CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Trump ve Selman arasında ipler gerilmiş! Trump'tan tansiyonu yükselten İsrail isteği
Axios'un özel haberine göre geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da gerçekleşen Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump arasındaki görüşmede tansiyon yükseldi. Peki Trump'ın iplerin gerilmesine yol açan İsrail ile ilgili isteği ne?
ABD Başkanı Donald Trump ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman (MBS) arasında geçen hafta yapılan kritik Beyaz Saray görüşmesi, İsrail ile normalleşme konusunun masaya gelmesiyle bir anda gerildi.
Gazze'deki soykırıma ateşkesle verilen sözde aranın ardından Washington, Riyad'dan "İbrahim Anlaşmaları'na hemen katılım" bekliyordu. Ancak kapalı kapılar ardında yaşananlar, bu beklentiyi boşa çıkardı.
İSRAİL NORMALLEŞMESİ KONUŞULUNCA ATMOSFER BİR ANDA DEĞİŞTİ
Axios'un aktardığına göre Beyaz Saray ekibi, MBS'ye zirveden önce Trump'ın İsrail ile yakınlaşma konusunda ilerleme beklentisini açıkça iletti. Ancak 18 Kasım'daki görüşmede, normalleşme konusu Trump tarafından gündeme getirilince toplantının havası sertleşti.
Trump'ın İbrahim Anlaşmaları'na katılım konusunda ısrarcı olması üzerine MBS geri adım atmadı. Axios'a konuşan ABD'li yetkililer, o anlarda odada "ciddi bir gerilim" hissedildiğini belirtiyor.
MBS: "TOPLUM HAZIR DEĞİL"
Axios'a bilgi veren üç kaynağa göre MBS, Trump'a şu yanıtı verdi:
"Evet, İsrail ile normalleşmek istiyorum ama şu an imkânsız. Gazze savaşı sonrasında Suudi halkında çok yüksek bir İsrail karşıtlığı var. Toplum böyle bir adımı kaldıracak durumda değil."
Trump'ın itirazlarına rağmen MBS pozisyonunu korudu. Görüşmeyi bilen kaynaklar, iki liderin nazik davrandığını ancak konuşmanın "sert, zorlayıcı ve gerilimli" geçtiğini söylüyor.
Bir kaynak durumu şöyle özetledi:
"En doğru tanım: hayal kırıklığı ve rahatsızlık. Trump çok bastırdı ama MBS geri adım atmadı. O güçlü bir adam; pozisyonunu korudu."
"FİLİSTİN DEVLETİ İÇİN GERİ DÖNÜLMEZ BİR YOL" ŞARTI MASAYA KONDU
Axios'un haberine göre MBS, Suudi Arabistan'ın İsrail ile barış yapması için şartını net şekilde Trump'a iletti:
"Filistin için geri dönülmez, takvime bağlanmış ve güvenilir bir devlet süreci."
Bu talep daha sonra kamuoyuna da açıklandı. Ancak İsrail hükümeti, Filistin devletine yönelik her türlü adımı reddediyor.
ABD'li bir yetkili Axios'a şöyle konuştu:
"MBS hiçbir zaman normalleşmeye 'hayır' demedi. Kapı açık. Ama iki devletli çözüm şartı masada duruyor."
F-35 KRİZİ: TRUMP SÖZ VERDİ RUBIO GERİ ÇEKTİ
Zirve sonrasında Trump, basına yaptığı açıklamada MBS'ye İsrail'in sahip olduğu gelişmiş F-35'lerin aynısının verileceğini duyurdu. Bu açıklama İsrail'de alarm zillerini çaldı.
Ancak bir gün sonra ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu arayarak bunun gerçeği yansıtmadığını söyledi. Axios'a konuşan ABD ve İsrail yetkililerine göre Suudi Arabistan'a verilecek F-35'ler "daha düşük özellikli" bir model olacak.
Rubio ayrıca İsrail'in bölgede nitelikli askerî üstünlüğünü (QME) korumak için ek görüşmeler başlatacak.
Bir ABD yetkilisi Axios'a şunu söyledi:
"İsraillilere QME'ye sadık olduğumuzu ve bunu ihlal etmeyeceğimizi söyledik."
TRUMP 11 EYLÜL DAVASINI GÜNDEME BİLE GETİRMEDİ
Axios'a göre Trump, görüşmede 11 Eylül saldırılarında hayatını kaybeden Amerikalıların ailelerinin Suudi Arabistan'a açtığı terör davasını hiç açmadı.
Oysa kısa süre önce bir federal hâkim, krallığın saldırıyla bağlantısına dair "baskın kanıtlar" bulunduğunu belirterek davanın ilerlemesine izin vermişti.
TRUMP: İRAN'LA SIRADA BARIŞ VAR
Beyaz Saray, Axios'a yaptığı açıklamada Trump'ın Orta Doğu için vizyonunu ise şöyle özetledi:
"İran'ın nükleer programı tamamen yok edildi, Gazze'de savaş sona erdi. Şimdi bütün bölge ülkelerinin İbrahim Anlaşmaları'na katılması kritik önemde."
Suudi Arabistan'ın ABD Büyükelçiliği ise yorum taleplerine yanıt vermedi.
NORMALLEŞME MASADA: SUUDİ ARABİSTAN'IN YOLU DİKENLİ
Axios'un özel haberinin ortaya koyduğu tabloya göre:
-
Suudi Arabistan normalleşmeye kapıyı kapatmıyor.
-
Ancak Riyad'ın şartı Filistin devletine yönelik somut ve geri dönüşü olmayan bir yol haritası.
-
İsrail ise bu koşula kesin bir şekilde karşı çıkıyor.
-
Trump yönetimi ise Suudileri İbrahim Anlaşmaları'na katmak için baskıyı artırıyor.
Beyaz Saray'daki bu kritik görüşme, Washington–Riyad hattında normalleşme umudunun henüz bir "anlaşma"dan çok uzak olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
İşte ABD'nin Suudi Arabistan'a normalleşme baskısı yaptığı İsrail'in Gazze Şeridi'nde yol açtığı yıkım...
