CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Katil Netanyahu'ya soğuk duş! İtiraf niteliğinde raporlar ortaya çıktı: Tam 7 kez engelledi
ABD ve İsrail kaynakları, Hamas'ın şartları kabul etmesine rağmen İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun Gazze'de olası ateşkes için sürekli engeller çıkardığını ortaya koyan raporlar yayımladı.
İsrail'in Kanal 13 televizyonunda yayınlanan HaMakor adlı araştırma programına göre, Gazze'ye yönelik savaş boyunca İsrail yönetimi, Hamas ateşkes şartlarını kabul ettiği zamanlarda dahi anlaşmaları defalarca sabote etti.
ABD'li ve İsrailli üst düzey yetkililer, neredeyse iki yıl süren bu yıkıcı askeri operasyon sırasında yedi ayrı ateşkes anlaşmasının özellikle Başbakan Benjamin Netanyahu tarafından engellendiğini söyledi.
Kaynaklara göre Netanyahu, sık sık aşırı sağcı bakanların – özellikle Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir – baskısına boyun eğdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, savaşın başladığı Ekim 2023'te Hamas'ın "bazı esirleri serbest bırakmaya hazır olduğunu" belirtti.
Ancak Miller, İsrail hükümetine bu bilgiyi aktarmaya çalıştıklarında "kimsenin ciddiye almadığını" söyledi. Netanyahu'ya yakın kaynakların bir müzakereciye aktardığı sözler ise dikkat çekiciydi:
"Burada anlaşma olmayacak. Bunlar IŞİD teröristleri, sonları ölümdür."
Eski Savunma Bakanı Yoav Gallant da programda, astlarına "Hamas'la kimse konuşmayacak" talimatı verdiğini ve örgütü "nefes alamaz hale gelene kadar" ezmek istediğini anlattı.
Savaş Kabinesi üyesi Gadi Eisenkot ise hükümetin esirlerin serbest bırakılması için başta hiçbir çaba göstermediğini söyledi:
"Savaşın hedeflerinde esirlerin dönüşüne dair tek bir kelime yoktu."
Kasım 2023'te sağlanan ilk ateşkesin de Netanyahu ve Gallant'ın çıkardığı engellere rağmen gerçekleştiğini vurguladı. Eisenkot, anlaşmanın uzatılabileceğini fakat hükümetin ancak "kalan kadın esirlerin serbest bırakılması" şartıyla ilerlemek istediğini, bu yüzden de birçok yaşlı ve yaralı esirin geri dönme şansı varken hayatını kaybettiğini aktardı.
REFAH İŞGALİ VE ÇÖKEN GÖRÜŞMELER
HaMakor'a göre, Ocak 2024'ten itibaren Netanyahu dahil üst düzey yetkililer, Hamas'la anlaşmaya varılmış gibi medyayı yanıltırken aslında hiçbir uzlaşma yoktu. Paris'teki ateşkes görüşmelerinde Hamas, kuzey Gazze'ye yerinden edilenlerin dönmesine izin verilmesini istedi fakat İsrail reddetti.
ABD'nin Nisan 2024'te önerdiği altı haftalık ateşkesi İsrail kabul etti, ancak Netanyahu'nun "her halükârda Refah'a kara saldırısı düzenleyeceğiz" ısrarı görüşmeleri çıkmaza soktu. Nihayetinde Mayıs 2024'teki Rafah işgali, müzakerelerin tamamen çökmesine yol açtı.
ABD YÖNETİMİ İLE NETANYAHU ARASINDA YÜKSEK TANSİYON
Miller, ABD yönetimi ile Netanyahu hükümeti arasında ciddi gerilimler yaşandığını ancak kamuya açık şekilde dile getirilmediğini söyledi:
"Çünkü Hamas bu tür durumlarda tutumunu sertleştiriyordu."
Kanal 13'e konuşan İsrailli bir müzakereci, Biden yönetiminin "yumuşak" bir tavır sergilediğini kaydetti. HaMakor'un bulgularına göre, İsrail-Hamas arasındaki her anlaşma Netanyahu'nun siyasi çıkarlarına göre şekillendirildi.
Eisenkot, Mayıs 2024'te Netanyahu'nun savaşı bitirecek, esirlerin dönüşünü sağlayacak ve Gazze'de Filistin Yönetimi'ni geri getirecek bir teklifi onayladığını ancak kısa süre sonra geri çekildiğini söyledi.
İSRAİL HÜKÜMETİ DEFALARCA SABOTE ETTİ
ABD Başkanı Joe Biden'ın o ay yaptığı konuşmada bu teklifi kamuoyuna açıklamasının nedeni, Miller'a göre, Netanyahu'nun geri adım atmasını engellemekti. Miller, İsrail hükümetinin "ateşkese giden yolu sabote ettiğini" ve sürekli ek şartlar öne sürdüğünü belirtti.
Netanyahu'nun özellikle Philadelphi Koridoru üzerinde kontrol ısrarı da anlaşmaları zora soktu.
OCAK 2025 ANLAŞMASI VE YENİDEN BAŞLAYAN SAVAŞ
Aylar süren zorlu müzakerelerin ardından Ocak 2025'te İsrail ve Hamas iki aşamalı bir anlaşma imzaladı. Ancak İsrail, Filistinli mahkûmların serbest bırakılmasında esneklik göstermedi. Gallant, bu anlaşmanın aslında Temmuz 2024'teki anlaşmayla aynı olduğunu, tek farkın daha az esirle sonuçlanması olduğunu söyledi.
Bu anlaşma kalıcı ateşkese giden yolu açacaktı. Fakat Miller, Trump yönetiminin İsrail'e baskı yapmadığını ve Netanyahu'nun Mart ayında ateşkesi tek taraflı olarak bitirip savaşı yeniden başlatmasına izin verdiğini ifade etti.
"ON YILLARCA SÜRECEK BİR SAVAŞ"
Miller'ın aktardığına göre Netanyahu, dönemin ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'a şunları söyledi:
"Bu savaşı onlarca yıl sürdüreceğiz. Hep böyle oldu, hep böyle olacak."
Hamas ise bu hafta yaptığı açıklamada yeni bir ateşkes önerisini kabul ettiğini duyurdu. İsrail basınına göre bu öneri, Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff'un çizdiği taleplerin çoğunu karşılıyordu. Ancak iki gün sonra İsrail, Gazze Şehri'ni ele geçirmek için yeni bir saldırı başlattı. Hamas, bunun Gazze'nin tamamen işgali planının ilk adımı olduğunu savundu.
Esir yakınları da Netanyahu'yu anlaşmayı engellemekle suçladı. Tel Aviv'de düzenlenen bir gösteride esir askerlerden birinin kardeşi Nimrod Cohen şöyle dedi:
"Netanyahu, bir anlaşmayı daha sabote etti ve Gazze'deki 20 esir ile 100 askerin kaderini mühürledi."
Bir başka gösteride esir annesi Einav Zangauker de şu ifadeyi kullandı:
"Netanyahu, 'tam bir anlaşmaya ve savaşın bitişine hazırız' derken yalan söylüyor. Tıpkı önceki anlaşmada olduğu gibi, bu kez de siyasi hesaplarını öne koydu ve süreci bozdu."
PEKİ YA ŞİMDİ NE OLACAK?
İsrail güvenlik kabinesi, yarın Netnayahu'nun başkanlığında yeniden toplanacak. Gazze'de 63 bini aşkın insanı katleden İsrail Başbakanı'nın Gazze'yi tam kapsamlı işgal planını ve arabulucular tarafından duyurulan Hamas'ın kabul ettiği ateşkes taslağını değerlendirecek.
