A HABER GALERİ
Ukrayna Lideri Zelenskiy'den çok sert rest! "Ne Putin'e ne Trump'a..."
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Avrupalı liderlerle Londra'da görüşmesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump ve ekibinin hazırladığı Rusya-Ukrayna savaşını 'bitirecek' barış planına resmen resti çekti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin ne Moskova'nın baskısıyla ne de Washington'un barış görüşmelerini hızlandırma çabaları uğruna toprak vermeyeceğini kesin bir dille ilan etti. Zelenskiy, "Ne Trump'a ne Putin'e boyun eğmeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Zelenskiy'nin açıklaması, Trump yönetiminin Kremlin'in taleplerini de içeren son barış planını doğrudan hedef alarak, planın çökebileceği yorumlarını beraberinde getirdi.
Zelenskiy, Londra'da Avrupa'nın önde gelen liderleriyle yaptığı görüşmelerin ardından, "Kendi yasalarımız, uluslararası hukuk ve ahlaki yasalar gereği — bizim hiçbir şeyi verme hakkımız yok." dedi ve devam etti:
"Biz zaten bunun için savaşıyoruz."
TRUMP'IN SON PLANI ÇÖKTÜ MÜ?
Zelenskiy'nin toprak konusunda "sıfır taviz" tutumu, Trump'ın yeni barış planının kaderini belirsizliğe sürükledi. Trump'ın önerisi, Avrupa başkentlerinde uzun süredir "Putin'in istek listesi" olarak niteleniyordu.
Zelenskiy, İngiltere, Fransa ve Almanya liderleriyle Downing Street'te yaptığı toplantının ardından Brüksel'e uçarken gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD destekli planın bazı "açıkça Ukrayna karşıtı hükümlerden arındırıldığını" söyledi; yani Kiev masadan kalkmıyor. Ancak toprak meselesinde geri adım yok:
"Donbas'ın hiçbir bölgesini vermeyiz — ne barış hızlansın diye, ne Washington razı olsun diye, ne de Moskova'nın saldırıları yüzünden."
PUTİN'İN İLHAKLARI: MOSKOVA DAHA FAZLASINI İSTİYOR
Ukrayna ve Avrupa ülkeleri, ateşkesin mevcut cephe hatlarında ilan edilmesini istiyor; ancak Kremlin bunu reddediyor.
Putin, Moskova'nın 2014'te ele geçirdiği Kırım'a ek olarak Ukrayna'nın dört bölgesini tamamen ilhak ettiğini iddia ediyor.
Yine de bazı Ukraynalı yetkililer hâlâ ihtiyatlı bir iyimserlikle görüşmelerin sonuç verebileceğini düşünüyor.
KRİTİK TAKAS FORMÜLÜ: ZAPORİJYA NÜKLEER SANTRALİ KARŞILIĞINDA DONETSK TOPRAKLARI MI?
Konuya yakın üst düzey bir Ukraynalı yetkili, son taslağın "Ukrayna açısından yapılabilirliğe yaklaştığını ancak hâlâ zor ve tamamlanmamış" olduğunu söyledi.
Zelenskiy, ABD'li arabulucuların gündeme getirdiği, Rusya'nın elindeki Zaporijya Nükleer Santrali ile işgal altındaki bazı bölgelerin, Ukrayna kontrolündeki Donetsk alanlarıyla "takas edilmesi" önerisini kesin dille reddetti.
TRUMP BASINÇ UYGULUYOR: "RUSYA HAZIR, ZELENSKİY DEĞİL"
Trump hafta sonu, barış girişiminin önündeki engelin Kiev olduğunu öne sürdü.
Moskova'nın hiçbir taviz vermediği eleştirilerine rağmen Trump, Zelenskiy'i planı "yavaşlatmakla" suçladı.
Avrupa başkentlerinde bu tavır büyük tedirginlik yarattı. Putin'in sahada ilerlemesi, Ukrayna'da devam eden büyük yolsuzluk skandalı ve Washington'un baskısı birleşince, Kiev'in pazarlık gücünün eridiği yönünde kaygılar arttı.
WITKOFF–KUSHNER HATTI: MIAMI VE MOSKOVA GÖRÜŞMELERİ MASADA
Londra ziyaretinin temel amacı, Zelenskiy'nin geçen hafta Miami'de Trump'ın temsilcileri — iş insanı Steve Witkoff ve Trump'ın damadı Jared Kushner — ile yüz yüze görüşen Ukraynalı ekipten bilgi almasıydı.
Bu ikili, yakın zamanda Moskova'ya giderek Putin'le de görüşmüştü.
Zelenskiy, bu görüşmelerde ortaya çıkan yeni bilgilerin "yüz yüze konuşulması gereken" unsurlar içerdiğini söyledi.
