BTK’dan ortak şarj cihazı düzenlemesi! Tarih belli oldu | Yıllık 1 milyar 125 milyon TL tasarruf sağlanacak

Tüketicilerin her telefon ya da tablet aldıklarında ihtiyaçları olsun ya da olmasın kutu içeriğinde satılan, eski cihazlarına uyum sağlamayan bir girişe sahip şarj cihazları artık tarihe karışıyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan Avrupa Birliği (AB) Ortak Şarj Cihazı Düzenlemesi'ne uyum kapsamında çalışmalarını tamamladı. Buna göre Avrupa gibi Türkiye'deki üreticiler de 28 Aralık 2024'ten itibaren üretecekleri cep telefonları, tabletler, giyilebilir cihazlar, taşınabilir oyun konsolları, klavye ve mouse gibi cihazlar için ortak bir teknolojiye sahip şarj cihazları geliştirecek. Ortak şarj portu olarak USB-C seçildi. Tüm dünyada uyulması zorunlu ortak bir şarj teknolojisinin olmaması şarj cihazlarının üreticiler tarafından ana ürün ile birlikte satılmasına neden oluyor. Bu da tüketicinin maddi yükünü, elektronik atık miktarını, hammadde kaybını ve dolayısıyla karbon ayak izini artırıyor. AB'DE YILLIK 250 MİLYON EURO TASARRUF SAĞLANACAK Avrupa Komisyonu tarafından Avrupa Birliği (AB) Ortak Şarj Cihazı Düzenlemesi çalışması bu yıl somut olarak devreye girecek. Bu düzenleme ile cep telefonları, tabletler, giyilebilir cihazlar, taşınabilir oyun konsolları, klavye ve mouse gibi cihazlar için ortak bir teknolojiye sahip şarj cihazlarının geliştirilmesi ve şarj cihazlarının ana üründen bağımsız olarak satılması planlanıyor. Düzenlemenin hayata geçirilerek AB içinde elektronik atığın yıllık 980 ton, hammadde kullanımının 2600 ton ve sera gazı üretiminin ise çevreye salınan gaz emisyonu olarak 180 karbondioksit eşdeğeri kiloton azalması bekleniyor. Ayrıca tüketici harcamalarında AB içinde yıllık 250 milyon euro tasarruf sağlanacağı öngörülüyor. NE ZAMAN DEVREYE GİRECEK? 28 Aralık 2024 tarihinden itibaren uygulanacak olan düzenleme kapsamında üye ve müzakere sürecindeki ülkeler de üretimlerini buna göre şekillendirecek. Diz üstü bilgisayarların ortak şarj cihazına geçişleri 2026 yılında olacak. Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan etki değerlendirmesi araştırması kapsamında tüketicilere yapılan ankete göre tüketicilerin yüzde 46'sının 2 veya daha fazla yalnızca mobil telefon şarj cihazına sahip olduğu, yüzde 52'sinin 2 veya daha fazla yalnızca mobil telefon şarj kablosuna sahip olduğu görüldü. Avrupa Birliği ülkelerinde ortalama olarak, bir tüketici, yaklaşık üç cep telefonu şarj cihazına sahip iken, tüketicilerin yüzde 38'i en az bir kez mevcut şarj cihazlarının uyumsuz olması nedeniyle cep telefonlarını şarj edemediklerini bildirdi. Tüketiciler harici şarj aletlerine yılda yaklaşık 2,4 milyar euro harcıyor. YILDA 7.5 MİLYON ADET TASARRUF Ortak şarj portu olarak USB-C seçilirken, böylece tüketici cihazın markasından bağımsız olarak herhangi bir USB-C şarj aleti ile ürününü şarj edebilecek. Türkiye'de bir yılda satılan cep telefonu sayısının yaklaşık 15 milyon olduğu göz önünde bulundurulduğunda, uygulama ile telefonların yüzde 50'sinin yanında cihaz satılmasının engellenmesi ile birlikte 7.5 milyon adet şarj cihazından tasarruf edilecek. Ortalama USB-C şarj cihazı 150 TL kabul edildiğinde 1 milyar 125 milyon TL tasarruf sağlanacak. Şarj cihazlarının ortalama ağırlıklarının 23-131 gram arası olduğu düşünüldüğünde, yılda 170 ila 980 ton arası elektronik atık tasarrufu da sağlanması bekleniyor. EN FAZLA ELEKTRONİK ATIK İSTANBUL'DA Türkiye'de yıllık üretilen elektronik atık miktarı 52 bin 129 ton olarak belirlenirken, Türkiye'de en yüksek kişi başı elektronik atık üretiminin İstanbul'da olduğu, genel olarak Marmara Bölgesi illerinin bu oranda üstlerde yer aldığı ve Doğu'ya gidildikçe bu oranın düştüğü görüldü. İstanbul'da yıllık 19.57, Ankara'da 9.34, İzmir'de 8.72, Kars'ta 3.05, Muş, Bitlis, Van ve Hakkari gibi illerde ise 2.68 kilogram elektronik atık üretildiği belirlendi.