Ortodoks dünyasında Ukrayna krizi

ORTODOKS KİLİSELERİNDE UKRAYNA KRİZİ

Ukrayna meselesinin Rus Ortodoks kilisesi ile Fener Rum Patrikhanesi arasında krize dönüştüğü ortaya çıktı. Peki Ortodoks dünyasında Rus ve Rum kiliseleri arasındaki Ukrayna başlıklı krizin sebepleri neler, aktörleri kimler, Taha Dağlı yanıtladı.

ORTODOKS DÜNYASINDAKİ BU SON KRİZ NASIL BAŞLADI?

Rus Ortodoks kilisesi ile Fener Rum Patrikhanesi arasındaki bu son görüş ayrılığının sebebi Ukraynameselesi. Ukrayna kilisesinin bağımsızlık talebi iki taraf arasında yeni bir kriz doğmasına yol açtı.

KRİZİN BAŞLICA TARAFLARI KİMLER?

Bir tarafta Rus Ortodoksları diğer tarafta Fener Rum patrikhanesi var. Buradan bakınca Moskova ile Atina arasında dinsel bir Ukrayna krizinin baş gösterdiği görülüyor.

UKRAYNA KİLİSESİ NE İSTİYOR?

Ukrayna Ortodoks kilisesi bağımsızlık talep ediyor. Bu eskiden beri vardı. Bölgedeki Rus etkisi ise bu talebin önündeki bir engel olarak görülüyordu.

FENER RUM PATRİĞİ NE DİYOR?

Ortodokslar arasında daha ziyade Rumlarla Rusları karşı karşıya getiren bu krizde, Fener Rum Patrikhanesi Ukrayna kilisesinin bağımsızlığını destekliyor. Ruslar ise karşı çıkıyor. Son kriz buradan kaynaklı.

KİLİSELER ARASINDAKİ KRİZDE AVRUPA'DAKİ HANGİ AKTÖRLER YER ALIYOR?

Rus Ortodoks kilisesi ile Fener Rum Patrikhanesini karşı karşıya getiren dini krizde Rusya'ya karşı Rumları destekleyen batıdaki en bilinen güç İngiltere. Yunanistan zaten krizin tarafı. Eskiden beri Yunanları destekleyenler ise İngilizler.

KATOLİKLERİN BU KRİZDEKİ ROLÜ NE?

Avrupa'da Ortodoksların nüfus etkinliği Katoliklere göre bir hayli az. Ama Rus kilisesi ile Rum kilisesini yani Slavlarla Rumları karşı karşıya getiren Ortodoksların kendi içindeki böyle bir krizde Avrupa'daki Katoliklerin "gerginlikten yana oldukları" yönünde ve "bu meseleyi kaşıdıkları" şeklinde görüşler yaygın.

ABD'NİN BU KRİZDEKİ ROLÜ

ABD protestan. Ama Ortodoks kiliseleri arasındaki kavgada Amerika'daki Ermeni lobisinin gücü var. Burada da yine Ruslara karşı Ermeni kilisesinin Rumların yanında oldukları görüşü var.

UKRAYNA NE İSTİYOR?

Ukrayna'da 2014'teki Rusya etkisindeki iktidar devrildi. Kiev'deki bu yönetim değişikliğini Batı doğrudan destekliyordu. Hatta Avrupa'dan Kiev'deki ayaklanmayı finanse eden ülkeler bile çıktı. Rusya ise Kiev'de kendisine yönelik iktidar değişikliğine sert tepki gösterdi ve Kırım ile Donetsk'i işgal etti.

UKRAYNA HEM DİNİ HEM SİYASİ AÇIDAN 'RUSYA-BATI KRİZİ' DEMEK

Batı ile Rusya arasında Ukrayna başlığında hem dini hem de siyasi yönden ciddi bir kriz var. Batı Ukrayna üzerindeki Rus etkisini kırmak istiyor. Enerji başta olmak üzere bunun bir çok sebebi var. Rusya ise Batı'nın Ukrayna üzerindeki müdahalesine sert şekilde karşı çıkıyor. 2014'teki olayların Ukrayna'nın batısındaki Rusya sınırındaki bölgelerde iç çatışmaya dönmesinde bunu görmüştük.

UKRAYNA'DA RUSYA'YA KARŞI SUİKAST DE KRİZİN BİR PARÇASI

Geçtiğimiz günlerde Donetsk'te Rus yanlısı lider Aleksandr Zaharçenko'nun suikast sonucu öldürülmesi de bu krizle alakalı. Rusya saldırıdan ABD'yi sorumlu tuttu.

MISIR'DA DA KİLİSEYE SALDIRI OLMUŞTU

9 Nisan 2017'de Mısır'da Kıpti kilisesine yönelik bir terör saldırısı gerçekleştirilmiş ve 44 kişi hayatını kaybetmişti. Kıpti kilisesi eskiden Rus Ortodoks kilisesine bağlıydı. Yakınlık şu anki Kıpti Papa Tawadros ile devam ediyor. Kahire'deki kilisede düzenlenen terör saldırısının, Kıptilerin Ruslara yakınlığına yönelik bir mesaj olduğu söylenmişti.