CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Rusya - Ukrayna krizi Türkiye'yi nasıl etkiler? 3. dünya savaşı çıkar mı? Uzman isimler A Haber'de değerlendirdi: Durduracak tek ülke Türkiye
Son dakika haberi... Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna'da ayrıklı bölgeler olan Donetsk ve Luhansk'ı tanıdı. Peki Putin'in bundan sonraki planı ne? Türkiye, Ukrayna – Rusya krizinin neresinde? Kriz savaşa dönüşür mü? Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Askeri Stratejist ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ, Stratejist ve Güvenlik Uzmanı İbrahim Keleş ve Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar, A Haber'de konuyla ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. A Haber Ankara Temsilcisi Murat Akgün, 'Tarih tekerrürden ibaret' ifadelerini kullanarak bundan sonra olabilecekler hakkında açıklamalarda bulundu.
Rusya, Ukrayna ile gerginliğin zirve yaptığı süreçte tansiyonu yükseltecek bir adım attı. Rus lider Putin ayrılıkçı bölgeler Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanıdı.
Kararın ardından birkaç saat sonra Rus liderin Donetsk ve Luhansk'ta 'Barış gücü' operasyonları için talimat verdiği duyuruldu. Bölgede tansiyon yükseldi.
Putin devlet televizyonundan ulusa seslendi. Ukrayna'nın Sovyetler'in bir parçası olduğunu söyledi, Lenin tarafından kurulduğunu hatırlattı.Putin şimdi ise Ukrayna'nın batılı güçlerin kontrolünde olduğunu ifade etti.
Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı bölgelerin egemenliğini kabul eden Rusya'nın hamlesi gözleri Kiev'e çevirmişti. Putin'in attığı imza sonrası kameraların karşısına geçen Ukrayna lideri, Rusya'ya ateş püskürdü. Putin'e adeta meydan okuyan Zelenskiy, "Hiç kimseye bir karış toprak bırakmayacağız" dedi korkmadıklarını söyledi.
Batı hangi yaptırımlar uygulanacak? Bu yaptırımlar sonuç verir mi? Avrupa'nın yaptırım kararına Rusya nasıl yanıt verir? NATO yaşanan krize dahil olur mu? Putin'in bundan sonraki planı ne? Türkiye, Ukrayna – Rusya krizinin neresinde? Kriz savaşa dönüşür mü? Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Askeri Stratejist ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ, Stratejist ve Güvenlik Uzmanı İbrahim Keleş ve Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar, A Haber'de konuyla ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
İşte o açıklamalardan satır başları;
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın: Rusya'nın işgale başladığını çok net bir biçimde görüyoruz. Orada 8.5 milyon Rus yaşıyor, bu tamam. Siz daha önce orayı tanıdınız büyükelçi atadınız. Bu tanımanın arkasında garantör devletler de var.
Ukrayna'daki nükleer silahlar Rusya'ya verilince Ruslar sesini çıkarmamıştı. Bir devletin topraklarının nasıl işgal edildiğini net bir biçimde görüyoruz.
Belarus sınırına asker yığdılar. Devletler hukukuna göre Kiev'in alınması demek bütün Ukrayna'nın alınması demek. Sovyet anayasasına göre siz orayı tanıdınız oraya büyükelçi atadınız. Bu tanımanın arkasında garantör bir devlet var. Ukrayna'daki nükleer silahlar Rusya'ya verilince Rusya sesini çıkarmadı.
RUSYA - UKRAYNA KRİZİ TÜRKİYE'Yİ NASIL ETKİLER?
Başkan Erdoğan kimsenin yapmadığını yaptı. "Biz Karadeniz'de acı istemiyoruz" dedi. Zelenskiy seçilmiş bir devlet başkanıdır. Putin, "Ben onu tanımıyorum" diyor. Bu doğru değil. Türkiye'nin masaya getirdiği teklif Minsk'in konuşulmasıydı. Ankara, burada itidalli duruyor. Türkiye'ye olumsuz bir etkisi olacağını düşünmüyorum.
"RUSYA BATI'YI VE ABD'Yİ TOKATLADI"
Askeri Stratejist ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ: ABD dahil hepsini tokatladı. Yapılanı tasvip etmiyoruz neticede bir işgal ama dışarıdan bir değerlendirmeyle tarafsız bir gözle bakılması gerekiyorsa burada ABD'nin ve Batı'nın almış olduğu ciddi bir hasar var itibar kaybı anlamında. Rusya'nın da bana göre elde ettiği önemli kazançlar var. İşgali legalleştirmek isteyen bir Rusya ve ona karşı da sözde bir blok oluşturmaya çalışan Batı cephesi vardı.
