DSÖ "maymun çiçeği" için küresel acil durum ilanı

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Cenevre'deki genel merkezde 21 Temmuz'da düzenlenen Acil Durum Komitesi toplantısına ilişkin bilgileri basın mensuplarına açıkladı. Ghebreyesus, DSÖ'nün şimdiye kadar 75 ülkeden 16 binin üzerinde maymun çiçeği vakasını doğruladığını belirterek, virüs nedeniyle 5 kişinin yaşamını yitirdiğini aktardı. Acil Durum Komitesi toplantısında virüsün risk durumuna ilişkin bütün görüşleri dinlediğini kaydeden Ghebreyesus, 'Komite, maymun çiçeği salgınının Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu teşkil ettiğine dair fikir birliğine varamadı.' ifadesini kullandı. Ghebreyesus, Komite üyelerinden 6'sının maymun çiçeğinin PHEIC ilan edilmesi yönünde oy kullandığını, 9 üyenin ise olumsuz oy kullandığı bilgisini paylaştı. VİRÜSE DAİR ÇOK BİLİNMEYEN VAR Komitenin tavsiyelerine karşın virüsün dolaşımı ve risk boyutuna ilişkin durumun net olmadığına dikkati çeken Ghebreyesus, 'Virüse dair bilimsel kriterler, deliller ve diğer türlü bilgiler yetersiz olup bizi birçok bilinmezin içinde bırakmıştır.' değerlendirmesinde bulundu. Virüsün birçok ülkede ilk defa görülmeye başladığını da hatırlatan Ghebreyesus, 'Virüs, yeni bulaşma şekilleriyle dünyada hızla yayılıyor ve buna dair çok az şey biliyoruz.' şeklinde konuştu. 'ACİL DURUM' İLAN EDİLDİ Ghebreyesus ayrıca, virüsün dünyada makul seviyede yayılmasına rağmen Avrupa'da çok daha hızlı yayıldığını da vurgulayarak, 'Bu sebeplerden ötürü maymun çiçeği virüsünün Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu teşkil ettiği kararına vardım.' dedi. DSÖ, maymun çiçeği virüsünün PHEIC ilan edilmesini ele almak üzere ilk olarak 23 Haziran'da toplanmıştı. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR? Endemik bir virüsün neden olduğu nadir hastalıklardan biri olarak bilinen maymun çiçeği, Kongo ve Batı Afrika türü olmak üzere ikiye ayrılıyor. Genellikle hayvandan insana ve nadiren insandan insana yakın temasla bulaşan virüs, vücutta yüksek ateş ve kaşıntılı kabarcıklara yol açabiliyor. DÜNYADA VAKA SAYISI Son açıklanan rakamlara göre dünya genelinde maymun çiçeği virüsü 65 ülkede görüldü. Toplam vaka sayısı ise 15 bin 600 oldu. ABD'DE İLK KEZ GÖRÜLDÜ ABD'de dün itibariyle iki çocukta maymun çiçeğinin görülmesiyle bugün açıklama yapan ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, ek maymun çiçeği aşısı sipariş ettiklerini ve test kapasitesinin artırdıklarını açıkladı. ABD sağlık yetkilileri, 2023'ün ortasına kadar 6.9 milyon dozdan fazla aşının teslim edileceğini belirtti. ABD Başkan Yardımcısı Harris, dün iki çocukta maymun çiçeği tespit edilmesinin ardından mesaj paylaşarak 'HHS, yüksek risk altındaki bireyler için ek maymun çiçeği aşıları sipariş etti ve test kapasitelerini artırdı. Amerikan halkının sağlık ve güvenliğini sağlamak için yerel sağlık departmanlarıyla çalışmaya devam edeceğiz' dedi. ABD'de 18 Mayıs'ta ilk maymun çiçeği vakasından bu yana 2 bin 500'den fazla vaka tespit