Rusya'nın Avrupa'ya doğal gaz ihracatı tarihî düşüşte

Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmak ve bu gelirlerin Ukrayna'daki askeri harekat için kullanılmasını engellemek amacıyla 2027 sonuna kadar Rus gazı ithalatını tamamen durduracağını açıklaması, enerji sektöründe önemli bir hareketliliğe neden oldu. İngiliz haber ajansı Reuters'a göre, 2025 yılında Rusya'nın Avrupa'ya boru hattı üzerinden doğal gaz ihracatı yüzde 44 azalarak 1970'lerin ortalarından bu yana en düşük seviyeye geriledi.

Rus boru hattı gaz ihracatı 2018-2019 yıllarında yıllık en az 175-180 milyar metreküp ile zirveye ulaşırken, bu Gazprom (GAZP.MM) ile şirketin kontrol hissesine sahip olan Rus devleti için on milyarlarca değerinde gelir sağladı.

Reuters'in Avrupa gaz iletim grubu ENTSOG verilerine dayalı hesaplamalarına göre; Gazprom'un Avrupa'ya gönderdiği gaz miktarı bu yıl ise yalnızca 18 milyar metreküp oldu ve bu gaz TürkAkım deniz altı boru hattı üzerinden iletildi. Haberde, bu miktarın 1970'lerden bu yana görülen en düşük seviye olduğu vurgulandı.

Gazprom verilerine göre, Sovyetler Birliği 1975 yılında Avrupa'ya 19,3 milyar metreküp gaz sağladı; bu rakam, Sibirya gazı ihracatının ilk yıllarında 1973'teki 6,8 milyar metreküpten yükselmişti. Gazprom yorum talebine yanıt vermedi.

TÜRKAKIM NEDİR?

Rusya'nın Anapa bölgesinden başlayan ve Karadeniz'in altından geçerek Türkiye topraklarına ulaşan bir deniz altı doğal gaz boru hattı olan TürkAkımı, Ukrayna'nın Moskova ile olan 5 yıllık transit anlaşmasını 1 Ocak'ta sona erdirmesi ve uzatmama kararı alması sonrası Türkiye ve Avrupa ülkelerine doğrudan gaz tedariki sağlayan Rus gaz transit güzergahı oldu.

Sırbistan, Macaristan ve Slovakya, Türkiye'nin yanı sıra TürkAkım üzerinden gaz alan ülkeler arasında yer alıyor. Sadece Aralık ayında, TürkAkım üzerinden Avrupa'ya gaz arzı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,9 artarak günlük yaklaşık 56 milyon metreküpe yükseldi. Ayrıca Kasım ayına göre yüzde 3 artış görüldü.

Veriler, TürkAkım üzerinden Avrupa'ya yapılan ihracatın bu yıl 2024'teki 16,8 milyar metreküpten yaklaşık yüzde 7 arttığını gösteriyor. Ukrayna güzergahı ile birlikte, 2024'te Avrupa'ya yapılan ihracat 32 milyar metreküpe ulaştı ve bu da 2023'e göre yüzde 13 artış anlamına geliyor. Rusya ayrıca Avrupa'ya sıvılaştırılmış gaz (LNG) tankerleriyle de ihracat yapıyor ve ABD'den sonra AB'nin ikinci büyük gaz tedarikçisi konumunda bulunuyor.