S 400’ler... ABD... Yaptırım!

Türk-Amerikan ilişkileri büyük bir sınamadan geçiyor. Devletten devlete problemler giderek halklara mal oluyor. ABD yönetimi, terör örgütü YPG'nin silahlandırılmasından, 15 Temmuz darbe girişiminin ana aktörü FETÖ'nün himaye edilmesine kadar kritik konuların Türkiye'de yarattığı toplumsal hayal kırıklığını ısrarla görmezden geliyor. Yıpratıcı hal alan bu kurgunun, müttefiklik ilişkisini bağlamından koparacağını veya onarılmaz yaralar açacağını kabul etmiyor. Konuyu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın politik tutumu ve tercihlerine endeksleyerek tehlikeli bir oyun kurguluyor. Türkiye'yi yönetenleri, daha doğrusu Türk milletinin hatırı sayılır çoğunluğunun kararlarını sorguya açık hale getirerek, neticeyi değiştireceğini sanıyor. Ve tabii ki yanılıyor. *** Bu girişi yapmanın nedeni ABD'nin, vize kısıtlaması gibi açık tavrının yanı sıra örtülü yaptırımlarında da artış görülmesi. Müttefik Türkiye'den esirgenen silahların terör örgütü YPG'ye sunulmasının çelişkisi bir yana Ankara'nın alternatif kaynaklardan savunma teknolojisi tedarikine ilişkin her adımı tuhaf şekilde ABD'de rahatsızlık yaratıyor. Bilhassa, Rusya'dan temin edilecek S 400 füze sistemleri, ABD ve NATO'yu tahminlerin ötesinde ilgilendiriyor! Esasen Türkiye ile yeni bir ilişki formatı geliştirmeye yönelen Rus tarafında da farklı endişeler gözleniyor. Ruslar, Türkiye'nin derin dinamiklerindeki ABD etkilerini veya Türk devlet sistemine nüfuz etmiş Amerikan taraftarlığının olası negatif yansımalarını analize çalışıyor. *** Gelelim meramımıza... ABD'nin, Rusya'ya uyguladığı bir dizi mali tedbir uluslararası kamuoyu tarafından yakından biliniyor. Amerikalıların, son hamlesi ise Türkiye'yi doğrudan ilgilendiriyor. S 400 hava savunma sistemi için Moskova ile mutabakata varan Ankara, "ödeme sisteminin kilitlenmesi" sorunuyla karşı karşıya. ABD'nin, Rusya'nın hassas bazı şirketlerini yaptırım listesine dahil etmesi, Amerikan ödeme sisteminin kullanılmasını önlediği gibi bu sistemi kullanan bir başka finansal kuruluş üzerinden işlem yapılmasını da frenliyor. Bir bakıma Türkiye'ye, "Bu silah sistemini almaktan vazgeç" mesajı verilmiş oluyor. "S 400'leri almaya kalkarsan ABD doları kullanamazsın, Amerikan bankacılık veya para transfer sistemine giremezsin, ABD ile iş yapan aracı kuruluşları dahi devreye sokamazsın" deniliyor. *** Kuşkusuz iki ülke, alım-satımında anlaştığı ürün için karşılıklı çözüm üretebilir. Bunun onlarca teknik ve uluslararası kabul edilebilir formülü de var. Mesele, Rusya ile ilerlemekte olan savunma işbirliği alanına vurulmak istenen darbe!
Hep söylediğimiz gibi Türk-ABD ilişkileri eski formatıyla süremez. "Bilek bükme, arka plan enstrümanlarını ve elemanlarını sahaya sürme" dönemi artık kapanmalı. Ankara ve Washington'ın, "İncirlik ve NATO dayanışması, terörle mücadele, ekonomik ortaklık" başlıklarında yeni bir model oluşturmasının zamanı geldi de geçiyor!