CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Son dakika kıdem tazminatı reformu çıktı mı? 3600 ek gösterge çıkacak mı? Hal yasası son durum ne?
Son dakika haberleri... Türkiye'de birçok düzenleme ile ilgili çalışmalar hız kesmeden sürüyor. Bunların başında da işçi ve işveren arasında büyük sorunlar yaratan kıdem tazminatı geliyor. Kıdem tazminatı reformu ile ilgili çalışmaları Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak müjdelemişti. Albayrak, kıdem tazminatı reformu ile fon oluşturulacağını ve işçinin kıdem tazminatı hakkının koruma altına alınacağını söylemişti. Bir diğer önemli konu 1.5 milyon memurun beklediği 3600 ek gösterge... Başkan Recep Tayyip Erdoğan 3600 ek gösterge ile ilgili çalışmaların sürdüğünü söyleyerek, öğretmenlere, polislere, din görevlilerine ve hemşirelere güzel haberi vermişti. Türkiye'nin önemli gündem maddelerinden biri de hal yasası düzenlemesi. Hal yasası düzenlemesini bekleyen yüz binlerce kişi son durumu araştırıyor. Peki, kıdem tazminatı reformu çıktı mı? 3600 ek gösterge çıkacak mı? Hal yasası son durum ne?
Ülkemizde ekonomik alanda birçok düzenleme gündemde. Bunların başında da 3600 ek gösterge, kıdem tazminatı reformu ve hal yasası düzenlemesi geliyor. Milyonları etkileyen 3 düzenlemede de önemli açıklamalar ve çalışmalar var. 3600 ek gösterge ile ilgili çalışmalar titizlikle sürerken, hal yasası düzenlemesinde de önemli gelişmeler var. Kıdem taminatı reformu bu iki gündeme göre biraz daha geride kalmış görünüyor. Peki, kıdem tazminatı reformu çıktı mı? 3600 ek gösterge çıkacak mı? Hal yasası son durum ne? İşte detaylar...
HAL YASASI İLE İLGİLİ 'YILDIRIM' SÖZÜ
AK Parti İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Binali Yıldırım, herkesin beklentisini sağlayacak bir hal yasasını çıkaracaklarını belirterek, "Kamu hal işletmeciliği de mutlaka olacak. Bu iş destek isteyen ve kamunun içinde olması gereken bir iştir" dedi.
Yıldırım, İstanbul Yaş Meyve Sebze ve Bostan Komisyoncuları Derneği (İSMEYDER) tarafından Bayrampaşa Hali'nde düzenlenen iftar programına katıldı.
Burada konuşan Yıldırım, yeni bir "hal yasası" yapıldığını belirterek, şunları kaydetti:
"Bu çalışmayla ilgili bazı endişeler var. Bunları ilk ağızdan dinleme fırsatı ve imkanı bulduk. Her şeyden önce şunu milletimizin, hal çalışanları ve buradaki işletmelerin önünde ifade etmek istiyorum. Hal komisyoncusu tefeci, terörist değildir, halciler alnının teriyle ekmeğini kazanan insanlardır."
Yapılan her işin ve her hizmetin mutlaka bir karşılığı olması gerektiğini vurgulayan Yıldırım, "Biz hal esnafını, haldeki komisyoncuları, burada üreticinin semt pazarlarına gitmesinde adeta garantör olarak görüyoruz. Peki, zaman zaman sebze ve meyveyle ilgili fiyatlardaki dalgalanmalar nedir? İşin özü, mevsim şartları, üretim, arz, talep dengesinin bozulmasıdır ve tedarik sistemindeki yetersizliktir. Biz biliyoruz ki tarladan mal çıkıp buraya gelinceye kadar dörtte biri fireye giriyor. Asıl mesele bu fire miktarını azaltmaktan geçiyor. Bunun için Ticaret Bakanlığımız gıda komitesi gerekli çalışmaları yapıyor. Mutlaka fire oranını düşürmemiz lazım. Saklama zamanını uzatmalıyız. Bunlar da yatırımla olacak. Bunlar ciddi kaynak isteyen yatırımlardır." diye konuştu.