Trump ise Zelenskiy'i planı okumamakla suçladı:
"Rusya bence buna hazır. Zelenskiy'in hazır olduğundan emin değilim… Halkı kabul ediyor ama kendisi planı okumadı bile."
AVRUPA'NIN TEPKİSİ: BU PLAN KREMLİN'DE YAZILMIŞ GİBİ
Zelenskiy daha toprak restini çekmeden önce bile Avrupa'da büyük endişe vardı.
Trump'ın çıkış planının ilk versiyonu o kadar Moskova lehineydi ki, bazı Avrupalılar planın "Kremlin kaleminden çıkmış olabileceğini" düşündü.
Ukrayna ve Avrupa ülkeleri, NATO ve AB üyesi devletlerin olurunu gerektiren, Kiev'in "kabul edilemez" bulduğu maddelerin metinden çıkarılması için harekete geçti.
Downing Street'teki toplantıda Zelenskiy, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile uzun vadeli savunma, hava savunma sistemleri ve finansman konularını ele aldı.
"UKRAYNA'NIN EGEMENLİĞİ TARTIŞILAMAZ"
Londra temaslarının ardından Zelenskiy Brüksel'e giderek NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüştü.
Von der Leyen, "Ukrayna'nın egemenliği korunmalı. Ukrayna, Birliğimiz için birinci savunma hattıdır." dedi.
Starmer, anlaşmanın ancak "keskin ve bağlayıcı güvenlik garantileri" içerirse mümkün olacağını söyledi.
Macron ise Rus varlıklarının Ukrayna'nın yeniden inşasında kullanılmasına ilişkin ilerlemenin altını çizdi.
DONBAS ÇIKMAZI
Zelenskiy, Witkoff ve Kushner ile süren diyaloğu "yapıcı ama zor" olarak tanımladı.
Toprak başta olmak üzere en zor meseleler bizzat Zelenskiy'e bırakılmış durumda. Londra'da şöyle dedi:
"Amerikalarsız çözemeyeceğimiz şeyler var. Avrupasız çözemeyeceğimiz şeyler var. Bu nedenle bazı önemli kararları birlikte almamız gerekiyor."
Kiev, ABD planı konusunda daha koordineli ve sağlam bir Avrupa tavrı çıkmasını istiyor.
Bazı taslaklarda Ukrayna'nın NATO'ya katılmasının yasaklanması dahi gündemdeydi.
CENEVRE TRAFİĞİ: RUBİO İLE KRİTİK TEMASLAR
Ukrayna ve Avrupa diplomatik ekipleri, Cenevre'de ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile görüşerek plan üzerinde değişiklikler önerdi.
Witkoff ve Kushner'in Putin'e hangi versiyonu sunduğu ise hâlâ bilinmiyor.
SAVAŞIN EN ZOR DÖNEMİ: CEPHANE YOK HAVA SALDIRILARI SÜRÜYOR
Görüşmeler hız kazanırken Ukrayna sahada en zor zamanlarını yaşıyor. Rus ordusu doğuda ilerliyor; Ukrayna ise mühimmat ve personel sıkıntısı çekiyor. Moskova, ülkenin enerji altyapısını bombalamaya devam ederek kış boyunca kesintilere yol açıyor.
SAĞLIK SİSTEMİ HEDEFTE: KHARKİV'DE İLAÇ DEPOSU VURULDU
Hafta sonunda Rusya'nın füzesi, Harkiv yakınlarında büyük bir ilaç dağıtım merkezini yok etti.
Bu merkez, kuşatma altındaki doğu Ukrayna'daki hastanelere ilaç sağlayan kritik bir tesisti.
Ukraynalı yetkililer, bunun Rusya'nın beşinci tıbbi depo saldırısı olduğunu ve sağlık sistemini çökertme amacı taşıdığını belirtiyor.
KİEV'DE YOLSUZLUK DEPREMİ
Zelenskiy, barış görüşmelerinin ortasında büyük bir iç politik krizle de boğuşuyor.
En yakın çalışma arkadaşı, eski başkanlık ofisi şefi Andriy Yermak, evine ve ofisine yapılan baskınlar sonrası Kasım ayında istifa etti.
Yermak'ın halefi olan Rustem Umerov'un da yakın zamanda soruşturmaya dahil olabileceği konuşuluyor. Adalet ve enerji bakanları da aynı skandal nedeniyle görevden ayrıldı.
Zelenskiy'nin eski iş ortağı Timur Mindich de enerji sözleşmeleri üzerinden dönen büyük bir komisyon skandalının içinde bulunduğu iddiasıyla soruşturuluyor.