağı hesaplanıyor.
Sigaranın vergi sistemi oldukça karmaşık bir yapıya sahip. ÖTV, yalnızca nispi (oransal) yüzde 50 düzeyinde kalmıyor; aynı zamanda bir asgari maktu vergi ve bir de maktu vergi ile birlikte uygulanıyor.
Asgari Maktu Vergi: Bu tutar, sigaradan alınacak en düşük ÖTV miktarını belirliyor ve altına inilemiyor. Şu anda her bir sigara dalından 1.8313 TL alınan bu vergi, 20 sigaralık bir pakette 36.62 TL'ye denk geliyor. Yüzde 15'lik artışla birlikte bu rakam 42.11 TL'ye yükselecek. Maliye, bu asgari maktu verginin sigara satış fiyatının yüzde 50'sinden daha az olmaması şartını da uyguluyor. Bu durumda, en düşük sigara satış fiyatının en az 84.22 TL olması gerekecek.
Maktu Vergi: Paket başına alınan sabit maktu vergi ise 10.50 TL'den 12.07 TL'ye çıkacak.
Bu iki vergi türünün toplamı, paketin toplam ÖTV'sini oluşturuyor. Mevcut durumda 47.12 TL olan toplam ÖTV, zamla birlikte 54.12 TL'ye yükselecek. Bu artan tutarın üzerine bir de Katma Değer Vergisi (KDV) eklendiğinde, bir paket sigaradaki toplam vergi yükü en az 64.94 TL'ye ulaşacak.
Vergi artışının doğrudan maliyetlere eklenmesiyle birlikte, piyasadaki en ucuz sigara markalarının fiyatı 70 TL'den 80 TL'ye, orta düzey fiyatlı sigaraların ise 80 TL'den 90 TL'ye çıkması bekleniyor.
Geçmişte sigara fiyatlarındaki maliyet artışlarının perakende satış fiyatlarına çok daha yüksek oranlarda yansıdığı biliniyor. Ancak Mart ayında Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile sigaralara uygulanan paket başına sabit alınan maktu vergi artırılırken, fiyata bağlı nispi vergi oranı yüzde 53.5'ten yüzde 50'ye düşürülmüştü. Bu düzenleme, enflasyonla mücadele yol haritasının bir parçası olarak değerlendirilmişti. Yapılan hesaplamalara göre, bu tür istikrarlı adımlar sayesinde maliyetlerin fiyata katlanarak yansımasına neden olan "mali çarpan" 7.5'ten 3.8'e düşürülmüş durumda. Bu da, artık 1 TL'lik bir maliyet artışının sigaraların perakende satış fiyatına 3.7 TL daha az yansıdığı anlamına geliyor.
* Haberin görselleri ahaber foto arşivden servis edilmiştir.
Kaynak: ahaber.com.tr
