Son dakika: "Vergi ve ekonomi paketi"ni içeren kanun teklifi TBMM'deki komisyonda kabul edildi

"Vergi ve ekonomi paketi"ni içeren kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

Hazine taşınmazlarının rayiç bedel üzerinden doğrudan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde yüzde 20 indirim uygulanacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, yapı kayıt belgesi alınan yapıların üzerinde bulunduğu Hazine taşınmazlarının satışına ilişkin başvuru süresi 31 Aralık 2022'ye kadar uzatılacak.

Satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde yüzde 10 indirim uygulanacak. Taksitli satışlarda satış bedelinin en az yüzde 10'u peşin ödenecek, kalan bedel ise 5 yıla kadar taksitlendirilecek. Taksit tutarlarına kanuni faiz oranının yarısı uygulanacak. Elde edilen gelirlerin yüzde 25'i Bakanlığın dönüşüm projeleri özel hesabına gelir olarak kaydedilecek. Kalanı ise genel bütçeye gelir kaydedilecek.

Hazine taşınmazlarının rayiç bedel üzerinden doğrudan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde satış bedeline yüzde 20 indirim uygulanacak.

Ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere kiraya verilen taşınmazlar Devlet İhale Kanunu'nda yer alan hükümler çerçevesinde ihale yoluyla satışa konu edilebilecek. İhalenin yapıldığı tarihte en az 3 yıl süreyle taşınmazları sözleşmeye dayalı olarak kullanan kiracılar, öncelikli olarak satın alma hakkına sahip olacak.

Hazine taşınmazlarının, Devlet İhale Kanunu ile Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'a göre yapılan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde yüzde 20 indirim uygulanacak.

Üzerinde yapılanma olan ve yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine satılmak üzere belediyelere devredilen taşınmazların satışında satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde yüzde 10 indirime gidilecek.

Bu kapsamda yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılacak satışlarda da bu hükümler uygulanacak.

HAZİNE TAŞINMAZLARININ KİRALANMASI

Teklifle, hazine taşınmazları üzerinde tesis edilecek irtifak hakları ile verilecek kullanma izinlerinde, irtifak hakkı veya kullanma izni bedellerine ilave olarak alınacak hasılat paylarına ilişkin düzenlemeye gidiliyor. Buna göre, toplam yıllık hasılat, işletmenin, tek düzen muhasebe sistemindeki gelir tablosunda yer alan net satışlar, iştiraklerden ve bağlı ortaklıklardan elde edilen temettü gelirleri hariç olmak üzere diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar ile olağandışı gelir ve karların toplamı üzerinden tespit edilecek.

İrtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen Hazine taşınmazı üzerinde bulunan tesisin tamamının veya bir kısmının hak lehtarınca üçüncü kişilere kiraya verilmesi halinde, hak lehtarından brüt kiranın yüzde 1'i, kiracıdan/kiracılardan ise tesisin işletilmesinden elde edilecek toplam yıllık hasılattan hak lehtarına ödenen kira bedeli düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden yüzde 1 oranında ayrıca pay alınacak.

Kiracılardan alınamayan hasılat payları hak lehtarından alınacak. Yürütülen faaliyetin niteliği gereği yıllık hasılatının tespit edilememesi durumunda hak lehtarından cari yıl irtifak hakkı veya kullanma izni bedeli, kiracılardan ise hak lehtarına ödenen cari yıl kira bedeli üzerinden yüzde 20 pay alınacak.

İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazileri, 31 Aralık 2019'dan önce en az 3 yıldan beri tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen kullanıcılarına, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden 10 yıla kadar doğrudan kiralanabilecek.

Mahalli idarelere ve sosyal güvenlik kurumlarına ait konutların satışından elde edilen gelirler hariç olmak üzere 2022 ve 2023 yıllarında ihalesi yapılan kamu konutları satışından elde edilen gelirler genel bütçeye gelir kaydedilecek.

