Lupus (SLE) hastalığı nedir? Lupus hastalığının belirtileri neler?

Lupus hastalığı (SLE) Nazar Nur Kaya'nın ölümüyle gündeme geldi. Peki halk arasında Kelebek hastalığı olarak da bilinen Lupus hastalığının belirtileri neler? büyük oranda doğurganlık çağındaki kadınlarda görülen lupus hastalığında neler dikkat edilmeli? Detaylar haberimzide.

LUPUS HASTALIĞI NEDİR?

Lupus (SLE), öncelikle 15-45 yaş arasındaki kadınlarında görülen, ana özellikleri burun sırtından yanaklarına doğru uzayan, güneşe maruz kalmakla artan, kızarıklık; eklemlerde ağrı şişme; ateş, kilo kaybı; böbrek tutulumu; akciğer beyin kalp; kemik iliği gibi birçok organı etkileyebilen önemli bir hastalıktır. Oluş mekanizması bağışıklık sisteminin, kendi vücudumuza ait dokuları tanımada sorunlar yaşaması ve kendi dokularımıza karşı savaş vermesidir. Daha az olarak çocuklarda, yaşlılarda ve erkeklerde de SLE görülebilmektedir. SLE'nin gerçek sebebi bilinmemektedir. Ancak, eldeki veriler değerlendirildiğinde genetik, enfeksiyonlar, hormonlar, ultraviyole ışınları, bazı kimyasal maddeler ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.

LUPUS (SLE) BELİRTİLERİ NELERDİR?

Lupus hastalığının belirtileri şöyle sıralanabilir: Bağışıklık sistemi normal dışı işlevlerde bulunarak kendi dokularına karşı savaş vermeye başlar. Özellikle burun sırtından yanaklara doğru uzanan, sıklıkla güneşe maruz kalınması sonrası ortaya çıkan, üzerinde sivilce içermeyen ve iyileşince hafif deri koyuluğu dışında iz bırakmayan kızarıklık SLE vakalarında karşılaştığımız olgulardır. Bu lezyon kelebek kanadını andırdığı için SLE, Kelebek hastalığı olarak da adlandırılır.

Kelebek hastası kadınlar için gebelik yüksek risk taşıyor. Dolayısıyla bu hastaların doğum kontrolü de büyük önem kazanıyor. Doğum kontrolünde uygulanan bazı yöntemler ise güvenilir bulunmuyor. Bariyer metodu, mekanik problemler (delinme, yırtılma gibi) nedeniyle güvenilir değil. Hormonlu ya da bakırlı rahim içi araçlar, aralıklı takipte olmak kaydıyla güvenle kullanılabiliyor. Doğum kontrol hapları eskiden çok sakıncalı kabul edilse de yapılan yeni dönem çalışmalarda bazı özel durumlar haricinde kullanılabileceği belirtiliyor. Aktif nefrit, antifosfolipit antikorları pozitif olan ve sigara içenlerin ise östrojen içeren preparatlardan kaçınması önem taşıyor.

LUPUS 6 FARKLI TÜRDE ORTAYA ÇIKABILIYOR

Lupus, geniş bir hastalık grubunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Kelime anlamı Kurt, anlamında olup aynı zamanda kurt ısırığı sonucu oluşmuş yara anlamında kullanılmaktadır. Lupus tek bir hastalık değildir, başlıca altı başlıkta sınıflandırılır:

Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Lupus olgularının yüzde 70'ini oluşturur. En sık görülen tipi SLE'dir.

Kronik Kutaneöz Lupus Eritematozus (Diskoid LE, DLE): Lupus olgularının yüzde 10 kadarını oluşturan deriye kısıtlı formu. Sıklıkla yüz de saçlı deride ve daha az olarak kollarda gövdede, sınırları belirgin plaklar şeklinde lezyonlardır.

Subakut Kutaneöz Lupus Eritematozus formunda da deri kısıtlı ancak zaman içinde yüzde 30-50 oranında SLE' ye dönüşüm gösterir. Burada vücudun birçok yerinde deride kızarıklıklar, sedefe benzer lezyonlar olur.

İlaç İlişkili Lupus: Hidralazin ve Prokainamid, izoniazid (INH) ve Alfa-Metil Dopa gibi ilaçlar başta olmak üzere, birçok ilaç ve kimyasal maddeye bağlı olarak gelişen, ve sıklıkla ilgili ilacın kesilmesi ile ya da kısa süreli tedavilerle düzelen, ciddi sistemik organ tutulumu pek yapmayan bir tablodur.

Neonatal Lupus (Yenidoğan Lupus'u): SLE'si olan gebe hastanın bebeğinde doğumdan itibaren gelişen ve genelde ilk 6-8 ay içinde düzelen bir tablodur.

Overlap (Çakışma) Sendromları: Tüm olguların yüzde 5 kadarını oluşturan ve diğer başka bir hastalıkla beraber Lupus bulguları olması durumudur. Dediğimiz gibi en sık görülen Lupus türü SLE'dir.

LUPUS HASTALIĞI TANISI NASIL KONUR?

Öncelikle hastanın detaylı öyküsü ve fizik muayenesi yapılır. Genç bir kadın, açıklanamayan eklem ağrıları, deri de özellikle güneş gören alanlarda kızarıklıklar, ateş, kilo kaybı gibi yakınmaların varlığında hasta tetkik edilmelidir. Genel biyokimyasal testler, idrar testleri, Anti- Nükleer Antikor (ANA), ENA, anti-dsDNA, kompleman düzeyleri, bazı virüslere yönelik araştırmalar, akciğer grafisi gibi birçok tetkik yapılır. Duruma göre ek tahliller, deri lezyonu varsa biyopsi yapılabilir. Ayrıca böbrek tutulumu düşünülen hastalardan böbrek biyopsisi yapılması gerekebilir.

LUPUS (SLE) TEDAVİSİ

– Tedavisi olmadığından lupus tanısı koymak ve lupusun kontrol altında tutulması için mümkün olan en kısa zamanda tedaviye başlamak.

– Her kişinin lupusu farklı olduğu için, tedavi hastaya özel olarak hazırlanır. Genel olarak, doktorlar semptomları hafifletmek, alevlenmeleri önlemek ve organ hasarını en aza indirmek için ilaçlar verebilir.

– Örneğin, aspirin, asetaminofen, ibuprofen ve naproksen sodyum gibi anti-enflamatuar ilaçların ağrı ve ateşi hafifletmesi için önerilir.

– Ağrıyı azaltmak ve vücuttaki iltihapların şişmesini azaltmak için prednizon gibi kortikosteroidler verilebilir.

– Sıtma tedavisi için kullanılan ilaçların, vücudun kendi organlarına ve dokularına saldıran antikorların üretimini azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.

– Bağışıklık sistemini sakinleştirmek ve vücuttaki lupus miktarını en aza indirmek için başka tedaviler verilebilir.

– Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, steroidler semptomları kontrol edemediğinde veya hastalar yüksek dozda steroidleri tolere edemediğinde faydalıdır. Bununla birlikte, immünosüpresan alan insanlar yakından izlenmelidir, çünkü bu ilaçlar vücudun enfeksiyonlarla savaşma kabiliyetini azaltmaktadır.

– Kan pıhtıları riski altında olan Lupus hastalarına düşük doz aspirin, varfarin veya heparin verilebilir.

– Belimumab (Benlysta), ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından özellikle lupus hastalarına tedavi için onaylanan ilk ilaçtır.

Lupus hastalığına daha önce, dünyaca ünlü şarkıcı Selena Gomez yakalanmıştı.