FARUK ERDEM

Bu hafta yarından itibaren Kurban Bayramı idrak edilecek. Yasalarımızda dini ve milli bayramlar resmi tatil olarak kabul ediliyor.
Böylece arefe günü ile birlikte Kurban Bayramı 4.5 gün resmi tatil olacak. Her ne kadar tatil olsa da üretimin devam ettiği sektörlerde çalışma devam edecek.

Bu yıl Kurban Bayramı'nın hafta sonuna denk gelmesi özellikle çalışanlar açısından farklı bir hesabı da gündeme getirdi. İşte bayram çalışması ile ilgili merak edilen soruların cevapları...

Bayram mesaisi ile fazla çalışma farklı mı?

Haftalık çalışma süresi olan 45 saati aşan her çalışma 'fazla çalışma' olarak nitelendiriliyor ve bu süreler çalışma saatinin yüzde 50 fazlasıyla ücretlendiriliyor. Bayramlarda yapılan çalışma ise bundan farklı olarak değerlendirilip her bir gün için bir yevmiye ödeniyor.

Bu sene Kurban Bayramı'nda kaç gün mesai yapılabilir?

Kurban Bayramı için resmi tatil 5 Haziran Perşembe öğleden sonra başlayacak ve 9 Haziran akşamına kadar devam edecek. Böylece 4.5 günlük bir çalışma imkânı ortaya çıkacak. Ancak bunun tamamını değil bazı günler çalışmak da mümkün olabilecek.

Bayramda çalışmak zorunlu mu?

İşveren çalışanı resmi tatillerde çalışmaya zorlayamıyor. Ancak bu durum yasada bir emredici hüküm değil. O yüzden iş sözleşmeleri ve toplu sözleşmeler devreye giriyor. Üretim devam eden yerlerde sözleşmeye göre işveren çalışmasını isterse işçi bu talebe uymak zorundadır.

Bayram çalışmaları nasıl ücretlendiriliyor?

Bayramlarda yapılan çalışmalar fazla çalışma dışında değerlendiriliyor. İş Kanunu'nun 47. Maddesi'ne göre, bayram günlerinde çalışan İşçilere çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödeniyor. Böylece bayramda çalışan bir işçi çift yevmiye alıyor.

Bayram günü fazla çalışma olursa nasıl ücretlendirilir?

Bayram günü 7.5 saatin dışında çalışma olursa ve bu haftalık 45 saatlik çalışma süresini aşarsa bayram yevmiyesinin dışında ayrıca her saat ücreti yüzde 50 fazla hesaplanarak ödenir.

Bayram hafta sonuna denk geliyor. Bu hesap nasıl değişir?

Bu sene bayram günleri cumartesi ve pazar günlerine rastlıyor. Bu günler çoğu çalışanın hafta tatili. Bu günlerde bayram çalışması yapıldığında hem bayram mesaisi yapılmış oluyor hem de haftalık tatilde çalışılıyor.

Bu durumda bayram mesaisi için ödenen yevmiye 1 yerine 1.5 yevmiye olarak ödeniyor. Sadece pazar tatilinde çalışanlara fazladan yarım yevmiye, cumartesi ve pazar haftalık tatilinde çalışanlara bir fazla yevmiye ödenecek.

Mesai yerine izin kullandırılabilir mi?

İş Kanunu'nun 47. Maddesi gereği mesainin karşılığı para ile ödenmesi gerekir. Bunun dışında bir düzenleme olmadığından bayramda çalışanlara para yerine izin verilmesi mümkün görünmüyor. Yargıtay'ın da benzer kararları bulunuyor.

İdari izin nasıl uygulanır?

Bayram tatilinden önceki ya da sonraki günler izin olarak kullandırılacaksa, işveren iki yöntem uygulayabilir. Birincisi çalışanları bu günlerde idari izinli sayar, ücretlerini tam öder ve yıllık izinden düşmez. İkincisi, çalışanlar yıllık izinlerinden bu günleri kullanır, ücretleri tam verilir, izin günlerinden düşülür.

GAZETECİYE FARKLI HESAP

Bayram mesaisi her çalışana aynı mı hesaplanıyor? Şu değişiklikler sorunları önemli ölçüde çözebilir:

Bayramlarda çalışan sektörlerin başında medya geliyor. Gazetecilerin çalışmaları, diğer işçilere göre farklı ücretlendiriliyor. Basın İş Kanunu'nda genel tatil ücreti kavramı bulunmuyor.

Diğer işçiler bayram çalışmalarında tam yevmiye alırken, gazetecilerde bu yevmiye yarım olarak yani fazla çalışma şeklinde uygulanıyor.

Yani günlük 1000 lira yevmiye alan bir işçi bayramda çalışınca 2000 lira alırken, gazeteci tam gün çalıştığında 1500 lira alıyor. Fazla çalışma ücreti saate göre belirleniyor.