CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Son dakika yargı reformu paketi onaylandı mı? Af yasası çıktı mı? Ceza infaz yasası son durum...
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül Yargı Reformu Strateji Belgesi ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın duyurduğu, Adalet Bakanlığı'nın çalışmalarını tamamladığı Yargı Reformu Strateji Belgesi TBMM kapanmadan önce görüşülmek istenmiş, ancak süre yetmemişti. Meclis'in öncelikli gündemlerinden olan Yargı Reformu Strateji Belgesi ile birçok alanda düzenleme yapılacak. Azami ceza sürelerinin tek tek düzenleneceği yargı reformu paketi kader mahkumları ve yakınları tarafından da heyecanla bekleniyor. Ceza sürelerinde yapılacak düzenlemeler ile bazı mahkumların serbest kalması bekleniyor. Terör, istismar, devlete karşı suçlar, devlet büyüklerine hakaret gibi konularda af uygulamasına gidilmeyecek. Adalet Bakanı Gül yaptığı açıklamada, 'Yargı Reformu Strateji Belgesi, 82 milyonundur, bütün Türkiye'nin metnidir. Hükümetimizin, devletimizin milletimize sözüdür, taahhüdüdür. Bu belge bir referans metindir, bir pusuladır. Reformun ana ekseninde milletimiz vardır' dedi. Şimdi gözler af ile ilgili gelişmelerde... Peki, yargı reformu paketi onaylandı mı? Af yasası çıktı mı? Ceza infaz yasası son durum... İşte detaylar...
Af yasası için heyecanlı bekleyiş sürüyor. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Yargı Strateji Belgesi'ni açıklaması sonrası gözler ceza infaz yasasında yapılacak değişikliklere çevrildi. Erdoğan, ceza infaz sürelerinde değişiklik olacğaının mesajını verirken, Esenler'de katıldığı bir davette de vatandaşların af beklentisine, "Adalet Bakanlığı'mız çalışıyor" şeklinde yanıt verdi. Kader mahkumları ve aileleri ceza infaz yasası düzenlemesi ile kimlerin serbest kalacağını araştırıyor. Adalet Bakanlığı'ndan paketin içeriğine dair resmi bir açıklama gelmemiş olsa da, bazı bilgiler kulisler aracılığı ile medyada yer aldı. Buna göre; Adalet Bakanlığı, yüzde 66 olan ceza uygulamasını yüzde 50'ye indirecek. Bir suçlu 20 yıl suça karşılık 13 yıl 2 ay yatarken, yeni düzenlemenin yüzde 50 şeklinde hayata geçmesi ile 10 yıl hapis yatacak. Bu durumda cezai yaptırım süresinin yüzde 50'sini dolduranlara tahliye yolu görünecek. Bir diğer iddia ise 5'te3 uygulamasına gidileceği yönünde. Kimlerin affedilmeyeceği de pakette yer alıyor. Adalet Bakanı süreç ile ilgili dün bir açıklamada bulundu. Peki, af çıkacak mı? Af ne zaman TBMM'ye gelecek? İşte detaylar..
TBMM'DE ZAMAN YETMEDİ
Türkiye Büyük Millet Meclisi dün gerçekleştirilen son Genel Kurul ile tatile girdi. Tatil öncesi ekonomi ile ilgili reform paketi onaylanırken, ceza infaz yasası gündeme gelmedi.
AF YASASI NASIL OLACAK?
Yargı paketinin çerçevesi, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında AK Parti Genel Merkezi'nde, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, AK Parti Grup Başkanvekilleri, Anayasa Komisyonu Başkanı Bekir Bozdağ'ın katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda çizildi. Meclis'teki diğer partilerle yapılacak görüşmelerinin neticesine göre, İnfaz Yasasını içerecek bölümün ilk olarak Meclis tatile girmeden yetiştirilmesi planlanıyor. Nafaka ve diğer düzenlemeler yeni yasama yılının başlayacağı Ekim ayına bırakılacak.