Burada 10 bin kişinin çalıştığını dile getiren Yıldırım, sözlerine şöyle devam etti:
"10 bin kişi doğrudan evine ekmek götürüyor. Onların kazançları ana sütü gibi helaldir. Terleyerek kazanıyorlar. Biliyoruz ki günün 24 saatinde 6 saatlik boş vakitleri var. Diğer zamanlar hep çalışmakla geçiyor. Buralar açık tutulmak zorunda çünkü çarşıya pazara sürekli sevkiyat yapılması gerekiyor. Burada çalışan kardeşlerimizin çalışanlarının şartlarını da iyileştirmek mecburiyetindeyiz. Bu konuda da hepimize görev düşüyor."
Hal esnafının cezalarıyla ilgili sorunlara değinen Yıldırım, "Taahhüdü bendedir. Sizi rahatsız etmeyecek şekilde çözülmesi için elimden gelen gayreti göstereceğim. Eğer Meclis'te çözülmesi gereken varsa hep beraber iktidar muhalefet demeden bu cezaların affedilmesi ve iptal edilmesi için gerekli çalışmaları yapacağız ve takipçisi olacağız. Bunun burada sözünü veriyorum" dedi.
Yıldırım, bu ülkenin insanlarının daha iyi şartlarda yaşamasını arzu ettiklerini ve bunun için gayret gösterdiklerini dile getirerek, "Biz ne kadar zenginleşir ve refah seviyemiz ne kadar artarsa bundan en büyük payı vatandaşımız alacaktır. Memleketin ve milletin menfaatini İstanbullunun, üreticinin, hepinizin menfaatine olan işleri ortak akılla konuşarak ve görüşerek halledeceğiz ve bunun takipçisi olacağız. Bir mesele, bütün taraflarla herkesin katıldığı ortamda ele alınır ve ortak akılla hareket edilirse çözülemeyecek hiçbir mesele yok" ifadelerini kullandı.
Hal yasasıyla ilgili bundan sonraki süreçte gerekli katkıyı yapacaklarını vurgulayan Yıldırım, "Herkesin beklentisini sağlayacak bir yasayı inşallah çıkaracağız. Kamu hal işletmeciliği de mutlaka olacak. Bu iş destek isteyen ve kamunun içinde olması gereken bir iştir" diye konuştu.
HAL YASASI NEDİR?
Kamuoyunda "Hal Yasası" olarak bilinen 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yapılacak düzenlemeyle sebze ve meyve ticareti sektöründe köklü dönüşümler yapılacak. Bu kapsamda, hallerin altyapısı yenilenecek ve yeni bir bakış açısıyla modernizasyonu sağlanacak. Üretici ve tüketici hakları açısından büyük önem taşıyan yeni yasanın, fiyat istikrarının sağlanmasına katkı vermesi bekleniyor. Sebze ve meyve piyasasında revizyon niteliğindeki yeni "Hal Yasası" ile çeşitliliğinin ve işlem hacminin artması planlanıyor. Ayrıca hem ürün kalitesi, hem maliyeti, hem zamanlaması, hem de israfı noktasında kritik bir ekosistem amaçlanıyor.
HAL YASASI NASIL OLACAK?
Hal Yasası'na değinen Pekcan, Türkiye'de yıllık üretilen 50 milyon ton yaş sebze ve meyvenin yaklaşık yüzde 30'unun zayi olduğuna dikkati çekti. Pekcan, çıkarılacak yasayla üreticiyi ve tüketiciyi korumaya, sistemi kayıt altına almaya ve zayiatı azaltmaya çalıştıklarını vurgulayarak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu, hem sağlıklı ürün hem gıda güvenliği hem de enflasyonla mücadele yolunda hizmet veren bir paket. Üzerinde çalıştığımız taslak bir çerçeve. Bunun içini paydaşlarıyla beraber dolduracağız. STK'lerle her konuda beraber hareket ediyoruz. Bir eyleme geçerken çalışma grupları kuruyoruz. O gruptan çıkacak ortak akılla hareket ediyoruz. Bunun da üretici bölgesi hal tarafı, tüketici bölgesi toptan hal tarafı var. İki tarafta da soğuk hava depoları, soğuk zincir, ambalaj standardı konusunda çalışmalarımızı tamamladık. Bunların uygulamasına hallerin devreye girişiyle başlayabileceğiz. Altyapımızı, çalışmalarımızı hazırladık. Buralarda sadece sebze meyve değil, et ve süt ürünleri, kanatlı hayvan, çiçek ve gerektiğinde diğer gıda ürünleri de yer alacak."
