A HABER GALERİ
Kosova-Sırbistan geriliminde flaş gelişme! Savaş çıkmadan erteleme geldi
Kosova-Sırbistan arasında yaşanan gerginlik dünyayı şoke etti. Kosovalı Sırplar, Kosova'nın kimlik düzenlemesiyle ilgili aldığı kararı protesto etti. Ülkenin kuzeyinde sınır geçişleri kapatılıp siren sesleri duyulurken, bu sabah yapılan açıklamada Kosova hükümeti tartışmaya neden olan kimlik belgesi kararını 1 ay ertelediğini açıkladı.
Dünya, dün akşam Kosova-Sırbistan hattında yaşanan gerginliği endişeyle izledi. Kosovalı Sırplar, ülkenin kuzeyinde Sırbistan ile olan sınır geçişlerini kapatırken, Kosova'da siren sesleri duyuldu. Ülke basınındaki haberlerde, Kosova'da siren seslerinin duyulduğu ifade edilirken, Kosovalı Sırpların bu sesler üzerine sınırları kapattığı aktarıldı. Kosova Polisi Müdür Yardımcısı Besim Hoti, Kosovalı Sırpların araçlarla sınır geçişlerini kapattığını doğrulayarak, polis güçlerinin de Brnjak ve Jarinje sınır kapılarını kapattığını ifade etti.
Bu arada, Kosova polisi ayrıca, bazı yerlerde silah sesleri duyulduğunu belirterek, bunlardan bazılarının polis güçlerine yönelik olduğunu ancak kimsenin yaralanmadığını bildirdi. Gerginliği sebebinin Kosova'nın Sırbistan'a karşı aldığı kimlik belgesi kararının olduğu ifade edildi. Kosova Hükümeti'nin Sırbistan vatandaşlarına karşı kimlik belgesini tanımama kararının bu gece itibarıyla yürürlüğe girecek olması, Sırpların çoğunlukla olduğu Kosova'nın kuzeyinde tansiyonun tırmanmasına neden oldu.
Bu sabah yapılan açıklama Sırbistan'a karşı uygulanması kararlaştırılan bu kararın 30 gün boyunca erteleneceği ifade edildi. Hükümet tarafından yapılan yazılı açıklamada, Sırbistan'a karşı kimlik belgesi mütekabiliyet kararının uygulanmasının 1 Eylül 2022 tarihine kadar ertelendiği duyuruldu. Açıklamada, barikatların kaldırılması ve tekrardan hareket özgürlüğünün sağlanmasıyla birlikte kararın uygulanmasının 30 gün erteleneceği ifade edildi.
Sırplar şehir merkezinde toplanması için sirenler çalmış, ardından sınır kapılarının kapatılmış, kuzeydeki yollara barikat kurulmuş Kosova polis güçlerinin kuzeye hareket etmiş ve kuzeyde gergin saatlerin yaşanmasına neden olmuştu. Yaşanan gerilim "Savaş Avrupa'ya mı sıçrıyor?" sorusunu gündeme getirirken, yetkililerden de açıklamalar peş peşe geldi. NATO'nun ülkedeki barış Gücü KFOR, istikrarın tehdit edilmesi halinde Kosova'nın kuzeyine müdahale etmeye hazır olduğunu duyurdu.
NATO liderliğindeki KFOR misyonu, durumu yakından izlediğini belirterek, 1999 tarihli 1244 sayılı BM Kararı'ndan kaynaklanan görevine uygun olarak istikrarın tehdit edilmesi durumunda müdahale etmeye hazır olduğunu bildirdi. Kosova'nın tüm halkı için güvenli ve emniyetli bir çevre ve hareket özgürlüğü sağlamak için (Birleşmiş Milletler) BM yetkisinin günlük uygulamasını gerçekleştirdiğini hatırlatan KFOR, BM yetkisine uygun olarak Kosova'da her zaman güvenli ve emniyetli bir ortamı sürdürmek için gerekli tüm önlemleri alacağına vurgu yaptı.
Kosova Başbakanı Albin Kurti ise iyi tanıdıkları Sırp ulusal şovenizmi ile karşı karşıya olduklarını belirterek, "Siz vatandaşlarımız ve demokratik cumhuriyetimiz için gece gündüz çalışacağız, görevimizin başında olacağız." dedi.
Kurti sözlerine, "Kosova hükümeti, ayrım yapmaksızın tüm vatandaşları ve ortak ülkemizin tamamı için hukuku, anayasacılığı, barışı ve güvenliği seven, bunlara saygı duyan ve uygulayan demokratik ve ilericidir. Devletimizin asayiş ve güvenlik organları bilgi topluyor, durumu izliyor ve kanun ile vatandaşların, egemenliğimiz ve toprak bütünlüğümüzü savunma doğrultusunda hareket edecek." ifadeleriyle devam etti.
Kurti, hükümet, İçişleri Bakanlığı ve Kosova polisinin yayımlayacağı yazılı açıklamaların dikkatlice takip edilmesi çağrısında bulundu.
