Son dakika… Başkan Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye-Rusya Federasyonu-İran Üçlü Zirvesi kapsamında kritik toplantısı başladı.

Erdoğan, Putin ve Ruhani, Üçlü Zirve Toplantısı öncesi ortak basın toplantısı düzenledi.

ERDOĞAN'DAN KRİTİK AÇIKLAMALAR

Başkan Erdoğan zirve öncesi açıklamalarda bulundu. Erdoğan, "Suriye'nin siyasi birliği ile toprak bütünlüğünün muhafazası, sahada sükunetin korunması, ihtilafa kalıcı bir siyasi çözüm bulunması noktasında tam bir mutabakat içindeyiz." dedi.

Başkan Erdoğan, Astana Platformu, Suriye'deki yangının söndürülmesi için etkili çözümler üretebilen ve somut adımlar atabilen yegane girişimdir." şeklinde konuştu.



Erdoğan konuşmasını şöyle sürdürdü;

Ankara Zirvesi'nin Astana sürecine yeni bir soluk kazandıracağına inanıyorum.

Suriye'de barışın sağlanması için daha fazla sorumluluk üstlenmemiz, elimizi taşın altına daha çok koymamız gereken bir dönemdeyiz.

(Üçlü Zirve) Toplantımızda İdlib başta olmak üzere sahadaki durumu, Fırat'ın doğusunda yaşanan gelişmeleri, siyasi süreçte gelinen aşamayı ve Suriyeli mülteciler meselesini ele alacağız.

İRAN CUMHURBAŞKANI HASAN RUHANİ'NİN AÇIKLAMALARI

Bizleri ülkesinde ağırlayan Türkiye Cumhuriyeti'nin değerli Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür ediyorum. Bir kez daha Suriye konusunda ortak ilkelere vurgu yapmayı gerekli görüyorum. Suriye'nin toprak bütünlüğü, bölünmezliği, milli egemenliği hakkına,bağımsızlığına saygı gösterilmesi hususlarına ki bizim sürekli olarak vurguladığımız hususlardır. Bu ülkeye istikrar, huzur ve güvenliğinin geri dönmesi için gerekli tüm zeminler hazırlanmalıdır. İran İslam Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti olarak bu üç ülkenin Suriye krizini barışçıl yöntemlerle çözülmesi, terörizmle mücadele, anayasa komitesini kurulmasını destekleme, sığınmacıların geri dönmesi, insani yardımların iyileştirilmesi ülkenin yeniden onarımıdır.

"MASUM SİVİL HALKIN KURTULMASI İÇİN UYGUN BİR ÇÖZÜM YOLU BULUNMALIDIR"

Şu an 2,5 yıl geçtikten sonra bu sürecin Suriye'ye ve uluslararası topluma katkı sağlamaktaki etkili konumunu güçlendirdiğini görüyoruz. İran İslam Cumhuriyeti, Suriye krizini sadece siyasi yolla çözümlenebileceği, Suriye'deki tüm kesimlerin katılımı ile gerçekleşeceğine inanmaktadır. Bazıların peşinde olduğu yönetimi değiştirme yaklaşımını bu süreçte, elde edilen tecrübeler dışında artık geçerliliğini yitirdiğine inanıyoruz. O ülkenin kendi halkı tarafından çözümlenmelidir. Bizim çabalarımız, Astana süreci çerçevesinde her zaman diyalog sürecini kolaylaştırma, Suriye hükümeti ve muhalif kurumların bu sürece katılımlara teşvik olmuştur. Terörizmle mücadele DAEŞ, El Kaide ile devam etmelidir. Teröristlerin halkı kendileri için canlı kalkan olarak kullanmak gibi alçakça girişimlerine izin verilmemelidir. Masum sivil halkın kurtulması için uygun bir çözüm yolu bulunmalıdır. Geçen sene Astana sürecindeki ortaklarımız Soçi kentinde İdlib mutabakatını imzaladılar.

"MATABAKAT PLANLANDIĞI GİBİ İLERLEMEDİ"

Biz de teröristlerin bu bölgeden çıkarılması ve Suriye hükümetinin teröristlerin kontrolündeki bölgelere hakim olması için destek verdik. İdlib bölgesinde büyük bir insani krizin yaşanmasını önlenmesi önemliydi. Bu matabakat planlandığı gibi ilerlemedi. Teröristlerin kontrolündeki bölgeler azalmadığı gibi inanılmaz bir şekilde artış göstermiştir. Teröristlere hiçbir zaman sahadaki koşulları suistimal etme fırsatı verilmemelidir. Biz şu ana dek kat edilen yolu değerlendirmek, Suriye'nin kendi geleceğini belirlemesine yardımcı olabilecek önemli kararlar almak amacıyla beşinci kez bir araya geliyoruz. Terörizmle bu ocak söndüren belanın temizlenmesi, anayasa reformu, sığınmacıların geri dönmesi, tutukluların değişimi ve Suriye'nin yeniden onarılmasıdır.

