Prostat nedir? Ne işe yarar?

Erkekler dikkat! 40 yaşından sonra idrar yapma alışkanlıklarınız değiştiyse, prostatınız alarm veriyor demektir. Bu durumda yapılacak ilk iş hemen doktora gitmektir. Aksi halde böbrek yetmezliği ve kanser sizi bekliyor olabilir... Florence Nightingale Hastanesi uzmanları, cinsel sorunlardan kısırlığa, kalp hastalıklarından meme büyümesine kadar birçok rahatsızlığı ve çözüm yollarını yazdı. Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Üroloji Bölümü'nden Op. Dr. Adil Gürtuğ, erkekleri tehdit eden prostatı anlattı. PROSTAT NEDİR? NE İŞE YARAR Prostat dediğimiz organ, erkeklerde idrar torbasının altında bulunur ve idrar torbasından idrarın dışarı çıkmasını sağlayan idrar borusunu çevreler. Başlıca görevi de, meninin sıvı olan kısmını üretip ve cinsel ilişki esnasında bu sıvının dışarı atılmasına yardımcı olmaktır. Normalde bir kestane (görünüm olarak da kestaneye benzer) büyüklüğünde olan prostat bezi 40'lı yaşlardan itibaren büyümeye başlar ve iç tarafının fazla büyümesi neticesinde de tıkanıklık belirtilerine yol açar. Bunun nedeni ve mekanizması tam olarak anlaşılamamış olsa da, ilerleyen yaşlarda erkeklerde ortaya çıkan hormonal faktörlerin etkisi olduğu. PROSTAT NEDEN BÜYÜR? Bunun nedeni ve mekanizması tam olarak anlaşılamamış olsa da, ilerleyen yaşlarda erkeklerde ortaya çıkan hormonal faktörlerin etkisi olduğu düşünülmektedir. Erkeklerin vücutlarında erkeklik hormonu olan testosteron üretildiği gibi, az miktarda da kadınlık hormonu östrojen bulunur. Yaş ilerledikçe testosteron hormonunun azalması, buna bağlı olarak östrojenin artmasının prostat büyümesine yol açan nedenlerin başında geldiği düşünülür. BÜYÜYÜNCE NE OLUR? Birçok rahatsızlık ortaya çıkar. Eğer tedavi edilmez ve gecikmeler yaşanırsa idrar yolu enfeksiyonu, idrar torbasında taş oluşumu ve çalışma bozukluğu, ani olarak ortaya çıkan idrar yapamama durumu ve yeterli şekilde boşaltılamayan idrar kesesinin böbreklere yaptığı baskı sonrasında böbreklerde çalışma bozuklukları ve yetmezliği gibi istenilmeyen yan etkiler ortaya çıkabilir. NASIL TEŞHİS KONULUR? Öncelikle hastanın şikayetlerini değerlendirmek gerekiyor. Bazı durumlar ve kullanılan bazı ilaçlar hastalarda idrar yapma alışkanlıklarını değiştirebiliyor. O nedenle hastanın şikayet ve hikayesini iyice sorguladıktan sonra gerekli tetkik ve testleri yapmak gerekir. Hastaya teşhis koymak için; * Parmakla prostat muayenesi * Prostata spesifik antijen (PSA) testi * İdrar akış hızı ve artık idrar miktarı ölçümü * Üriner sistem ultrasonografisi (prostat büyüklüğü ve yapısı değerlendirilir) * İdrar tahlili * Hastanın yakınmasını değerlendiren semptom skorlaması teşhis koymak için yapılması gereken temel incelemelerdir. BU ŞİKAYETLERİ CİDDİYE ALIN İdrar yapmaya başlamada zorlanma, Sık idrar yapma, Çatallı ve düşük hızda idrar yapma, İdrar yaptıktan sonra tam olarak bitmeme hissi, Geceleri idrara kalkma, Kesik kesik idrar yapma, İdrar bittikten sonra damlama, İdrar yapmaya yetişemeden kaçırma, İdrarda yanma, bazen kanama İdrar yapamama (ani tıkanma) KANSERDEN KORUYAN GIDALAR Prostat kanserine karşı antioksidan zengini besinler önemli rol oynuyor. Koruyucu kalkan görevi gören besinlerden bazıları şöyle: * Kırmızı dolmalık biber, ıspanak, lahana, Brüksel lahanası, havuç, domates, kış kabağı, tatlı patates yenilebilir. * Lif, besin ve protein içeren kepekli tahıllar prostat kanseri olan erkeklerde tümör büyümesini azaltmaya yardımcı oluyor. * Yağsız süt ve süt ürünleri, ton-somon balığı, mercimek, fasulye, yumurta, tavuk ve hindi gibi protein kaynakları prostat sağlığını korur. * Domates ve domates ürünlerindeki 'likopen' prostat hastalıklarına karşı koruma sağlar. * Prostat kanserinin erken evrelerinde ve korunmak için çinko zengini süt, fındık ve baklagiller tüketin. 2 TÜRLÜ TEDAVİ YÖNTEMİ VAR İlerleyen yaşla birlikte ciddi şikayetlerle kendini gösteren prostat, erkeklere hayatı zindan ediyor. Op. Dr. Adil Gürtuğ, prostatın iki ayrı tedavi yöntemi olduğunu belirterek, bunları şöyle sıralıyor... TAKİP VEYA İLAÇLA Her prostat büyümesi olan hastanın tedavi olması gerekmeyebilir. İdrar akımında zorluk ve buna bağlı bulgular oluşmamış hastalarda yapılan değerlendirme sonrasında mesane ve böbreklerin zarar görmediği tespit edilirse, hasta belirli aralıklarla takip altına alınabilir. Eğer kişinin günlük hayatını etkileyen ve yaşam konforunu bozan belirtiler varsa, o zaman çeşitli ilaçlarla tedaviye başlanır. Hasta yine takip ve kontrol altına alınır. CERRAHİ İŞLEMLE İlaçlarla yapılan tedavi fayda etmez veya hastanın prostatı tıkanırsa o zaman cerrahi olarak müdahale etmek gerekir. Günümüzde iyi huylu prostat büyümesi için endoskopik (kapalı) ameliyatları uygulamaktayız. Buradaki temel işlem, tıkanıklığa neden olan prostat dokusunun kapalı yöntemle (idrar borusundan girilerek) ortadan kaldırılmasıdır. (Takvim)