BUNU DURDURACAK TEK ÜLKE TÜRKİYE
İnşallah daha da tırmanmadan bir savaşa dönüşmeden tansiyon düşer. Bütün dünya net olarak anladı ki eğer burada tansiyon düşecekse burada iyi olumlu yönde bir takım gelişmeler yaşanacaksa bu Türkiye'nin katılımıyla olacak süreç. Ukrayna, Rusya diğer devletler de biliyor ki ikircikli yüzü olmayan tarafsız olan adil olan hukuk neyse onu uygulayan ve herkese de eşit mesafede olan tek ülke Türkiye. Ezcümle ipiyle kuyuya inilecek tek ülke Türkiye. Dolayısıyla Ukrayna da Rusya da bana göre işi masada çözmenin gayreti içerisinde ve ikisinin de gönlündeki aslan Türkiye. Bunu durduracak tek ülkeyiz.
3. DÜNYA SAVAŞI ÇIKAR MI?
Rusya'nın karşısında bir güç olsa ihtimal var ama şu an ben geceki bütün gelişmeleri yakından takip ettim yapılan bütün açıklamalar ucu açık yuvarlak cümleler. ABD asker gönderiyor ama savaşacak asker göndermiyor.
Stratejist ve Güvenlik Uzmanı İbrahim Keleş: Rusya strateji olarak zamanlama olarak kendine göre çok isabetli bir zamanda yaptı bunu. ABD'nin Rusya'ya karşı herhangi bir yaptırımı pek mümkün değil. Rusya'yı yolu veren aslında ABD'ydi.
TÜRKİYE'NİN TAVRI NET
A Haber Ankara Temsilcisi Murat Akgün: Türkiye'nin tavrı için hiç kulis bilgisine gerek yok çünkü Türkiye'nin tavrı bu gerginlikte ilk başından beri hatta 2014 yılından beri gayet net açık bir vaziyette. Türkiye daha evvelden Kırım'ın işgalini kabul edilmez olarak değerlendirmişti ve bunu hem uluslararası hem ikili platformlarda defalarca dile getirmişti.
Hatta Putin ile yapılan bütün görüşmelerin bir maddesini de Kırım'ın işgaline yönelik Türk tepkisi oluşturuyordu. Dünkü gelişmelerden sonra da Dışişleri bir açıklama yaptı ve Rusya'nın kararının kabul edilemez olduğu söylendi ve reddedildi. Bu gelişmelerin Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün ihlali olduğundan dem vuruldu. Türkiye'nin tarafının Ukrayna'nın toprak bütünlüğü olduğu kalın çizgilerle vurgulandı.
SENARYO AYNI LİDERLER FARKLI
Ukrayna Rusya tarafından bölünmüştür. Bundan sonra ne olacak? Tarih tekerrürden ibaret tekrar ediyor Rusya bu bölgeyle ilgili olarak aynı planı benzer adımlarla bir kez daha uyguluyor. 18.yy'da Karadeniz'in hakimiyeti için Rusya çarlığı ile Osmanlığı İmparatorluğu mücadele ederken 1774 Kaynarca Anlaşması ile önce Kırım'ın sözde bağımsızlığı sağlandı arkasından da birkaç yıl içinde Rusya işgal etti Kırım'ı. 1917 yılında bu kez Sovyetler Birliği aynı şekilde 1917 devriminden sonra kısa bir süre bağımsızlık ilan eden Kırım'ı yine ilhak etti. Geldiğimiz noktada aynı senaryo farklı Rus liderler tarafından aynı zihniyet içerisinde uygulanıyor. Bundan sonra uygulanacak olan bence son derece nettir bu saatten sonra bir aşamada bu iki ayrılıkçı cumhuriyet Rusya'ya katılım arzusunu dile getirecekler.
Hatta bir takım halk oylamaları yapılacak oradan ezici sonuçlar çıkacak. Eğer Ruslar sabırsızlık gösterir de buraları işgal etmeye kalkmazlarsa o taktirde biraz daha tırnak içinde hukuka uygun şekilde kendi istekleriyle Rus topraklarına katılmış olacaklar.
Her halükarda Batı kötü bir sınav verdi.
PUTİN'DEN 3 KRİTİK HAMLE
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar: Putin yapmış olduğu hamleyle askeri bir inisiyatif geliştirdi ama siyasi inisiyatiflerinin de önüne kapattı. Bundan sonraki süreçlerde pek çok projeksiyon var ama büyük bir riskin ortay çıktığını söylememiz gerekiyor. Dün Putin çok önemli 3 hamle yaptı peş peşe. Bunlardan bir tanesi stratejik seviyede bir kamu diplomasisi atağıydı. Kendi erkanını topladı ve kendi uluslararası hukuk indinde meşruiyetinin ve haklılığını gerekçelendirmek üzere bir gayret üretti bütün dünya kamuoyu önünde. Sonra siyasi bir atak yaptı bağımsızlıklarını tanıdı.