edildi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) yetkilisi tarafından dün basına yapılan açıklamada, California eyaletinde yaşayan ve henüz yürümeye başlayan bir çocuk ile başkent Washington'ı ziyaret eden ve ABD'de ikamet etmeyen bir bebekte maymun çiçeği tespit edildiğini duyurdu. CDC, iki çocuğun durumunun iyi olduğunu belirterek daha önceki vakalardan 8'nin de kadın olduğunu ifade etti. DSÖ UYARMIŞTI Dünya genelindeki maymun çiçeği vakalarının çoğunluğunun eşcinsel ve erkeklerle birliktelik yaşayan erkeklerde ortaya çıkması sebebiyle daha önce açıklama yapan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkilileri, AIDS'de daha önce yaşananlara atıfta bulunup yaklaşan tehlikeye dikkat çekmişti. DSÖ, açıklamasında hastalığın bir topluluğa mal edilmesinin maymun çiçeği virüsünün yayılmasına olanak sağlayacağını, risk grubuna girmediğini düşünen kişilere de hastalığın bulaşmasını hızlandıracağını vurgulamıştı. Hem DSÖ hem de CDC, 8 yaş altı çocuklarda maymun çiçeğinin tehlikeli olabileceğini ve ölümle sonuçlanabileceğine dair açıklama yaptı. HASTALIK NASIL BULAŞIYOR? Maymun çiçeği hastası veya virüsünü kapmış bir kişiyle yakın cilt temasıyla virüsün bulaştığı ifade edildi. CDC çocuklar söz konusu olduğunda, bulaşmanın 'tutma, sarılma, besleme ve ayrıca havlu, yatak takımı, bardak, mutfak eşyaları gibi ortak eşyaların kullanımı' vasıtasıyla olabileceğini vurguladı. Yetkililer, iki küçük çocuğa nasıl bulaştığı konusunda araştırma yapıldığının altını çizdi. ABD'DE YETKİLİLER HANGİ TEDAVİLERİ UYGULUYOR? CDC, 21 Temmuz'da yaptığı açıklamada çocuk maymun çiçeği hastalarına TPOXX (tecovirimat) tedavisi uyguladığını belirtti. CDC açıklamasına göre ilaç, kapsül şeklinde 200 mg'lık tecovirimat içeriyor. Tpoxx markası altında satılan tecovirimat, çiçek hastalığı ve maymun çiçeği gibi ortopoks virüslerine karşı bir antiviral ilaç ve ABD'de onaylanan ilk antipoxviral ilaç olarak biliniyor. ABD AŞI PLANI? HHS, son haftalarda yaklaşık 200 bin çiçek ve maymun çiçeğine karşı kullanılan JYNNEOS aşısının dağıtımını yaptı. Yetkililer ayrıca yaz aylarında 800 bin aşının daha dağıtımının yapılacağını ve 2023'ün ortalarında teslim edilmek üzere 6.9 milyon doz aşı sipariş ettiğini açıkladı. HHS Perşembe günü yaptığı açıklamada, test kapasitesini salgının başlangıcında haftada 6 bin testten 21 Temmuz itibariyle haftada 80 bin teste kadar çıkardıklarını ifade etti. AŞIYI KİM ÜRETİYOR? ABD, maymun çiçeği için JYNNEOS aşısını, Bavarian Nordic firmasından temin etti. Firma aşıyla ilgili web sitesinde yer alan açıklamada 'Bavyera Nordic JYNNEOS çiçek hastalığı (maymun çiçeği) aşısı, insan vücudunda çoğalamayan ancak güçlü bir bağışıklık tepkisi ortaya çıkarabilen canlı, zayıflatılmış bir aşı virüsü olan Modifiye Vaccinia Ankara'ya (MVA) dayanmaktadır' ifadeleri yer aldı. Firmanın Danimarka, Almanya, İsviçre ve ABD'de merkezleri bulunuyor. İLK VAKA ÇIKTI! PEKİ NE YAPMALI? MAYMUN ÇİÇEĞİ PANDEMİYE YOL AÇABİLİR Mİ? A HABER UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN