A HABER GALERİ
Detaylar açıklandı, eksik primi olana derman olacak! SSK, Bağkur, 4C, EYT'li herkes çembere girdi! Kısmi, 3600 ve 5400 günle emeklilik
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzünlemesinin yürürlüğe girmesinin ardından başvuru süreci devam ediyor. Hak kazanan vatandaşların başvuruları sonrasında emeklilik maaşları için de detaylar netleşti. Eksik primi olanlar ise tamamlamak için harekete geçti. Prim borçları için 'EYT'ye özel SGK prim borcu kredisi' adı altında kredi imkanı sunulmaya başlandı. Peki, EYT düzenlemesinde son gelişmeler!
EYT düzenlemesi sonrasında emeklilik için detaylar netleşti. SGK, Bağ-Kur ve prim borcu olduğu için emekli olamayanlarında yüzünü güldürecek gelişmeler yaşanıyor. Borçlanma ile prim gün sayısını tamamlamak isteyenler harekete geçti. Bu süreçte kamu ve özel bankalar, SGK'ya ödeme kabul edilebilir prim borcu olan çalışanlar için EYT kredisi kullandırmaya başladı. Böylelikle eksik primi olanlara emeklilik yolunu açacak detaylar netleşti. Hal böyle olunca, "EYT kredisi için hangi şartlar gerekiyor?" sorusunun yanıtı sorgulanıyor. İşte, eksik primi olan için detaylar!
Söz konusu krediye başvuracak çalışanların emekliliğe esas SGK prim borçlanmasına ilişkin dokümanını ibraz etmesi yeterli olacak. Ziraat Bankası hâlihazırda bu krediyi devreye alırken, diğer kamu bankaları ve özel bankaları da devreye girecek. Hem kullanılan krediyle peşin ödeme avantajı yakalanacak, hem de emekli maaşından taksitler halinde borcun ödenmesi imkânı elde edilebilecek.
İŞVERENİN HESABINA YATACAK
Emeklilik için eksik primlerin tamamlanması, borçlanma, EYT kredisi, kıdem tazminatı desteğine ilişkin merak edilen 6 sorunun yanıtı şöyle:
1 - Kıdem tazminatı desteği çalışanın mı işverenin mi hesabına yatacak, başvuru için hangi belgeler gerekiyor?
Kamu ve özel bankalarca kullandırılacak kıdem tazminatı desteği işverenin hesabına yatacak. Kredi Garanti Fonu teminatlı kıdem tazminatı desteğinde uygulanacak faiz oranı ve ödemelerin adresi netleşti. Kıdem desteği işverenin hesabına yatacak. Kıdem tazminatı kredi desteğinde 24 aya kadar kredi faiz oranı Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı (TLREF) + 2.24 (dün itibariyle yüzde 10.32) aydan uzun vadelerde ise TLREF + 3 (yüzde 11.32) olarak belirlendi. Firmaların, çalışanların SGK ayrılış bildirgeleri ile barkotlu hizmet dökümünü bankalara ibraz etmesiyle kredi başvuruları başlamış olacak.
2 - Emeklilik için prim günü eksiğimi kapatmak için silinen Bağ-Kur borçlarını satın alabilir miyim?
Mayıs 2021 öncesi silinen Bağ-Kur borçları ihya (canlandırma) yapılabilir. Ancak silinen sürenin tamamının alınması zorunluluğu bulunuyor. Silinen bu sigortalılık süreleri asgari ücret üzerinden (1 gün asgari ücretin yüzde 34.5'i oranında) ödenerek ihya edilebiliyor. Bu işlem için günlük en az 115 lira ödenmesi gerekiyor. Yapılandırma yasasında silinen prim günlerinin satın alınmasına yönelik bir taksit imkânı bulunmuyor.
3 - Çalışma sürem ve prim günüm emeklilik için yeterli. Bağ-Kur borcumun dondurulmuş olması emekliliğime engel mi?
SGK'nın emekli aylığı bağlaması için talepte bulunanların kendi sigortalılığı nedeniyle prim borcunun olmaması zorunluluğu bulunuyor. Bu nedenle Mayıs 2021 sonrası prim borçlarının yatırılması gerekiyor. Dondurulan süreler emekliliğe engel değil. Yürürlüğe giren yapılandırma yasası kapsamında isteğe bağlı sigorta, topluluk sigorta primi başta olmak üzere SGK'ya olan borçların uygun koşullarda ödenmesi imkânı bulunuyor.
4 - Önceki yıllarda olduğu gibi kamu ya da özel bankalar emeklilik kredisi kullandıracak mı?
Ziraat Bankası başta olmak üzere kamu ve özel bankaların SGK'ya ödeme kabul edilebilir prim borcu olan çalışanlar için EYT kredisi ürünü hazırladı. Ziraat Bankası halihazırda bu krediyi uygulamaya almış durumda. Çalışanlar emekliliğe esas SGK prim borçlanması dokümanıyla şubeye başvurarak kredi talebinde bulunabiliyor. Prim borcu olan ya da günü eksik olup borçlanma yapamayanlar emekli aylığından kesinti şeklinde kredi kullanabiliyor.