80 BİN KADER MAHKUMU SERBEST KALABİLİR
Adalet Bakanlığı ve AK Parti'nin hukukçu milletvekillerinin hazırladığı, içinde ceza infaz sisteminde değişiklik hükümlerinin de yer aldığı yargı paketinin tatil öncesi Meclis'e sunulması bekleniyor. Teklifin kanunlaşması durumunda, son yapılan hesaplamalara göre cezaevlerindeki 80 binin üzerinde tutuklu ve hükümlünün serbest kalacağı belirtiliyor.
FETÖ DAVALARINDAKİ AKSAMALAR DA GÜNDEMDE
AK Partililerin imzasına açılan teklifte, istinaf mahkemelerinin verdiği beş senenin altındaki cezalarla ilgili kesinleşmiş yargı kararlarının Yargıtay'ın temyiz incelemesine açılması öngörülüyor. Mevcut sistemde beş seneye kadar hapis cezasını gerektiren suçlarda temyiz mercii istinaf mahkemeleri.
Bu mahkemelerin verdiği kararlar kesin sayılıyor ve Yargıtay'a gitmiyor. Kamuoyunda istinaf mahkemeleri olarak bilinen Bölge Adliye Mahkemelerinin FETÖ davalarına ilişkin verdiği kararlarla ilgili yaşanan sıkıntının da bu düzenleme ile giderilmesi hedefleniyor.
AK Parti kaynakları, istinaf mahkemelerinin FETÖ davalarında aynı suça farklı cezalar verdiğine dikkat çekerek "Bu kararlara Yargıtay yolunun açılması ile ortaya bir içtihat da çıkacak ve bu konudaki kafa karışıklığı giderilecektir. Çünkü yaptığımız değerlendirmelerde örneğin Bank Asya'ya paraya yatıranlarla ilgili aynı suça istinaftan farklı cezalar çıkmış. Bunlar Yargıtay'a götürülemediği için de bir içtihat oluşmamış. Farklı kararlar alınmış" görüşünü dile getirdi.
TUTUKLULUK SÜRESİ DEĞİŞECEK
Yargı paketinde tutukluluk süreleriyle ilgili düzenlemeler de olacak. Buna göre, terör ve toplu suçlarda iki seneden fazla tutukluluk söz konusu olmayacak. Ağır cezalık suçlarda bir sene, asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlarda da tutukluluk süresi altı ayı geçemeyecek. Tutukluluk süreleri dolanlar, haklarında kesinleşmiş yargı kararı yoksa kanun çıktığında tutuksuz yargılanacaklar.
TERÖRÜ, TECAVÜZCÜYÜ, ŞİDDETİ VE İSTİSMARI KAPSAMAYACAK
Yeni çalışma; terör, tecavüz, kadın ve çocuğa şiddet ve istismar suçlarını kapsamayacak. Ancak infaz rejimi uyarınca adli suçlarda cezanın yüzde 66'sının yatılmasında değişikliğe gidilerek, bu oran yüzde 50'ye çekilecek. Yani cezaevinde kalma süresi kısalacak.
ÇOCUKLU KADIN TUTUKLULAR
Önemli bir düzenleme de cezaevindeki çocuklu kadın tutuklu hükümlülerle ilgili. Adalet Bakanlığı'nın çalışmasında, çocuklu kadın mahkumların cezalarının ev hapsine dönüşmesini sağlayacak bazı düzenlemelere de yer veriliyor.
EKONOMİK SUÇLAR PARA CEZASINA DÖNEBİLİR
Aralarında ekonomik suçlar ile ilgili maddelerinde bulunduğu bazı suçlar için verilen hapis cezalarının ise para cezasına çevrilmesi planlanıyor.
