Atatürk Meclis’i dualarla açmıştı

Batılılar, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Türk milletini Anadolu'dan atmayı planlamışlardı. Ancak esareti kabul etmeyen atalarımız, direnişe başlamış, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkmasıyla da Milli Mücadele liderini bulmuştu.
MECLİS'İN İŞGALİ
Son Osmanlı Mebusan Meclisi 28 Ocak 1920'de "Misak-ı Milli"yi kabul etti. İtilaf devletleri, bu durum üzerine 16 Mart 1920'de İstanbul'u işgal ettiler, meclis de kapatıldı. İstanbul'un işgaline tepki gösteren Mustafa Kemal Paşa, 19 Mart'ta yayınladığı genelgeyle meclisin Ankara'da açılması için davette bulundu.
21 Nisan 1920'de ise Heyet-i Temsiliye Reisi Mustafa Kemal Paşa imzasıyla sivil ve askeri makamlara telgraf çekilerek, 23 Nisan günü açılacak meclisin tören programı bildirilmiş ve bunun halka duyurulması istenmişti.
YENİ MECLİS'İN AÇILIŞI
Meclisin açılacağı gün Hacı Bayram-ı Veli Camii'ndeki Cuma Namazı'nda müthiş izdiham vardı. Namazdan sonra tekbirlerle Meclis'e doğru yola çıkıldı. Hacı Bayram Veli'nin üzerinde ayetler yazan sancağı ve Sinop Mebusu Hoca Abdullah Efendi'nin başı üzerinde taşıdığı yeşil örtülü bir rahledeki Kur'an-ı Kerim ve Sakal-ı Şerif kalabalığın önündeydi.
Fehmi Hoca yüksek sesle hatim duasını okuduktan sonra Mustafa Kemal Paşa tarafından meclis açıldı. İçeri giren bütün mebuslar sıralara oturmuştu. Hoca mebuslar Meclis'te hep bir ağızdan dua ediyor ve Buhari-i Şerif okuyorlardı. Bayraklarla süslenen kürsüye Hacı Bayram-ı Veli'nin sancağı dikildi. Kur'an-ı Kerim ile Sakal-ı Şerif de kürsüye kondu.
Sinop mebusu Şerif (Avkan) Bey kürsüye gelerek, "... Milletimizin dahili ve harici istiklal-i tam dahilinde mukadderatını bizzat üstlendiğini ve idare etmeye başladığını bütün cihana ilân ederek Büyük Millet Meclisi'ni açıyorum" diyerek meclisi açtı.