Pekcan, üretici birliklerinin kooperatifleşmesi için destek vereceklerini de belirterek, "Tüketici toptancı halinde üretici birlikleri için kiralar çok daha düşük olacak. Onlara yüzde 75 indirim sağlayacağız. Hal rüsumunu kaldıracağız. Vergi oranı herkese yüzde 4 ise üretici birliklerine yüzde 2 olarak uygulayacağız. Herhangi bir ticaret erbabının, esnafın zarar görmesini kesinlikle istemeyiz. Şu anki durumda her şey üreticinin sırtında. Mevcut sistemin ne üreticiye faydası var ne tüketiciye. Biz bunu düzgün kurguladığımız zaman herkesin memnun olacağı bir sistem olacak." dedi.
ANKARA VE İSTANBUL PİLOT BÖLGE OLACAK
Hal Yasası'nın çıkmasının uzun sürmeyeceğini ifade eden Pekcan, tüm paydaşlarla ortak çalışma yürüttüklerini vurguladı. Bakan Pekcan, üretici toptancı hali ile tüketici toptancı halinin iç yapısını yönetmelikle belirleyeceklerini dile getirerek, şöyle konuştu:
"Hal Yasası'nın çıkmasında sorun yaşanmasını beklemiyorum. Pilot proje üzerinde çalışıyoruz. Öncelikle Ankara ve İstanbul'u pilot bölgeler olarak düşünüyoruz. Bir de bunun üretici bölgesi toptancı hali ayağı var. Akdeniz havzasında bunun karşılığı olmalı. Hangisine öncelik veririz bilemiyorum. Uygulamada pozitif yansımalarını göreceğiz."
3600 EK GÖSTERGE NEDİR?
Ek gösterge memurların, aylık ücretlerinin, emekli aylıklarının ve emekli ikramiyelerinin belirlenmesinde önemli unsurlardan biridir. Ek göstergelerin yüksek olması emekli aylığı ve ikramiyesinin de yüksek olması demektir. Bu nedenle memurlar bulundukları unvanların 1'inci derece kadroları için belirlenen ek gösterge rakamlarının yüksek olmasını istemektedirler.
Ek göstergesi 3600 olan bir memur ile 2500 olan bir memurun alacağı zam oranı ya da maaş miktarı aynı olmayacaktır. 657 sayılı Devlet Kanunu'na tabi olan öğretmen, polis, din görevlileri, hemşireler gibi birçok meslek grubu ek göstergelerin artışını dört gözle bekliyorlardı.
3600 EK GÖSTERGE MAAŞLARI NASIL ETKİLEYECEK?
Dört meslek grubunun emekli aylığı, 3000 ek göstergeye tabi olup 25 yıl hizmeti bulunan ve 1/4'ünden emekli olanlar için 2 bin 950 lirada eşitlenecek. Hemşirelerin 2 bin 349 TL olan emekli aylığı 601 TL; öğretmen ve din görevlilerinin 2 bin 417 TL olan emekli aylığı 533 TL; polislerin 2 bin 517 TL olan emekli aylığı da 433 TL artırılacak. 30 yıl hizmeti bulunup ek göstergesi 3000'den 3600'e çıkarılanların emekli aylığındaki artış 641 liraya ulaşacak.
25 yıl hizmeti bulunan ve ek göstergesi 2200'den 3600'e çıkarılanların emekli aylıkları 2 bin 352 liradan 2 bin 950 liraya; 30 yıl hizmeti bulunan ve ek göstergesi 2200'den 3600'e yükseltilenlerin emekli aylıkları da 2 bin 510 liradan 3 bin 147 liraya çıkarılacak.