SAVAŞ KAPIDA MI?
Ve üçüncü atağı da askeri olarak geldi. Barış gücü adı altında Donetsk ve Luhansk'a girdi. Bu şimdi bir fiili fotoğraf ama son derece riskli Rusya ve Ukrayna açısından. Bir savaşın eşiği çünkü bu.
Savaşın yayılmasına sair bir fotoğrafla karşı karşıya kalabiliriz. Bu da ABD'nin istediği demek. Israrla ve ısrarla Putin'i tahrik ettiler.
ABD HANGİ JEOPOLİTİK OYUNU OYNUYOR?
Soru şu burada ABD hangi jeopolitik oyunu oynuyor? Buna cevap aramamız gerektiğini düşünüyorum ben. Savaşa dair çok büyük bir risk ortaya çıkmış durumda. Bununla ilgili askeri inisiyatifi elinde bulunduruyor ama şu an Ukrayna gelse dese ki ben toprağımı savunuyorum bir çatışma çıksa Rus ordusu ile vekil Ukrayna ordusu arasında bunun sonuçları ne olur? Derinleşirse harekat zamanca derinleşirse bunun sonuçlarını hesap eden bunu planlayan bir ABD askeri aklıyla karşı karşıya kalmış olabileceğimizi öngörüyorum. Buna dair bir projeksiyon geliştirmiş olabileceklerini öngörüyorum. Bir diğer yansıması ne NATO'nun devletlerini sıkılaştırmak.
Enerji jeopolitiğiyle ilgili bir denklemin gelişmekte olduğunu görüyoruz
TAARRUZ KADEMESİNDE
Altınbaş Üniverstesi Öğretim Üyesi Dr. Eray Güçlüer: Krizin başlangıcı nasıl oldu diye baktığımızda Rusya, Ukrayna sınırına 4 ordu getirdi. 4 Rus ordusu var şu anda. Rus ordusu şu an Ukrayna sınırında konuşlanmış durumda. Bunlar birinci kademede taarruz kademesinde, savunma değil özellikle onu vurguluyorum. Bu da yetmedi Sibirya'daki Rus askeri gücünün, Rus Savunma Bakanlığı'nın stratejik ihtiyatı durumundaki iki orduyu da güneye indirdi.
İŞGAL EDECEK GÜÇTE AMA EDER Mİ?
Bu taarruz kademesindeki 4 orduya ilaveten bunları takviye edecek 2 ordu toplam 6 orduluk bir güç yığdı buraya. Bu gücün bir bölümünü de Belarus'a aktardılar. Bu askeri anlamda şu anlama gelir Rusya Ukrayna'yı işgal edecek bir askeri gücü yığdı mı buraya evet yığdı. İşgal edecek mi? Hayır. Ben buna topyekun bir harple bir işgale girişeceğini düşünmüyorum. Bunun 3 tane ana sebebi var.
SERVİS EDİLEN HAREKAT
Bu yapılan yığınaklanma nasıl bir harekat planı bize gösterir dersek insanlara servis edilen harekat planı işte 2 mihverden doğudan batıya, bir mihverden kuzeyden güneye ve muhtemelen bunların birleşecekleri yer Kiev bölgesi olacak şekilde bu taarruzla bu bölgeyi ele geçirmek şeklinde bize dikte ediyor gösteriyor kağıt üzerinde.
NEDEN İŞGAL EDEMEZ? İŞTE 3 NEDEN
Ama bunu yapamaz. Bir ekonomik olarak topyekun bir harbi uzun süre devam ettirecek Rus ekonomisi buna dayanamaz. Rus ekonomisinden enerji ve silahı çıkarırsanız geride bir şey kalmaz. Olası bir çatışma iki şekilde olabilir ya kısa süreli olur ya da düşük yoğunluklu çatışmalar şeklinde olur. Sınır çatışmaları devam eder.
"BATAKLIK OLUR"
İkincisi işgal edebilir ama kontrol edemez. Kontrol edemediğiniz bir alan size bataklık olur.
"SARMALIN İÇİNE GİRER"
Üçüncüsü de eğer buraya 6 orduyla girerseniz öyle bir sarmalın içine girersiniz ki altı ordu yerine bu sefer 16 ordu oraya göndermek zorunda kalırsınız. Neden? Çünkü buraya giren kuvvetlerin karşılarında NATO askeri yok. Gel diyor aslında.
HİBRİT SAVAŞ MI?
Bu gerilla tarzı hibrit savaşı bertaraf edebilmek için Ruslar ok daha büyük askeri güç yığmak zorunda kalırlar. Bu sefer enerjilerini tüketecek çok daha büyük bir sarmalın içerisine girerler. Orta vadede Rusya enerjisini burada tüketir ve yalnızlaşır.
