CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Dışişleri Hakan Fidan mevkidaşı Rubio ile ne konuştu? İşte görüşmenin perde arkası
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan geçtiğimiz gün Washnigton'a bir ziyerette bulunarak ABD'li mevkidaşı Marco Rubio ile görüştü. Donald Trump'ın göreve gelmesinden bugüne gerçekleşen ilk yüz yüze temas özelliğini taşıyan ziyarette ikili, birçok konuyu masaya yatırdı. Görüşmenin perde arkasına ilişkin bazı detayları ise batı medyası merceğine aldı. Buna göre Türkiye ve ABD, savunma sanayii iş birliğinin önündeki engelleri kaldırmak istiyor.
Salı günü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki günlük resmi ziyareti kapsamında Washington'a gitti. Fidan'ın, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve diğer Amerikalı yetkililerle yaptığı görüşmelerde, Türkiye'ye uygulanan ABD yaptırımlarının kaldırılmasını ve F-35 savaş uçağı programına geri alınmasını masaya yatırması bekleniyordu.
Fidan ve Rubio arasındaki görüşmede, savunma sanayii alanındaki iş birliğinin önündeki engelleri kaldırma konusunda net bir siyasi irade ortaya koyulduğu bildirildi. Ayrıca Trump ile Erdoğan arasındaki telefon görüşmesinde ele alınan konuların da detaylıca görüşüldüğü aktarıldı.
Bu ziyaret, Trump ile Başkan Recep Tayyip Erdoğan arasındaki, Trump'ın danışmanlarının "dönüştürücü" olarak nitelendirdiği telefon görüşmesinden yalnızca birkaç gün sonra yapıldı.
Trump, başkanlığının ilk döneminde Türkiye'ye Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerini satın alması nedeniyle yaptırım uygulanması yönündeki danışmanlarının çağrılarını uzun süre göz ardı etmişti. Ancak sonunda, 2020 yılında Türkiye'ye "Amerika'nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası" (CAATSA) kapsamında yaptırımlar getirmişti.
Bu yaptırımların bir sonucu olarak, Türkiye F-35 savaş uçağı programından çıkarılmıştı. Ankara, bu kararın haksız ve hukuka aykırı olduğunu savunuyor ve ya programa yeniden katılmayı ya da yaptığı yatırımların tazmin edilmesini talep ediyor.
Son yıllarda ABD ve Türkiye arasındaki stratejik ortaklık zayıflamıştı. Eski Başkan Joe Biden yönetimi, Türkiye'nin Rusya ile yakın ilişkileri nedeniyle Ankara'ya mesafeli bir tutum sergilemişti. Ancak Trump, Moskova'ya daha olumlu yaklaşan bir lider olduğu için,Washington yönetimi Ankara ile de daha sıcak ilişkiler kurmayı umuyor.
Biden döneminde, iki ülke ilişkileri daha çok değerler yerine karşılıklı çıkarlara dayalı bir ilişkiye dönüşmüştü. Türkiye ve ABD, Suriye politikası, Gazze'deki savaş gibi konularda büyük görüş ayrılıkları yaşamıştı.
Diğer taraftan Biden yönetimi sırasında, S-400 krizinin çözümü için iki ülke arasındaki görüşmeler sürüyordu. Türkiye'nin, S-400'leri aktif hale getirmemeyi taahhüt ettiği iddia edilse de bu konuda bir ilerleme sağlanamamıştı.
Bir Türk yetkili, Fidan'ın ziyareti öncesinde Reuters'a yaptığı açıklamada, "Ankara, Washington ile, S-400'lerin kullanılmamasının sorunu çözmek için yeterli olduğu konusunda anlaşmaya varmayı hedefliyor." dedi.
Yetkili, "ABD, Rusya'ya yönelik yaptırımları kaldıracaksa, o halde CAATSA'nın üçüncü ülkeler için uygulanması anlamsız hale gelir. Bu konu sadece Türkiye-ABD ilişkileri ile ilgili değil, aynı zamanda Türkiye-Rusya ilişkilerini de ilgilendiriyor." dedi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklar, Trump ve Erdoğan arasındaki telefon görüşmesinin önümüzdeki günlerde iki ülke ilişkilerinde olumlu bir ivme yaratabileceğini ancak şu ana kadar somut bir taahhütte bulunulmadığını ifade etti.
Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, yorumcu Tucker Carlson'a verdiği röportajda, "Başkan Trump, birkaç gün önce Erdoğan ile harika bir görüşme yaptı. Gerçekten dönüştürücü bir konuşmaydı." dedi.
Trump'ın 20 Ocak'ta göreve geri dönmesiyle birlikte, ABD'nin Moskova'yı izole etme ve Kiev'e tam destek verme politikası değişti. Trump, Ukrayna'daki savaşı bitirmeye odaklandı. Bu değişim, Avrupalı liderleri endişelendirirken Ankara'nın Avrupa güvenliğinde önemli bir rol üstlenmesi için fırsat sundu.
Bir Türk yetkili, Trump yönetiminin Rusya'ya yönelik yaklaşımını değiştirmesinin Ankara-Washington görüşmelerine yeni bir boyut kazandırdığını söyledi.
Türk kaynaklara göre, Fidan ve Rubio ayrıca önümüzdeki dönemde yapılacak devlet başkanı seviyesindeki ziyaretleri de ele aldı ancak detay vermedi.
İkili görüşmelerde ayrıca Suriye ve Balkanlar'da istikrarın önemi, Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesine yönelik çabalar ve Gazze'de ateşkes ihtiyacı da konuşuldu.