"ASTANA SÜRECİ BAŞKA SÜREÇLERE VE İNİSİYATİFLERE KARŞI PLANLANMAMIŞTIR"

Bu yolda sadece ve sadece Suriye halkı karar vermeli ve başkaları hiçbir şekilde onların içişlerine karışma hakkını kendinde görmemelidir. Üç garantör ülke arasındaki işbirliğinin artmasının ve bölgedeki diğer krizlerin çözülmesinde temel rol oynayabilecektir. Bizler bölge komuşları olarak hep buradaydık ve burada olacağız.

"AMERİKAN GÜÇLERİ BİR AN ÖNCE BÖLGEYİ TERK ETMELİ"

Suriye ile 1998 yılında imzalanan Adana mutabakatının tekrar hayata geçirilecek uygun bir durum olabilir. Bu sürecin temel yaklaşımları her zaman anlaşmazlıkların barışçıl bir çözüme kavuşmasıdır. Astana süreci başka süreçlere ve inisiyatiflere karşı planlanmamıştır. Amerika'nın Suriye topraklarında gayrimeşru olarak askeri güç bulundurması BM üyesi Suriye'nin toprak bütünlüğünü ve egemenliğini tehlikeye atmıştır. ABD geçen yıl askerlerini çekeceğini söylemiştir. Bu sözler geçmişte gerçekleşmediği gibi gelecekte de gerçekleşmesi için bir irade gösterilmemektedir. Amerikan güçlerinin bir an önce bölgeyi terk etmesi ve Suriye'nin egemenliğini sağlaması zaruridir.

PUTİN: SURİYE'DE ŞİDDET SEVİYESİ DÜŞÜRÜLDÜ

Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin de "Ortak çabalarımızla Suriye topraklarında istikrar sağlanmıştır ve şiddet seviyesi düşürülmüştür." değerlendirmesinde bulundu.

Putin'in mesajları şöyle;

Bu zirveye katılmaktan dolayı mutluluk duyuyorum. Astana süreci Suriye çözüm sürecine en etkin katkı sağlayan mekanizmadır. Bugün siyasi sürecin başlatılması, Suriyelilere ekonomik ve sosyal alanın yeniden tesis edilmesiyle ilgili konuları bugün görüşeceğiz. Suriye topraklarında istikrar sağlanmış ve şiddet seviyesi düşürülmüştür. Ama önemli olan kalıcı çözüme temel attık. Bizim üst düzey zirvelerimizin yanı sıra uzman düzeyinde önemli çalışmalar devam edilmektedir. Rusya, Türkiye ve İran, BM, Suriyeli taraflarla 13 toplantı yapılmıştır. Irak ve Lübnan gözlemci olarak eklenmiştir. Anayasa komitesinin oluşturulması kararı alınmıştır. Bu komite Suriye'nin devlet yapısıyla ilgili çalışmayı sürdürecektir. Komite hızlı bir şekilde Cenevre'de çalışmalarına başlamalıdır.

"İNSANİ YARDIM OLUŞTURULMASINA DA ÇALIŞIYORUZ"

Suriye'deki aşırı gruplarla mücadele önemli bir konu. Çatışmazlık ve İdlib bölgesindeki durum endişe vericidir. Bu bölge teröristlere sığınak olmamalıdır. Suriye'yi nüfus alanlarına bölmek kabul ed ilemezdir. Önemli olan Suriyelilere ülkeyi yeniden tesis etmek, ekonomik ve sosyal alanı canlandırmaktır. İnsani yardım oluşturulmasına da çalışıyoruz. 2018 yılı Temmuz ayından itibaren 390 bin kişi Suriye'ye döndü. 1.3 milyon insan evlerine döndü. Uluslararası toplumu ve uluslararası ajanslar ülkenin yeniden restore edilmesi noktasında daha etkin bir katkı sağlanacaktır. Bu ülkelerde güvenliğin, istikrarın sağlanması, Suriye'nin toprak bütünlüğü, egemenliğine katkı sağlayacaktır. Teşekkür ederim.