CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Yapay zeka internetin ölüm çanı mı? Bir dönemin sonu geliyor
Yapay zekâ destekli sohbet robotlarının yaygınlaşması, internette köklü bir dönüşümün kapısını araladı. Özellikle OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT'nin kullanıma sunulmasının ardından kullanıcı alışkanlıkları hızla değişirken, geleneksel web siteleri can çekişiyor. Peki ama neden ve nasıl?
Yapay zekâ destekli sohbet robotlarının yaygınlaşması, internetin temel işleyişini dönüştüren yeni bir dönemin habercisi oldu.
The Economist dergisinde yer alan kapsamlı analizde, sohbet robotlarının (ChatGPT ve benzerleri) yaygınlaşmasının, geleneksel web sitelerinin insan trafiğinde ciddi düşüşlere yol açtığı bildirildi. Kullanıcıların arama motorları yerine yapay zekâya yönelmesiyle birlikte, haber siteleri, referans kaynakları ve forumlar dahil olmak üzere çok sayıda web sitesi "ölüyor."
"YENİ TEHDİT YAPAY ZEKA"
The Economist'in aktardığına göre, 2023 yılının başından itibaren medya kuruluşlarının yöneticileri, web altyapısı sağlayan Cloudflare firmasının CEO'su Matthew Prince'e ulaşarak ciddi bir dijital tehditten söz etti. Prince, önce siber saldırı şüphelense de verilen yanıt net oldu:
"Yeni tehdit yapay zekâ."
CEVAPLAR VAR BAĞLANTI YOK
OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT gibi sohbet robotları, kullanıcılara arama sonuçları yerine doğrudan yanıt sunuyor. Bu da, geleneksel arama motorlarına giden trafiği azaltıyor. Apple, Safari tarayıcısında geleneksel aramaların ilk kez azaldığını açıkladı. OpenAI'ın yakın zamanda kendi tarayıcısını yayına alacağı da belirtiliyor.
Bu sürece karşı Google da kendi arama motoruna yapay zekâ destekli özetler ekledi. Mayıs 2024'te başlatılan "AI Mode" isimli uygulama, arama motorunu sohbet robotuna dönüştürdü. Ancak bu yenilik, arama yapılan sitelere tıklanma oranlarını düşürdü.
ZİYARETÇİ KAYBI ÇİFT HANELERDE
Similarweb verilerine dayanan analizde, dünya çapında insanların yaptığı geleneksel web aramalarının yüzde 15 oranında azaldığı belirtildi.
Bilim ve eğitim sitelerinde yüzde 10, referans sitelerinde yüzde 15, sağlık sitelerinde ise yüzde 31'e varan düşüşler gözlendi.
Bu kayıplar, gelirlerini reklamlardan veya aboneliklerden elde eden yayıncılar için büyük bir risk oluşturuyor.
"GOOGLE ANLAŞMAYI BOZDU"
Dotdash Meredith CEO'su Neil Vogel, The Economist'e yaptığı açıklamada, şirketlerinin Google ile uzun süreli pozitif bir ilişkisi olduğunu ancak "Google'ın anlaşmayı bozduğunu" söyledi.
Şirketin toplam trafikte Google'dan gelen payı yüzde 60'lardan yüzde 35 seviyelerine geriledi.
WIKIPEDIA RAHATSIZ
Kod geliştiricilere yönelik Stack Overflow platformunun CEO'su Prashanth Chandrasekar, yapay zekânın ziyaretleri azaltmasıyla birlikte siteye yeni soruların da daha az geldiğini belirtti.
Wikipedia yönetimi ise, yapay zekâ özetlerinin kaynak göstermeden bilgi kullanmasını eleştirerek, bunun bilgiye erişimi ve katkıyı engellediğine dikkat çekti.
LİSANS SAVAŞLARI: ÖNCE AYART SONRA DAVA TAKTİĞİ
The Economist'in aktardığına göre, içerik üretenler yapay zekâ şirketleriyle anlaşmalar yapıyor ama gerektiğinde de davalar açıyor. Örneğin, News Corp hem OpenAI ile anlaşma imzaladı hem de Perplexity adlı yapay zekâ şirketine dava açtı. New York Times da Amazon ile iş birliği yaparken, OpenAI'ya karşı mahkemeye gitti.
Ama bazı davalarda teknoloji devleri kazandı. Kaliforniya'daki iki ayrı mahkeme, Meta ve Anthropic şirketlerinin telifli içerikleri "adil kullanım" kapsamında kullandığına karar verdi. ABD Başkanı Donald Trump da yapay zekânın gelişiminin ABD'de öncelikli kalmasını destekliyor.
YENİ YÖNTEM: ÖDEMEYİ BOTLAR YAPSIN
Altyapı sağlayıcılar, web sitelerinin yapay zekâ robotlarının sitelerine girmesi için ücret talep etmesini sağlamak amacıyla yeni sistemler deniyor.
Cloudflare gibi şirketler, botların siteyi ziyaret ettikçe küçük ücretler ödemesini planlıyor.
Tollbit adlı bir girişim ise botlara farklı fiyatlarla erişim satıyor ve 2025'in ilk çeyreğinde bu yöntemle 15 milyon küçük ödeme gerçekleşti.
Bir başka model olan ProRata ise, yapay zekâ tarafından gösterilen reklamlardan elde edilen gelirleri, içerik sağlayan sitelerle paylaşmayı hedefliyor.
GELİR MODELLERİ ARAYIŞI: ALTERNATİF VAR MI?
Birçok yayıncı, Google gibi arama motorlarından gelen ziyaretçi sayısının düştüğünü görünce, yeni gelir kaynakları aramaya başladı. E-bültenler, mobil uygulamalar, özel abonelikler ve canlı etkinlikler bunlardan bazıları.
Ayrıca, video ve ses içeriklerinin yapay zekâ tarafından özetlenmesinin zor olması, bu alanları avantajlı kılıyor.
TEK TEHLİKE YAPAY ZEKA MI?
Google yöneticisi Robby Stein, yapay zekânın internette yeni sitelerin açılmasına yol açtığını söylüyor. Google'ın robotları, son iki yılda internetin yüzde 45 büyüdüğünü raporladı.
Ancak buna rağmen, insanların web sitelerini ziyaret etme oranı azaldı. Stein, bu durumu sadece yapay zekâya bağlamamak gerektiğini; sosyal medya ve podcast gibi başka etkenlerin de etkisi olduğunu belirtiyor.
