G7 ülkelerinden İran'a ortak çağrı: Nükleer müzakereler yeniden başlamalı

Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD'nin oluşturduğu G7 grubunun dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi, İran'a ve nükleer programına ilişkin ortak bir açıklama yayınladı.

25 Haziran 2025 tarihinde Hollanda'da NATO Zirvesi'nin gerçekleştirdiği Lahey kentinde bir araya geldiklerini ve burada Orta Doğu'ya ilişkin son gelişmeleri de görüştüklerini ifade eden G7 dışişleri bakanları, ortak açıklamada "G7 Dışişleri Bakanları ve AB Yüksek Temsilcisi olarak bizler, İsrail ile İran arasında ABD Başkanı Trump tarafından duyurulan ateşkesi desteklediğimizi bir kez daha yineliyor ve tüm tarafları bölgeyi daha da istikrarsızlaştıracak eylemlerden kaçınmaya çağırıyoruz" diye yazdı.

İran'ın asla nükleer silah sahibi olmaması gerektiği vurgulanan açıklamada, "İran'ı gerekçesi bulunmayan zenginleştirme faaliyetlerini yeniden başlatmaktan kaçınmaya çağırıyoruz. İran'ın nükleer programına ilişkin kapsamlı, doğrulanabilir ve kalıcı bir anlaşmaya ulaşılabilmesi için müzakerelerin yeniden başlaması çağrısında bulunuyoruz" denildi.

İDAM ÇAĞRILARINA KINAMA

Açıklamada sürdürülebilir ve güvenilir bir çözüme ulaşılabilmesi adına İran'a Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile derhal tam işbirliğine geri dönme, UAEA'ya ülkedeki tüm nükleer malzemelere ilişkin teyit edilebilir bilgi sağlama ve UAEA denetçilerine teftiş izni verme çağrısı yapıldı. Açıklamanın UAEA'ya ilişkin kısmında ayrıca, "İran'ın UAEA Başkanı (Rafael) Grossi'nin tutuklanması ve idam edilmesi yönündeki çağrıları kınıyoruz" ifadelerine yer verildi.


Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi antlaşması önemine vurgu yapılan açıklamada, "İran'ın bu antlaşmaya taraf kalması ve yükümlülüklerini yerine getirmesi hayati önemdedir. Orta Doğu'da barış ve istikrara olan bağlılığımızı yineliyoruz. Bu bağlamada, İsrail'in kendini savunma hakkını teyit ediyor ve İsrail'in güvenliğine olan desteğimizi yineliyoruz" denildi.

Orta Doğu'da nükleer silaha sahip olduğu düşünülen tek ülke olan İsrail, 13 Haziran'da İran'ın nükleer silah geliştirmesini önleme iddiasıyla İran'ın çeşitli bölgelerindeki nükleer tesisleri ve İran ordusunun üst komuta kademesini hedef alan saldırılar düzenlemişti. İsrail'in İran'a yönelik saldırısı, UAEA'nın 12 Haziran'da İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi anlaşması çerçevesindeki yükümlülüklerini ihlal ettiği açıklamasından sonra gelmişti.

İran ile İsrail arasındaki karşılıklı saldırılar ve ABD'nin İran'daki üç nükleer tesisi vurmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump, 24 Haziran'da İran ile İsrail arasında ateşkes sağlandığını duyurmuştu.


Tahran, UAEA Yönetim Kurulu'nu 12 Haziran'da aldığı kararla İsrail'in saldırılarına zemin hazırlamakla suçlamış, İran Parlamentosu da 25 Haziran'da UAEA ile işbirliğini askıya alan bir yasa tasarısını kabul etmişti.