2/B ALANLARINDAKİ TAŞINMAZLARIN SATIŞI

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, taşıma yoluyla eğitime erişim kapsamındaki hizmet alımlarında ek fiyat farkı geliyor.

Buna göre Kamu İhale Kanunu'na göre imzalanan öğrenci taşıma ve öğle yemeği hizmet alımlarına ilişkin sözleşmeler ile öğle yemeği hizmet alımlarına ilişkin sözleşmelerin 1 Ocak 2022 ile 30 Haziran 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen kısımları için, sözleşmede/protokolde fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmaması kaydıyla ek fiyat farkı verilebilecek.

Ek fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin esas ve usuller Kamu İhale Kurumunun görüşü üzerine Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek.

Cumhurbaşkanlığı ofisleri, kimlik paylaşımı sisteminde yer alan verilerin paylaşımında katılma payı ödemesinden muaf tutulacak.

GAYRİMENKUL YATIRIM FONLARI VE ORTAKLIKLARINA MUAFİYET

Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, yatırım fonlarından elde edilen kar paylarına ilave olarak katılma paylarının fona iadesi suretiyle elde edilen kazançlar istisna kapsamına alınacak. Bu payların dönem sonu değerlenmesinden kazanç oluşması halinde ise bu kazançlar da istisna olarak değerlendirilecek.

Ayrıca, bu kanuna eklenen hükümle gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları kurumlar vergisinden istisna edilecek.

Altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek gayrimenkul yatırım ortaklıklarına yönelik olarak istisna uygulamasının mevcut halinde, sadece iki yıldan uzun süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların yüzde 75'lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilecek.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'da yapılan düzenlemeyle, hakkında reklam yasağı kararı verilmiş olmasına rağmen bunlara reklam vermeye devam eden kurumlar vergisi mükelleflerinin bu harcamaları, vergi matrahının hesaplanmasında gider olarak kabul edilmeyecek.

Finans sektöründe faaliyette bulunan bazı kurumlar için kurumlar vergisi oranı yüzde 25'e çıkarılacak.

ÇİFTÇİLERİN ACİZ VESİKASINA BAĞLANAN KREDİ BORÇLARI

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borcu devam eden tarımsal üreticiler ve kefillerden kesin aciz vesikasına bağlanan alacak, faiz yürütülmeksizin takip edilecek ve yapılan tahsilat, tahsilatın yapıldığı ayı izleyen ayın ilk haftası içerisinde Hazine'nin hesabına aktarılacak.

Alacakların aciz vesikasına bağlandığı tarihten düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından aciz vesikasına bağlanan tutar dışında tahsil edilmeyen faizlerle ilgili olarak Hazine'ye ödeme yükümlülüğü bulunmayacak. Bu düzenleme tahsilatı yapılan borçlarla ilgili olarak iade isteme hakkı doğurmayacak.

VERGİ BİLİNCİ, UYARICI VE EĞİTİCİ YAYINLAR ARASINA GİRECEK

Teklifle, radyo ve televizyonlarda ayda en az 90 dakika süreyle yapılan uyarıcı ve eğitici mahiyetteki yayınlar arasına ekonomideki kayıt dışılığın azaltılması ve önlenmesi, mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunun sağlanması ve vergi bilincinin oluşturulması, geliştirilmesi, yerleştirilmesi, farkındalığın artırılması ve toplumun tüm kesimlerine benimsetilmesi gibi konular eklenecek.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığında soru hazırlamak üzere görevlendirilen yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanları ile Milli Eğitim Bakanlığında görevli öğretmenlere yapılmakta olan ve süresi 31 Aralık 2021'de sona eren ek ödeme uygulaması 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatılacak.