Belgrad'taki basın kuruluşları ile Kosova'da Belgrad'a bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde hizmet eden medyanın yanlış bilgilendirilmelerine izin verilmemesini isteyen Kurti, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İlerleyen saatler, günler ve haftalar zorlu ve sorunlu olabilir. İyi tanıdığımız Sırp ulusal şovenizmi ile karşı karşıyayız. Siz vatandaşlarımız ve demokratik cumhuriyetimiz için gece gündüz çalışacağız, görevimizin başında olacağız. Birlikte, ülkenin her köşesine yerleştirerek düzen ve kanunu sağlamayı başarıyoruz. Desteğiniz için teşekkürler."
Sırbistan tarafından da olayla ilgili açıklama geldi. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Sırbistan Genelkurmay Başkanı Milan Mojsilovic ve Kosova'daki NATO Gücü (KFOR) komutanıyla Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da bir araya geldi. Toplantının ardından açıklamada bulunan Vucic, Kosova ile önümüzdeki dönemde bir çözüm yolu bulmayı ümit ettiklerini belirterek, "Umarım iyi haberler alacağız ve bu durum yarın çözülecek." dedi.
Vucic, önümüzdeki haftalar ve ayların oldukça zor bir siyasi mücadeleyle geçeceğine işaret ederek, "Kendilerine hakim olanlara, özellikle de Kosovalı Sırplara teşekkür ediyorum. Teslim olmayacağımızı ve Sırbistan'ın kazanacağını bir kez daha tekrarlamak istiyorum." diye konuştu.
Kosova Hükümeti daha önce aldığı karar doğrultusunda, ülkede "yasa dışı" bir biçimde bulunan araç plakalarının "RKS" (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi sürecinin 1 Ağustos-30 Eylül tarihleri arasında gerçekleşeceğini duyurmuş, bu süre zarfında vatandaşların birçok kolaylıktan yararlanma imkanına sahip olacağını bildirmişti.
Aynı şekilde 1 Ağustos itibarıyla hükümetin bir ay önce aldığı karar doğrultusunda Sırbistan kimlik belgeli şahıslara ilişkin mütekabiliyet tedbirinin de uygulanacağı ifade edilmişti. Bu doğrultuda ülkeye, Sırp makamları tarafından verilen kimlik belgeleriyle gireceklere, Kosova'da kaldıkları süre boyunca kimlik belgeleri yerine geçecek bir beyan belgesi verileceği aktarılmıştı.
Kosovalı yetkililerce, aynı ilkenin Belgrad tarafından da Kosova vatandaşlarına 11 yıldır uygulandığı kaydedilmişti. Sırbistan, 2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı halen kendi toprağı olarak görüyor. Avrupa Birliğinin (AB) ara buluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci, ilişkilerin normalleşmesini ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanımasını amaçlıyor.
Dünyanın gerginlikle izlediği olayla ilgili Türkiye'den de açıklama gelmişti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Sırp ve Kosovalı mevkidaşlarıyla görüştüğünü ve gerilimi azaltmak için üzerine düşenleri yapmaya hazır olduklarını bildirdi. Çavuşoğlu, sosyal medya hesabından Sırbistan-Kosova sınırındaki gerilime ilişkin sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Çavuşoğlu, "Sırbistan-Kosova sınırındaki gerilim nedeniyle Sırp ve Kosovalı mevkidaşlarımla görüştüm. Türkiye, Balkanların barış ve istikrarına her zaman önem vermektedir. Yeni gerilimlerin kimseye faydası olmaz. Gerilimi azaltmak için üzerimize düşeni yapmaya hazırız" ifadelerini kullandı.
Sırbistan ile Kosova sınırındaki gerilime ilişkin Rusya Dışişleri Bakanlığı açıklama yaparak, ABD ve AB'ye çağrıda bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova yaptığı açıklamada, "Priştine'deki yetkililerin 1 Ağustos'tan itibaren yerel Sırp sakinlerinin kişisel bilgilerinin ve kayıt numaralarının zorla değiştirilmesine yönelik makul olmayan kararı Sırp nüfusunun Kosova'dan sürülmesi için atılan yeni bir adımdır" dedi.
Kosova Başbakanı Albin Kurti'nin, Sırbistan'a karşı askeri senaryoları da gözardı etmediğini savunan Zaharova, "Kosovalıların liderleri, Sırpların, özgürlüklerine doğrudan bir saldırı söz konusu olduğunda buna kayıtsız kalmayacaklarını ve askeri bir senaryo için gerilimi kasıtlı olarak tırmanacaklarını biliyorlar" ifadelerini kullandı. Balkanlardaki gerilimden ABD ve Avrupa Birliği'ni (AB) sorumlu tutan Zaharova, "Priştine ile ABD ve arkasındaki AB'yi provokasyonları durdurmaya ve Kosova'daki Sırpların haklarına saygı duymaya çağırıyoruz" dedi.