BU SUÇLARA AF YOLU KAPALI
ATATÜRK'E, CUMHURBAŞKANINA, MECLİS'E HAKARET
ANAYASA'YI İHLAL
TERÖR
CASUSLUK
SİLAHLI ISYAN
CİNAYET
TECAVÜZ VE CİNSEL SALDIRI
İNFAZ SÜRELERİ DEĞİŞECEK
Ceza infaz süreleri düşürülecek. Yani cezaevinde kalma süresi kısalacak. Adli suçlarda yüzde 66 olan bu sürenin yüzde 50'ye doğru çekilmesi üzerinde duruluyor. Bu düzenleme ile aynı zamanda 2004 öncesine dönülecek. 2004 yılında çıkartılan Ceza İnfaz Kanununa göre cezaevinde kalma süresi yüzde 66'a yükseltilmişti.
KİMLER SERBEST KALACAK?
Bu durumda 10 yıl hapis cezası alan bir kişi mevcut sistemde 6 yıl 6 ay cezaevinde kalırken bu süre yeni düzenleme ile 5 yıla inecek. Düzenleme geriye doğru yürüyeceği için cezasının yüzde 50'sini çekenler cezaevinden çıkacak.
5'TE 3 MÜ OLACAK?
Ceza infaz düzenlemesi ile ilgili kulislerde konuşulan bir başka iddia ise infaz süresinin 3'te 2'den 5'te 3'e düşürüleceği... Bu uygulamayla 20 yıl hapis cezası alan kişi 10 yıl içeride yatarken, 13 yıl 3 ay içeride yatmaya başlamıştı. 5'te3 uygulaması hayata geçirilirse 20 yıl ceza alan bir kişi 12 yıl hapis yatacak. Böylece 1 yıl 3 ay bir azalma olacak.
KADEMELİ FORMÜL
İnfaz sürelerinin yeniden belirlenmesinin yanı sıra "denetimli serbestlik"sürelerine de kademe getirilmesi planlanıyor. Mevcut yasaya göre, tahliyesine (koşullu salıverilmesine) 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlülerin, talebi halinde cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak tahliyesine karar verilebiliyor.
Denetimli serbestlik süresine kademe getirilmesi, her ceza için ayrı süreler belirlenmesi üzerinde duruluyor. AK Partili yöneticiler "20 yıl hapis cezası alan hükümlü de 2 yıl hapis cezası alan hükümlü de tahliyesine 1 yıl kala denetimli serbestlikten yararlanıyor. 20 yıl için 2 yıl, 2 yıllık ceza için 2 ay gibi süreler belirlenebilir. Bunların hangi formülle uygulanacağı üzerindeki çalışmalar sürüyor" görüşünü dile getirdi.
TBMM NE ZAMAN AÇILACAK?
TBMM tatilden 1 Ekim'de dönecek. AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, TBMM'nin ilk gündemlerinden birinin af yasası olacağını söyledi.
ADALET BAKANI'NDAN YARGI REFORMU AÇIKLAMASI
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül Yargı Reformu Strateji Belgesi ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Gül, "Yargı Reformu Strateji Belgesi, 82 milyonundur, bütün Türkiye'nin metnidir. Hükümetimizin, devletimizin milletimize sözüdür, taahhüdüdür. Bu belge bir referans metindir, bir pusuladır. Reformun ana ekseninde milletimiz vardır" dedi.
Yargı Reformu Strateji Belgesinin, "Güven veren ve erişilebilir adalet" vizyonu üzerinde şekillendirildiğine işaret eden Gül, şunları söyledi:
"Bu belge bir referans metindir, bir pusuladır. Reformun ana ekseninde milletimiz vardır. Vatandaşlarımıza adalet hizmeti verirken daha kaliteli bir standardı yerleştirmeyi arzu ediyoruz. Yargı Reformu Strateji Belgesi 82 milyonundur, bütün Türkiye'nin metnidir. Hükümetimizin, devletimizin milletimize sözüdür, taahhüdüdür. Reform belgesinin Cumhurbaşkanımız tarafından sahiplenilerek kamuoyuna açıklanması bu konudaki iradenin tam ve kararlı olunduğunun en büyük göstergesidir."