TAPUDA HAZİNE ADINA TESCİL EDİLEN TAŞINMAZLARIN HAK SAHİPLERİNE SATIŞI

Üzerinde yerleşim yeri bulunduğu gerekçesiyle orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazların kadastrosu yapılacak. Kadastro tutanağının beyanlar hanesindeki bilgiler tapu kütüğünün beyanlar hanesine de aynen aktarılarak hak sahipliği belirlenecek. Bu taşınmazlar, 2/B alanlarında kalan taşınmazların satışına ilişkin hükümlerle kıyas edilerek hak sahiplerine doğrudan satılacak.

Teklifle, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri ve tasarruf finansman şirketlerinin, usul ve esasları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca belirlenecek şekilde, bilgi sistemleri vasıtasıyla gerçekleştireceği işlemler ya da alacağı hizmetler şube açma, teşkilatlanma ve acentelik verme yasağının kapsamına girmeyecek.

TASFİYE EDİLEN TASARRUF FİNANSMAN ŞİRKETLERİNDEKİ SÖZLEŞMELER

Teklifle, tasfiye edilen tasarruf finansman şirketlerinin tasarruf dönemi müşterilerinin mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik düzenleme yapılıyor.

Tasfiye edilen şirketlerin halihazırdaki masa mal varlıklarının söz konusu tasarruf tutarlarını ödemekte yetersiz olması ve şirketlerde kaynak açığı bulunması nedeniyle, tasarruf dönemi müşterilerinin mağdur olacağı değerlendirilerek; varlıkları yükümlülüklerini karşılamayan tasarruf finansman şirketlerinin, tasarruf dönemindeki müşterilerine ait tasarruf finansman sözleşmeleri, Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman Ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'na intibak sürecindeki ve/veya intibak sürecini tamamlayarak faaliyet izni verilen tasarruf finansman şirketlerine devredilecek.

Devredilen sözleşmelerle birlikte müşterilere iade edilecek tasarruf tutarları Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu aracılığıyla şirketlere nakden ödenecek.

Yapılacak sözleşme devirlerine ilişkin tasarruf tutarlarının tespitinde, devreden şirketin kayıt ve belgeleri esas alınacak. Devir kapsamına, hukuki süreci devam edenler hariç olmak üzere, devreden şirketin tasarruf dönemindeki tüm tasarruf finansman sözleşmeleri dahil olacak.

Tasarruf finansman sözleşmesi, devredilen müşteri tarafından devralan şirkete sözleşme fesih talebinde bulunulması halinde, ilgili tasarruf finansman sözleşmesi, devreden şirkete iade edilecek. İade edilen tasarruf finansman sözleşmesine ilişkin tasarruf tutarı tasfiye masası tarafından sıra cetveline tabi olmaksızın bir ay içinde müşteriye nakden ve defaten ödenecek.

Sözleşmesini devralan şirkette devam ettirmek isteyen müşterinin tasarruf tutarı, devralan şirketin talebi üzerine tasfiye masası tarafından devralan şirkete mutabakat tarihinden itibaren bir ay içinde nakden ve defaten ödenecek. Tasfiye masası tarafından devralan şirkete ödenecek tutar, müşterinin devreden şirkete ödemiş olduğu tasarruf tutarı ile sınırlı olacak.

Devralan şirket ile yeni tasarruf finansman sözleşmesi imzalayan müşterilere tahsisat yapılabilmesi için, yeni sözleşmenin imzalandığı tarihte sözleşme tutarının yüzde 40'ı kadar tasarruf yapılmış olması ve tasarruf ödemesi yapılan sürenin, toplam sözleşme süresinin beşte ikisine ulaşmış olması zorunlu olacak.

2/B alanlarında bulunan taşınmazlar ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin, süresi içinde başvuru yapmayanların başvuru ve ödeme süresi 31 Aralık 2022'ye kadar uzatılacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, OHAL kapsamında kapatılan veya Hazineye devredilen kurum ve kuruluşların her türlü taşınır ve taşınmazlarının devir işlemlerine ilişkin tedbirler belirleniyor.

Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'da yapılan değişiklikle, devralınan varlıklardan nakit ve diğer hazır değerler emanet, diğer varlıklar ise nazım hesaplarda izlenecek. Nazım hesaplarda izlenen varlıklardan elden çıkarılanların tutarı ile elden çıkarılmayanların rayiç bedeli tespit edilerek, ilgili varlık hesapları karşılığında emanet hesaplarına alınacak.

Ödenmesine karar verilen borçlar bu emanetlerden ödenerek kalan nakit tutarlar bütçeye gelir kaydedilecek. Nakit dışı diğer tutarlar ise ilgili hesaplara alınacak.

Borçların ödenmesinde, çeşidine bakılmaksızın 500 lirayı geçmeyen borçlar, işçi alacakları, rehinli alacaklar, belirtilen alacaklara girmeyen diğer alacaklar, enerji, iletişim ve su kullanımından kaynaklanan alacaklar, kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay gibi borçlar, çalışanların sigorta primleri şeklinde sıralama esas alınacak. Emanet tutarı, ilgili sıra içinde bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse garamet sistemiyle paylaştırma yapılacak.

Kapatılan özel öğretim kurum ve kuruluşları, kurs, dershane, öğrenci yurtları ve pansiyonlara avans veya peşin ödeme şeklinde kapatma tarihinden sonraki dönemler için ifa edilmiş olan öğrenim ve barınma bedelleri, belirtilen sıraya tabi tutulmaksızın iade edilecek.

2/B KAPSAMINDAKİ TAŞINMAZLAR İLE HAZİNEYE AİT TARIM ARAZİLERİYLE İLGİLİ DÜZENLEME

2/B alanlarında bulunan taşınmazlar ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin, süresi içinde başvuru yapmayanların başvuru süresi, kendilerine yapılan tebligatta belirtilen bedeli süresi içerisinde ödeme süresi, taksitli satışlarda sözleşmesinde belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenlerin ödeme süresi 31 Aralık 2022'ye kadar uzatılacak.

Satış bedelleri, TÜİK'in her ay için belirlediği TÜFE toplamında artırılarak hesaplanacak.

Kamu personelinin geçici görevlendirmelerinde konaklama gideri belli oranlarda artırılacak.

Teklifin muhtar ücretleriyle ilgili düzenlemesi 15 Ocak 2022'den itibaren geçerli olmak üzere, bazı üniversitelere kadro ihdasına ilişkin düzenlemesi 16 Mart 2022'den itibaren, finansal kuruluşlardan yüzde 25 kurumlar vergisi alınmasına yönelik düzenlemesi 2023 yılı vergilendirme dönemi kurum kazançlarına uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren, ÖSYM'ye soru hazırlayan öğretim elemanları ve öğretmenlere ek ödeme uygulamasına ilişkin düzenleme bu yıl başından itibaren yürürlüğe girecek.

TEKLİFTE ÖNERGEYLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Komisyon'da kabul edilen önergelerle, öğretim elemanlarının ÖSYM'de başkan yardımcısı olarak görevlendirilmeleri durumunda emeklilik haklarında düzenleme yapan 30. maddesi ile bir şirketin itibarını kırabilecek veya servetine zarar verebilecek asılsız haber yayanlara bir yıldan üç yıla kadar hapis ve bin günden 2 bin güne kadar adli para cezası getiren 34. maddesi teklif metninden çıkarıldı.

Kanun teklifinin geçici birinci maddesine iki yeni fıkra eklendi.

Buna göre, şahıslar adına kayıtlı olan ancak daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazların hak sahiplerine iade edilmesine ilişkin yeniden başvuru süresi verilecek. Öte yandan taşınmazların kullanıcılarının ve kayıt maliklerinin farklı kişiler olmaları nedeniyle satın alma veya iade hakkından yararlanmayanlara da yeniden başvuru hakkı tanınacak.