*************

MECLİS'İN AÇILIŞ BELGESİ

Mustafa Kemal Paşa, meclisin açılışından iki gün önce askeri birlikler ile sivil idarecilere gönderdiği emrinde Ankara'da ve Anadolu'da yapılacak dinî ve resmî merasimlerin ne şekilde icra edilecekleri konusunu ayrıntıları ile anlatmıştır. Bu önemli belge Murat Bardakçı tarafından yayınlanmıştır:
"Yüce Allah'ın yardımıyla 23 Nisan Cuma günü Cuma namazının ardından Ankara'da Büyük Millet Meclisi açılacaktır. Vatanın istiklali, hilafet ve saltanat makamının kurtuluşu gibi en mühim ve hayati vazifeyi yerine getirecek olan Büyük Millet Meclisi'nin açılışını Cuma'ya tesadüf ettirmekle o mübarek günün bereketinden istifade edilecektir. Açılıştan önce bütün milletvekilleriyle Hacı Bayram-ı Veli Camii'nde Cuma Namazı eda olunarak Kur'an'ın nurundan ve namazdan feyiz alınacaktır. Namazdan sonra sakal-ı şerif ve sancak-ı şerif taşınarak meclisin açılacağı binaya gidilecektir. Binaya girmeden önce dua okunarak kurbanlar kesilecektir. Bu merasimde camiden başlayarak meclis binasına kadar Kolordu Kumandanlığı tarafından askeri kıtalar ile özel bir düzen oluşturulacaktır. Bu günün kutsiyetinin ebediyen sürmesi için bugünden itibaren vilayet merkezinde vali beyefendi hazretlerinin düzenlediği hatim ve Buhari-i Şerif tilavetine başlanacaktır. Hatm-i Şerif, bereketinden istifade gayesiyle, Cuma Namazı'nın ardından meclis binası önünde tamamlanacaktır. Mukaddes ve yaralı vatanımızın her köşesinde aynı şekilde bugünden itibaren Buhari ve hatimler okunarak Cuma günü ezandan önce minarelerde Salavat-ı Şerife okunacak ve hutbede Padişahımız efendimiz hazretlerinin adı zikredilirken hem yüce zatının hem memleket ve milletimizin bir an önce kurtuluşa ermesi ve saadeti için dua edilecektir. Cuma namazının edasından sonra da hatim tamamlanarak yüce hilafet ve saltanat makamının ve bütün vatanın kurtuluşu maksadıyla harcanan milli mesainin önemi ve kutsiyeti ile milletin her bir ferdinin kendi vekilinden meydana gelen Büyük Millet Meclisi'nin vereceği vatani görevleri yerine getirmeye mecburiyeti hakkında vaazlar verilecektir. Ardından padişahımızın, din ve devletimizin, vatan ve milletimizin kurtuluşu, selameti ve istiklali için dua edilecektir. Bu dini ve vatani merasimin ardından, camilerden çıkıldıktan sonra, Osmanlı topraklarının her tarafından hükümet makamına gelinerek Meclis'in açılışından dolayı resmen tebrik töreni yapılacaktır. Her tarafta Cuma Namazı'ndan önce Mevlid-i Şerif okunacaktır. Bu tebliğin hemen neşredilerek yayılması için her vasıtaya müracaat edilecek ve seri şekilde en ücra köylere, en küçük askeri birliklere, memleketin bütün teşkilat ve müesseselerine ulaştırılması sağlanacaktır. Ayrıca büyük levhalar halinde her tarafa asılacak ve mümkün olan yerlerde bastırılıp çoğaltılarak ücretsiz dağıtılacaktır. Cenab-ı Hakk'tan muvaffakıyet niyaz olunur. Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal."

**********

YIKILIŞ VE KURULUŞUN BELGELERİ

Murat Bardakçı'nın "Yıkılış ve Kuruluş, Osmanlı İmparatorluğu'nun Çöküş ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuruluş Belgeleri" isimli İş Bankası Kültür Yayınları'ndan çıkan son kitabı hüzün ve gururun çok önemli belgelerini bir araya getiriyor.
Kitapta birbirinden önemli onlarca belge yer alıyor. Birinci Dünya Savaşı'na giden yolda Almanlar'la imzalanan anlaşma ve savaşa girişimizle ilgili diğer belgeler, Avusturya ve Macaristan ile imzalanan gizli antlaşma, Kapitülasyonların kaldırılma kararı, Enver Paşa'nın Amiral Souchon'a verdiği Rus limanlarını bombardıman emri, Osmanlı Hükümeti'nin İngiltere, Fransa ve Rusya'ya savaş ilânı, Cihad-ı mukaddes fetvaları, Mekke Emiri Şerif Hüseyin'in isyan bildirileri, Mondros Mütarekesi, İzmir'in Yunan askerleri tarafından işgal edileceğini haber veren İngiliz notaları, İstanbul'u işgal notası, Süleyman Nazif'in "Kara Bir Gün" başlıklı makalesi, Sevr Antlaşmaları, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'daki 9. Ordu Müfettişliği'ne tayin belgesi, Samsun yolculuğu ile ilgili vesikalar, Mustafa Kemal Paşa'nın askerlikten istifasıyla ilgili belgeler, Misak-ı Millî, Mustafa Kemal Paşa'nın, Büyük Millet Meclisi'nin açılış törenleri hakkında askerî ve mülkî erkâna verdiği emirler, "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!" emri, Mudanya Mütarekesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin saltanatı kaldıran kararı, Lozan Antlaşması, Ankara'nın başkent olması kararı, Cumhuriyet'in ilân belgesi, Hilâfeti kaldıran ve Osmanlı Hanedanı'nı sürgüne gönderen kanun ve Nutuk'un orijinal elyazması gibi yakın tarihimizle ilgili birbirinden önemli 65 belge eserde yayınlanmış.
Bardakçı'nın bu kitabı yakın tarihimizin birbirinden önemli noktalarını merak eden herkesin başucunda bulundurması gereken bir eser.