İşte son seçim anketi!

30 Mart ve 10 Ağustos seçimleri öncesinde hazırladığı başarılı kamuoyu araştırmalarıyla adını duyuran GENAR Araştırma Şirketi Başkanı İhsan Aktaş ile 7 Haziran seçimleri ve sonrasında kamuoyunun gündemine gelmesi beklenen sivil anayasa konusundaki araştırma sonuçlarını konuştuk. İşte 10 soruda 7 Haziran seçimleri…

► Yeni anayasaya kamuoyu desteği ne durumda?

GENAR'ın yaptığı son araştırmada yeni anayasaya destek verenler yüzde 72.2, destek vermeyenler ise yüzde 27.8'dir. Yeni anayasaya en yüksek oranda destek Ak Parti'de yüzde 85.5, HDP'de yüzde 82, MHP'de yüzde 57.1, CHP'de ise yüzde 54.1'dir. Tabloya bakıldığında CHP tabanının bile yarıdan fazlası Türkiye'de yeni bir anayasa istemektedir. Türk toplumunun yeni anayasa talebi belirgin ve baskındır. Çünkü toplum her konuda bu kadar ittifak etmez. Yeni anayasa konusunda toplumsal bir mutabakat vardır.

► Başkanlık sistemine toplum hazır mı?

Araştırmalara bakıldığı zaman henüz toplumsal destek yüzde 45 oranında gözüküyor. Fakat başkanlık sistemi bugünlerde tartışıldığı kadar hiç tartışılmamıştı. Kanaatim o ki başkanlık sistemi tartışıldıkça toplumun benimseme oranları da artacaktır. Kamuoyu bilmediği konuya öncelikli olarak mesafeli yaklaşır. Konu hakkında bilgi sahibi oldukça da fikirleri daha da normalleşir. Başkanlık sistemi hakkında henüz toplumun fazlaca bilgisi yoktur. Sadece Amerikan sistemi, tek adamcılık vs. gibi olumsuz imajlar yüklüdür. Başkanlık sisteminin getireceği yenilikler, kuvvetler ayrımı prensibi ve toplumun kangren olmuş meselelerine nasıl çözüm getireceği iyi anlatılırsa bir toplumsal mutabakatın olacağını düşünüyorum. Başkanlık sistemi yeni bir anayasa ile mümkün. Daha şimdiden toplum yeni bir anayasa konusunda mutabakata varmış gözüküyor.

► Çözüm süreci hakkında partilere göre seçmen ne düşünüyor?

Çözüm sürecine toplumsal destek yüksek olmakla beraber sürecin seyrine gore seçmen davranışlarında değişiklikler oluyor. Bir defa toplumun tamamına yakını çözüm sürecinden yanadır. Bu destek Kürt seçmende yüzde 90'ların üzerinde, Türk seçmende de yüzde 70'lerdedir. Çözüm sürecinin bugünkü durumuna kamuoyunun desteği yüzde 57 civarındadır. Ak Parti'nin yüzde 88.2'si, HDP'nin yüzde 69.1'i, CHP'nin yüzde 21.1'i, MHP'nin yüzde 17'si, diğer partilerin de yüzde 37'si çözüm sürecini desteklemektedir. Çözüm sürecine en az destek CHP ve MHP'den gelmektedir. Burada da muhalefet partilerinin sürece olan mesafesi etkili olmaktadır.

► Anketlerinizde AK Parti'nin oy oranı nedir?

Özünde 2011 seçimlerinden bugüne gelinceye kadar siyasi yelpazede çok köklü bir değişiklik olmadı. Şubat 2015'te yapmış olduğumuz son araştırmada Ak Parti'nin oyu yüzde 47.7'dir. Bu oran da 2011 seçimlerine yakın gözükmektedir. Bu eski halini muhafaza etme durumu sadece Ak Parti için değil bütün partiler için aynıdır.

► Anketlerinizde CHP'nin oyları yükseliyor mu?

CHP'nin oyu yüzde 25.1'dir. Seçimden bugüne de CHP'nin oy hareketliliği yıllar içerisinde 24 ile 26 bandında hareket etti. Şartlara ve konjonktüre bağlı olarak bazen 1 puan aşağıda veya 1 puan yukarıda seyretti. Kanaatim odur ki partiler seçime bu oranlarla gidecekler.

► Anketlerinizde MHP'nin oy oranı nedir?

MHP'nin oy oranı yüzde 13.4'tür. Tıpkı iktidar ve ana muhalefet partisi gibi MHP'nin oyları da genel seçim oy oranlarına yakındır.

► HDP barajı aşacak mı?

Muhtemelen 2015 seçimlerinin en kritik sorusu bu sorudur. Son araştırmalarımızda HDP'nin oyu yüzde 8.9'dur. Partilerin potansiyel oylarını sorduğumuzda da HDP'nin en yüksek oyu yüzde 10.1 olarak gözükmektedir. Bir siyasi parti için bu pozisyon sırat köprüsünde yürümek gibidir. Karşıya da geçebilir, yolda düşebilir de.

► HDP barajı aşarsa AK Parti'nin tek başına hükümet kurması konusunda bir risk görüyor musunuz?

Seçim tablosu böyle sonuçlanırsa hükümet kurmayı engelleyecek bir durum gözükmüyor. HDP'nin fazladan 20 vekil aldığını varsayacak olursak bütün partilerden HDP'ye vekil gidecektir ve bu da çoktan çok, azdan az prensibiyle dağılacaktır. Hem HDP hem Ak Parti, hem CHP, hem MHP'den milletvekili alabilecektir.

► Saadet Partisi'nden bir sıçrama bekliyor musunuz?

Siyasi partilerin seçmen nezdinde etkinlik kazanmaları ya güçlü karizmatik liderlerle yada etkin yeni politikalarla mümkündür. Saadet Partisi bu seçime mevcut haliyle gireceği için ne liderlik ya da ne politikalar anlamında köklü bir değişiklik beklemiyorum. Saadet Partisi fikri temelleri sağlam olan bir parti. Bu partiyi dillendirecek vizyoner bir lider bulunduğunda şartları kökten değişebilir.

► BBP bir varlık gösterebilecek mi?

BBP Muhsin Yazıcıoğlu'nun vizyonuyla anlam bulmuş bir partidir. Mevcut duruma bakıldığında kitleleri etkileyecek bir vizyon da taşımadıkları gözükmektedir. Dolayısıyla BBP'nin kaderi sayıları 20'yi bulan küçük partilerden farklı olmayacaktır.

RÖPORTAJ: İSA TATLICAN/SABAH