Bu kapsamda başvuru süresi 31 Aralık 2022'ye kadar uzatılacak.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olan Hazineye ait taşınmazlardan, 30 Mart 2014'den önce üzerinde yapılanma olanlar belediyelere devrediliyor, belediyeler tarafından da yapı sahiplerine en az yüzde 10'u peşin, 5 taksitle satılıyordu. Teklifle, sözleşmede belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenler ile toplam taksit süresi içerisinde borcunun tamamını ödemeyenlerin ödeme süresi, vade tarihinden ödeme tarihine kadar kanuni faiz uygulanmak suretiyle 31 Aralık 2022'ye kadar uzatıldı.

Kanun Teklifi'ne yeni bir madde ihdas edilerek, tasarruf finansman şirketlerinin ticaret unvanları ile her türlü belge, ilan ve reklamlarında "katılım" ibaresini kullanamayacaklarına ilişkin sınırlama kaldırıldı.

GÖRÜŞMELERDEN

AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, iktidarları döneminde bütçedeki vergi oranının yüzde 50'den 90'lara çıktığını ve vergi toplama adına önemli mesafeler kaydedildiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Vergi reformu yapmamız gerektiğini düşünüyorum. Muhalefet de bunu dillendiremiyor. Burada yapılması gereken şu: Neticede nakit para kullanımını azaltarak, dijital olarak veya banka yoluyla, bu yöntemlerle harcamayı teşvik etmek dolayısıyla herkesin kayıt içine alınması. Nasıl ki bordrolu çalışanlardan 50 bin liraya kadar olan kazancı vergiden muaf tuttuysak, ailelerde de 50 bin liraya kadar muaf tutabiliriz. Bundan sonra küçük oranda başlayıp, yukarıda arttırabiliriz. Esas önemli olan köklü bir reform yapmak."

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan'ın, "Komisyonun tozlu raflarında bekliyor. Niye yapmıyorsunuz?" diye sorması üzerine AK Parti'li Güneş, "Yapacağız" karşılığını verdi.

KOMİSYONDA BİR MAĞDUR DİNLENDİ

"Evim Mağdurları Platformu" Sözcüsü Tacettin Çataltepe, 2 Temmuz 2021'de tasarruf finansman faaliyeti yürüten 21 şirketin BDDK tarafından tasfiye edildiğini anımsatarak, 7 Nisan 2021'de çıkan ilgili kanuna istinaden BDDK'nın bu firmaları denetleme altına aldığını, o tarihten itibaren bu firmalara üye kayıtlarının devam ettiğini söyledi.

Çataltepe, 54 bin ailenin mağdur olduğunu belirterek, "Bizim yapmış olduğumuz sözleşmelerin, aynen devralınmasını istiyoruz." dedi.

BDDK Başkan Yardımcısı Murat Yönaç, TMSF'nin borçlarını tahakkuk ettiği şirketlerden devralınan sözleşmelerin aynı şekilde devralan şirkete devredilmesinin söz konusu olamayacağını, bunun hakkaniyete uygun olmadığını söyledi.

Yönaç, sadece intibak eden şirketlerin eski sözleşmelerin aynı şekilde devamının öngörüldüğünü ifade etti.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Başkanı Fatin Rüştü Karakaş, 21 firmanın tasfiyesi için yaptıkları çalışmada gördükleri noksanlıklardan dolayı bu aşamaya gelindiğini belirterek, "Baktığımız zaman 47 bin 389 mağdur var. 9 bini finansman döneminde evini arabasını teslim almışlar. Bunların masadan alacakları 776 milyon. Burada peşin ödenen ücretler var. Bu ücretlerin zayi olmaması için de BDDK'nin intibak sürecinde onay vereceği firmaların devrine bu kanunla uygunluk alacağız. Sözleşmelerin aynen devam etmesi demek, sistemin genel hastalığını aynen devam ettirdiğimiz anlamına gelir." değerlendirmesinde bulundu.