KEREM ALKİN

Sekiz yıl önce, Türkiye'de bir çevre girişimi olarak başlayan Sıfır Atık Hareketi, bugün artık küresel bir 'sürdürülebilirlik vizyonu'nun adıdır. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın himayelerinde, Emine Erdoğan Hanımefendi'nin liderliğiyle başlayan bu hareket, kısa sürede yalnızca Türkiye'nin değil, dünyanın sürdürülebilirlik ve çevre odaklı ortak dili haline geldi. Birleşmiş Milletler'in (BM) 2022'de 'Uluslararası Sıfır Atık Günü' ilanıyla taçlanan bu süreç, Türkiye'nin çevre diplomasisinde ulaştığı seviye açısından da tarihî bir dönüm noktasıdır. Türkiye, Sayın Cumhurbaşkanımız himayelerinde ve Sayın Hanımefendi'nin liderliğinde, çevre politikalarında örnek ülke olmanın da ötesinde, küresel ölçekte yeni bir 'sürdürülebilirlik paradigması'nın da mimarı haline geldi.
Türkiye'nin BM nezdinde öncülük ettiği 'Küresel Sıfır Atık Haraketi'nin bir uzantısı olarak, bundan sonra her yıl BM üyesi ülkelerin sıfır atık alanına yönelik çalışmalarının, projelerin ve işbirliklerinin ele alınacağı ilk Uluslararası Sıfır Atık Forumu da üç gün boyunca İstanbul'da icra edildi. İstanbul, artık yalnızca ekonomi, ticaret, diplomasi ve ulaştırmanın bir ağ merkezi, tarihin bir başkenti değil; aynı zamanda 'Sıfır Atık Hareketi'nin de küresel başkenti konumuna ulaştı. BM-Habitat'ın İstanbul'da bölgesel ofis açma kararı, Türkiye'nin çevre gündeminde yalnızca uygulayıcı değil, yönlendirici rolünü pekiştirmesinin yanı sıra, İstanbul'un da 'sürdürülebilir geleceğin başkenti' olarak anılmasını da sağlayacak. Sayın Hanımefendi'nin öncülüğündeki söz konusu küresel vizyon, çevreyle birlikte insanı da dönüştürüyor; Türkiye, 'geleceğe temiz miras bırakma' hedefiyle dünyaya ilham veriyor.
Bu vizyonun en somut yansıması olarak, 108 ülkenin katılımıyla İstanbul'da düzenlenen ve 'Sıfır Atık Hareketi: İnsan, Mekan, Dönüşüm' temasıyla gerçekleştirilen Uluslararası Sıfır Atık Forumu, çevre politikalarının artık yalnızca bir çevre meselesi değil, bir kalkınma modeli olduğunu da vurgulamakta. Dünyanın dört bir yanından gelen devlet adamları, uluslararası çok taraflı teşkilatların üst düzey yöneticileri, akademisyenler, uzmanlar ve iş insanları, Türkiye'nin deneyimini 'örnek alınacak bir model' olarak nitelediler. 2017'de başlayan bu süreçte Türkiye, sekiz yılda örnek bir çevre dönüşümü gerçekleştirdi. 205 binden fazla binada Sıfır Atık Yönetim Sistemi hayata geçirildi, geri kazanım oranı yüzde 13'ten yüzde 36'ya çıktı Böylece çevre, enerji, ekonomi ve istihdam alanlarında 256 milyar TL'lik katkı sağlandı.
Bu rakam, yalnız tasarrufu değil; sürdürülebilir kalkınmanın ekonomik değer üretme gücünü de temsil ediyor. Proje kapsamında 25 milyon kişiye eğitim verildi; 8 milyar insanı hedefleyen '#SıfırAtıkla8Yıl' bilincinin temelleri atıldı. Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi'nin liderliğinde kurulan Sıfır Atık Vakfı ve onun çatısı altındaki Sıfır Atık Enstitüsü, bu başarının kurumsal hafızası niteliğinde. Türkiye'nin 'Sıfır Atık' yaklaşımı, kaynakları koruyan, atıkları dönüştüren ve doğayı merkeze alan bir kalkınma anlayışını da temsil ediyor. Türkiye'nin 'çevreye öncülük eden yeşil diplomasi' kimliği böylesine başarılı bir proje ve liderliği pekiştirirken, yakın gelecekte çevre, şehircilik, tarım ve enerji politikalarının da daha bütüncül bir ekosistem anlayışıyla şekilleneceğinin de müjdesini veriyor. Türkiye'nin Sayın Cumhurbaşkanımızın himayelerinde ve Sayın Hanımefendi'nin liderliğinde yürüttükleri 'Yeşil Diplomasi' başarısı, Türkiye'nin küresel itibarına ve bilhassa Küresel Güney Ülkeleri'nin Ülkemize duydukları saygı ve yakınlığa olağanüstü kıymetli bir katkı sağlıyor. İstanbul'un küresel diplomasinin merkezi olduğu bir dönemde, söz konusu diplomasi çalışmalarına 'Yeşil Diplomasi'nin de katılması, İstanbul'un değerine değer katacaktır.