Ek gösterge 3000'den 3600'e çıkarıldığında, söz konusu memur kesiminin çok az bir kısmı için maaş artışı olabilecek. Gösterge değişikliği ile emeklilik kesintisi artacağı için memurların büyük bölümünün çalışırken aldığı maaşta ise 33-41 TL arasında düşüş olacak.
3600 ek gösterge bekleyen 247 bin polis, 925 bin öğretmen, 200 bin hemşire, 144 bin din görevlisi var.
3600 EK GÖSTERGE NE ZAMAN ÇIKACAK?
250 BİN EMEKLİLİK DİLEKÇESİ BEKLİYOR
Emeklilik yaşı gelen 250 bin kişi emeklilik dilekçesini vermedi. Memurlar emekli olduklarında daha yüksek maaş alabilmek ve 3600 ek göstergeden faydalanabilmek için yasanın bir an önce yürürlüğe girmesini bekliyor.
ÖNCELİKLİ KONULAR ARASINDA YER ALIYOR
Kamu personelinin 3600 ek gösterge beklentisiyle ilgili taslak çalışmaların yakında dönemde Meclis gündemine gelmesi bekleniyor. AK Parti olarak vatandaşların ihtiyaçlarını ve beklentilerini bildiklerini aktaran AK Parti Sivil Toplum ve Halkla İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Jülide Sarıeroğlu ise 3600 ek gösterge çalışmalarının da en kısa sürede yasal olarak hayata geçeceğini dile getirdi.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yerel seçim öncesinde 3600 ek göstergenin, Meclis çalışmalarına başladıktan sonra ilk gündeme gelecek konulardan olacağını açıklamıştı.
Meclis takvimine göre, gelecek ay gündeme gelmesi öngörülen yeni düzenlemeye ilişkin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ile ilgili bakanlıkların çalışmaları sürüyor.
İKRAMİYELER EN AZ 25 BİN LİRA ARTACAK
Ek gösterge yürürlüğe girdiği andan itibaren, mevcut emeklilerin aylıklarına yansıyacak. Emekli ikramiyeleri emekli olunan tarihteki ek gösterge üzerinden ödendiği için geriye doğru ek ödeme söz konusu olmayacak. Düzenleme emeklilik durumunda alınacak maaş ve ikramiyede yüzde 20'nin üzerinde artış olacak. Ek göstergenin 2200'den 3600'e çıkmasıyla birlikte 25 yıl hizmeti bulunan öğretmen, din görevlisi, hemşire, polis ve idarecilerin ikramiyeleri en az 25 bin lira artacak. Yapılacak düzenlemeden emeklilerin dul ve yetimleri de yararlanacak.
MALİYET NE OLACAK?
3600 ek gösterge çalışmaları Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın bütçe hassasiyetleri açısından da önem taşıyor. Yasa çıktıktan sonra bir yandan yüksek tutarlı emekli ikramiyesi ve emekli maaşı ödemesi gündeme gelecek, bir yandan da aynı anda emekli olanlardan dolayı öğretmen, polis ve hemşire açığı ortaya çıkacağı için yeni personel ihtiyacı doğacak.
BAKAN ALBAYRAK KIDEM TAZMİNATI REFORMU'NU DUYURMUŞTU
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, güçlü bir tamamlayıcı emeklilik sistemini hızla hayatı geçirmeyi planladıklarını vurguladı.
Albayrak, tamamlayıcı emeklilik sisteminin bir parçası olarak kıdem tazminatı fonunun hayata geçirileceğini belirtirken, çalışanlardan ve işverenden yapılacak kesintilerin bireysel emeklilik sistemi (BES) ile entegre kıdem tazminatı fonunda toplanacağını ifade etti.
Albayrak, 2020 yılından itibaren fonu hayata geçirmeyi hedeflediklerine dikkat çekerek, "Bu yeni yapıyla birlikte 5 yılda, sistemde biriken fonların milli gelirin yüzde 10'unun üstüne çıkacağını öngörüyoruz. Oluşturacağımız sistem tüm ana paydaşlara, yani çalışanlara, işverenlere ve devletimize katma değeri en yüksek olacak şekilde oluşturulacaktır' dedi.