5 - Emeklilik kredisinde faiz oranı sabit mi?
EYT'ye özel prim borcu kredisi bankadan bankaya, faiz oranları çekilecek miktar ve vade süresine göre değişiyor. Faiz oranları yüzde 1.48'den başlıyor. Bankalar müşterilerine yüzde 3.09'a kadar değişen oranlarda seçenekler sunuyor.
6 - EYT kapsamında emekli olanlar da mı promosyonu 3 yıl taahhütle alacak?
Mevcut promosyon uygulamasından bir farkı olmayacak. Bankalar promosyon için 3 yıl taahhüt isteniyor. En düşük EYTL'li aylığı 5 bin 500 lira olup bu gruptakiler 3 yıllık için en az 4 bin 200 lira, 7 bin 500 lira ile 10 bin lira aylık alanlara 5 bin 400 lira, 10 bin lira ve üstü aylık alanlara 6 bin lira promosyon ödemesi yapılacak. Bu tutar bankaların inisiyatifine bağlı olarak artabilecek.
10 YILLIK ÇALIŞMA YETER
Emeklilik hesapları aslında herkes için farklı oluyor biliyorsunuz. Sizin şartlarınız bir başkasına benzemiyor.
Hesaplarda bazen bir gün bile fark ediyor. Hep söylediğimiz gibi işe giriş tarihi aslında en belirleyici veri. İlk sigortalı olduğunuz tarih ne kadar eskiyse avantajınız da o kadar büyüyor. Yani 10 yıllık bir prim ödeme gününüz olmalı.
3 bin 600 gün bir başka hesapla 10 yıla tekabül ediyor. Sigortalılıksa ilk defa sigorta olduğunuz tarihten bugüne kadar geçen süreyi ifade ediyor. Bu formül 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanları ilgilendirdiği için her halükârda 15 yıl dolmuş durumda.
SONRASI NE OLUYOR?
Peki 9 Eylül 1999 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar için durum nasıl oluyor kısaca onu da anlatalım.
09.09.1999 tarihinden sonra 30 Nisan 2008 tarihinden önce ilk defa sigortalı olan kişiler için de 3.600 gün benzeri bir emeklilik imkânı var.
09.09.1999 tarihinden sonra 30 Nisan 2008 tarihinden önce ilk defa sigortalı olan kişiler için de 3.600 gün benzeri bir emeklilik imkânı var.
Bu tarihler arasında ilk defa sigortalı olanlar 25 yıl sigortalılık süresini ve 4.500 gün primi tamamladıktan sonra kadınsa 58, erkekse 60 yaşında emekli olabiliyor.
BAĞ-KUR'LUYA 5.400 GÜN HAKKI
Yukarıda da söylediğimiz gibi ikinci sihirli rakamımızsa 5.400. Bu rakam aslında 15 yıla tekabül ediyor. 5.400 gün ya da 15 yıl Bağ-Kur sigortalıları ve memurlar için önemli.
Aynen SSK'lılarda olduğu gibi BağKur sigortalıları yani kendi işini yapanlar veya şirket ortaklarıyla memurlar da kısmi yaştan emeklilik hakkına sahipler.
Peki Bağ-Kur'lular yaş haddinden nasıl emekli olur ona bakalım. Erkekler ve kadınlar için iki ayrı hesaplama yöntemi bulunuyor
ERKEK BAĞKUR'LULAR:
Burada hesaplama yapılırken önemli bir tarih ortaya çıkıyor. O da 1 Ekim 1999.
Bu tarihe göre yaş şartı da belirleniyor. Kısmi emeklilik için 01.10.1999 tarihinden itibaren emekli- liğine 2 tam yıl ve daha az kalan erkek sigortalılar, 15 tam yıl (5.400 gün) prim ödemiş olması ve 55 yaşını doldurması halinde emekliliğe hak kazanıyor.
1 Ekim 1999 tarihinde 55 yaş ve 15 tam yıl için 2 yıldan fazla süre varsa kademeli olarak emeklilik yaşı değişiyor.1 Ekim 1999-30 Nisan 2008 arasında Bağ-Kur sigortalısı olanlarsa emekli olabilmek için 62 yaşını doldurmak ve 15 yıl yani 5.400 gün prim ödemek zorundalar.
KADIN BAĞKUR'LULAR:
Bağ-Kur'lu olup kısmi yaştan emekli olmak isteyen kadınlar için de erkeklerde olduğu gibi 1 Ekim 1999 tarihi milat olarak alınıyor.
1 Ekim 1999'dan itibaren emekliliğine 2 tam yıl ve daha az kalan kadın sigortalılar, 15 yıl (5.400 gün) prim ödemek ve 50 yaşını doldurmak şartıyla emekliliğe hak kazanıyor.