9 AMAÇ
Yargı Reformu Strateji Belgesi, "Hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi", "Yargı bağımsızlığı, tarafsızlığı ve şeffaflığının geliştirilmesi", "İnsan kaynaklarının nitelik ve niceliğinin artırılması", "Performans ve verimliliğin artırılması", "Savunma hakkının etkin kullanımının sağlanması", "Adalete erişimin kolaylaştırılması ve hizmetlerden memnuniyetin artırılması", "Ceza adaleti sisteminin etkinliğinin artırılması", "Hukuk yargılaması ile idari yargılamanın sadeleştirilmesi ve etkinliğinin artırılması", "Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin yaygınlaştırılması" başlıklarıyla 9 amaç yer alıyor.
Bu amaçlara ulaşmak için ise 63 hedef ve 256 faaliyet belgenin içeriğini oluşturuyor.
AZAMİ TUTUKLULUK SÜRESİ AYRI AYRI DÜZENLENECEK
Yargı Reformu Strateji Belgesinin hayata geçirilmesiyle yapılacak düzenlemelerle yargının güçlendirilmesi hedefleniyor.
Belgedeki amaç ve hedeflere göre, hak ve özgürlüklere ilişkin standartları yükseltmek üzere mevzuat gözden geçirilecek, gerekli değişiklikler gündeme gelecek.
İfade özgürlüğüne ilişkin mevzuat ve uygulama analiz edilerek bireylerin hak ve özgürlük alanlarını daha da genişletecek düzenlemeler yapılacak. İfade özgürlüğünü ilgilendiren yargı kararlarına karşı kanun yolu güvencesi artırılacak.
Azami tutukluluk süresine ilişkin hükümler, soruşturma ve kovuşturma aşamaları için ayrı ayrı düzenlenecek. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da ve diğer kanunlarda yer alan erişim engelleme usulleri, ifade özgürlüğü çerçevesinde ele alınarak gerekli değişiklikler yapılacak.
İNSAN HAKLARI İÇİN EYLEM PLANI
Yeni bir İnsan Hakları Eylem Planı hazırlanacak ve etkili şekilde uygulanacak. Bunun için Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarında yer verilen ihlal alanlarına ilişkin etkili çözümler geliştirilecek.
"Yargı bağımsızlığı, tarafsızlığı ve şeffaflığının geliştirilmesi" amacı kapsamında da hakim ve savcıların atama, nakil ile terfi sisteminin nesnel ve liyakate dayalı ölçütlerle geliştirilmesi sağlanacak. Bu çerçevede belirli bir mesleki kıdeme sahip hakim ve savcılar için coğrafi teminat getirilecek.
Hakim ve savcılık mesleklerine girişteki mülakat sınavının geniş temsile dayalı heyet tarafından yapılması sağlanacak. Atama ve nakil mevzuatında yer alan bölge sistemi coğrafi teminat ekseninde yeniden düzenlenecek. Hakim ve savcıların terfi sistemi liyakat ve performansı esas alacak şekilde yeniden yapılandırılacak. Belirli görevlere atanabilmek için asgari mesleki kıdem şartları yeniden belirlenecek.
Hukuk eğitiminin modeli, fakültelerin eğitim süresi ve kontenjanları ile fakültelere girişte aranan başarı sıralama ölçütü niteliğin artırılması için yeniden belirlenecek. Hukuk fakültelerinde mevcut akademik kadroların niceliği ve niteliğine ilişkin temel ilkeler yeniden ortaya konulacak. Hukuk fakültelerinde denklik uygulamasına ilişkin kriterler yenilenecek. Hukuk fakültelerinde okutulan müfredat, analitik düşünme kabiliyetini geliştirecek anlayışla yeniden yapılandırılacak.