1 Ekim 1999 tarihinde 50 yaş ve 15 tam yıl için 2 yıldan fazla süre varsa kademeli emeklilik yaşı uygulanıyor.
KADIN MEMURLAR
Erkeklerde olduğu gibi kadın memurlarda da önemli olan ta rih yine 8 Eylül 1999. Bu tarihte 50 yaşını doldurmuş olan kadın memurlar 61 yaşını tamamlamaları halinde ya da 65 yaşını tamamladıklarında fiili hizmet sürelerinin 10 yılını dol durmuş olmaları halinde kendi istekleriyle emekli olabilirler.
Ayrıca 30 Nisan 2008 tarihine kadar 50 yaş ve 15 yıl kalan süre için kadın memurlar 15 yıl prim ödeyip 61 yaşında yaş haddinden emekli olabilirler.
01.05.2008-31.12.2035 arası işe girenler 5.400 gün prim ödeyip 61 yaşında emekli olabilirler. Daha sonraki tarihlerde işe girenlerin kısmi emeklilik yaşları kademeli olarak artıyor.
EYT YASASI YÜRÜRLÜĞE GİRDİ!
Deprem felaketi nedeniyle Meclis çalışmalarına ara verilmesi ardından Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) süreci uzamıştı. Ancak geçtiğimiz gün Genel Kurul'a giden kanun teklifi TBMM'den çıkarak Başkan Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlandı.
Yürürlük tarihi ile birlikte başvurular da başladı.
YAŞ SINIRI HARİÇ EYT ŞARTLARI AYNI KALDI!
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, Meclis'te yaptığı açıklamada "Mevcut yasa ile yaş şartı, prim ve sigortalılık süresini tamamlayan emekli oluyor. Biz 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan çalışanlar için burada yaş şartını kaldırıyoruz. Yeni bir şart kesinlikle getirmiyoruz" ifadelerini kullandı.
EYT düzenlemesinde ilk nokta 8 Eylül 1999 tarihi. Emeklilik için yaş şartının kaldırılması ardından prim günü ve sigortalılık süresi mevcut mevzuattaki gibi kalacak.
Buna göre SSK'lı EYT'liler 5000-5975 gün arasında değişen şartlarda emekli olabilecek.
SSK EMEKLİLİK TABLOSU 2023
ERKEKLER
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
09.09.1976 ve öncesi - 25 - 5000
09.09.1976-23.05.1979 - 25 - 5000
24.05.1979-23.11.1980 - 25 - 5000
24.11.1980-23.05.1982 - 25 - 5075
24.05.1982-23.11.1983 - 25 - 5150
24.11.1983-23.05.1985 - 25 - 5225
24.05.1985-23.11.1986 - 25 - 5300
24.11.1986-23.05.1988 - 25 - 5375
24.05.1988-23.11.1989 - 25 - 5450
24.11.1989-23.05.1991 - 25 - 5525
24.05.1991-23.11.1992 - 25 - 5600
24.11.1992-23.05.1994 - 25 - 5675
24.05.1994-23.11.1995 - 25 - 5750
24.11.1995-23.05.1997 - 25 - 5825
24.05.1997-23.11.1998 - 25 - 5900
24.11.1998-09.09.1999 - 25 - 5975
KADINLAR
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
01.04.1981 ve öncesi - 20 - 5000
01.04.1981-08.09.1981 - 20 - 5000
09.09.1981-23.05.1984 - 20 - 5000
24.05.1984-23.05.1985 - 20 - 5000
24.05.1985-23.05.1986 - 20 - 5075
24.05.1986-23.05.1987 - 20 - 5150
24.05.1987-23.05.1988 - 20 - 5225
24.05.1988-23.05.1989 - 20 - 5300
24.05.1989-23.05.1990 - 20 - 5375
24.05.1990-23.05.1991 - 20 - 5450
24.05.1991-23.05.1992 - 20 - 5525
24.05.1992-23.05.1993 - 20 - 5600
24.05.1993-23.05.1994 - 20 - 5675
24.05.1994-23.05.1995 - 20 - 5750
24.05.1995-23.05.1996 - 20 - 5825
24.05.1996-23.05.1997 - 20 - 5900
24.05.1997-23.05.1998 - 20 - 5975
24.05.1998-23.05.1999 - 20 - 5975
24.05.1999-08.09.1999 - 20 – 5975
3600 GÜNDEN KISMİ EMEKLİLK EYT KAPSAMINDA MI?
8 Eylül 1999 öncesi şartlarda 3600 prim günü ile SSK'lılar kısmi emeklilikten 15 yıl sigortalılık süresi ile kadınlar 50 yaş ve üstü, erkekler 55 yaş ve üstünde yararlanıyordu.
Şu anki mevzuaata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı var.
EYT yasası ile birlikte şartların yeniden 1999 öncesine dönmesini bekleyen 3600 günden emeklilik bekleyenler kanun metnini inceliyor.
Yayımlanan metinde kısmi emeklilik şartlarına dair bir ibare yer almadı. Taslağa göre 3600 günden emeklilik EYT kapsamına alınmadı. Buna göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı devam ediyor.
Ancak yasanın yürürlüğe girmesinin ardından ek düzenleme ile 3600 prim günü için yeni bir gelişme yaşanabilir. Konuya dair resmi bir açıklama geldiğinde haberimizdeki yerini alacak.