Demreli Noel Baba’nın kemiklerini İtalyanlar kaçırdı

Noel Baba diye bilinen Demreli Aziz Nikolas, Patara'da 260 veya 270 yılında doğdu. Bir tüccarın oğluydu. Babasının ölümünden sonra bıraktığı mirası fakirlere yardım etmek için kullandı. İyilikleriyle kısa sürede tanındı. Bu yüzden herkesin saygı duyduğu bir insan haline geldi.
Seyahatler yaparak insanları Hıristiyanlığa davet etti. Bu gezileri Aziz Nikolas'ın ününü her tarafa yaydı. Noel Baba'nın hikâyesini ve yılbaşı geleneğini Mustafa Daş bir makalesinde teferruatlı olarak anlatır.
DENİZCİLERİN KORUYUCU AZİZİ
Aziz Nikolas'ın ününün yayılması ve tek Tanrı inancı Roma İmparatoru Diocletianus'u rahatsız etti. Roma İmparatorluğu'nda hâlâ putperestlik ve çok Tanrılı olma inancı kuvvetliydi.
İmparator, Noel Baba'yı tutuklatıp zindana attırdı. Aziz Nikolas zindanda kaldığı süre içinde hapiste kalan diğer mahkûmlara da yardımcı oldu. Demreliler de Noel Baba'nın tutuklanmasına karşı çıktı. Halkın tepkisi üzerine Aziz Nikolas serbest bırakıldı.
Aziz Nikolas, kendisiyle birlikte diğer mahkûmları da kurtardı. Mahkûmlar özgürlüklerine kavuşunca, Aziz Nikolas'ı mahkûmların koruyucusu olarak kabul etti.
Aziz Nikolas, fırtınada zor durumda kalan bir gemiyi batmaktan kurtarınca ruhban olmamasına karşın Denizcilerin Koruyucu Azizi, yani "Saint Nikolas" olarak ilan edildi.
Demre'ye yerleşmesini müteakiben, Kilise Aziz Nikolas'ı piskopos yaptı. Böylece Hıristiyan âleminde önemli bir şahsiyet durumuna geldi. Hıristiyanlık inancıyla ilgili en önemli düzenlemelerin yapıldığı 325 yılındaki İznik Konsili'ne katıldığı tahmin ediliyor. Aziz Nikolas'ın 340'larda öldüğü düşünülmesine rağmen tam ölüm yılı bilinmiyor.
Ancak öldüğü gün 6 Aralık kabul ediliyor.
Aziz Nikolas'ın öldükten sonra da ünü yayılmaya devam etti.

İTALYA'YA GÖTÜRDÜLER
Hıristiyanlar, kendi şehirlerine koruyucu bir aziz seçerlerdi.
Ancak bu azizlerin çoğu Hıristiyanlığın ilk yıllarında faaliyet gösteren din adamlarıydı ve Doğu'da vefat etmişlerdi. Bu yüzden mezarları Müslümanlar'ın hâkim oldukları topraklardaydı. Batılı Hıristiyanlar şehirlerinin koruyucusu olarak seçtikleri azizlerin mezarlarını açarak gizlice kemiklerini çıkarıp, ülkelerine kaçırdı. Bu faaliyetleri sırasında Müslümanlar'a yakalanmamak için kemikleri genelde domuz etlerinin altına saklarlardı.
Aziz Nikolas da ölümünden sonra mezarında rahat bırakılmadı.
11'inci yüzyılda İtalya'dan gelen Latinler, Noel Baba'nın mezarını açarak kemiklerini İtalya'ya götürdüler ve Bari'de yaptırılan bir kiliseye yerleştirdiler. Dünyanın her köşesinden kiliseye gelen ziyaretçiler Aziz Nikolas'la ilgili efsaneleri kendi ülkelerine taşımaya başladı. Birçok Hıristiyan hacı olmak için Bari'deki San Nikola Basilicası'nı ziyaret etti.
EFSANE AMERİKA'DAN YAYILDI
Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde 6 Aralık, "Saint Nikolas" hayırseverlik ve armağan verme günü olarak kutlanmaya başladı. Aziz Nikolas'ın efsaneleri ve ismi zamanla ülkelere göre yeniden uyarlandı. Evlere bacadan girerek hediyeleri kimi yerde çoraplara, kimi yerde de çocukların tahta ayakkabılarına bıraktığına inanıldı. Sonunda 17'nci asırda Hollandalılar'da Sinterklaus'a dönüşen Aziz Nikolas efsaneleri, göçmenler tarafından Amerika'ya taşındı.
Bir müddet sonra Amerika'da Aziz Nikolas'ın efsanevi hayatıyla, Kuzey Avrupa ülkelerinin Hıristiyanlık öncesi dönemlerine ait mitolojik kahramanı birleştirilerek, Noel Baba figürü doğdu.

NOEL BABA'NIN RESMİ

1863'de karikatürist-yazar Thomas Nast, Santa Claus'u kırmızı yanaklı ve göbekli olarak çizdi ve Santa Claus, uzun süre Harper Weekly Dergisi'nin sevimli ve yardımsever kahramanı oldu.
Thomas Nast, Noel Baba karakterini çizmesinin yanısıra bir de efsane meydana getirdi. Norveçli mitolojik Tanrı Vodan'a ait hikâyeler Noel Baba'ya mal edildi.
Efsaneye göre, Kuzey Kutbu'nda yaşayan Noel Baba, hediyeleri çocuklara geyiklerin çektiği kızakla dağıtırdı.
Noel Baba 1900'lerde reklâm dünyasının aranan sevimli kahramanıydı. Özellikle uluslararası bir içecek firmasının reklâmlarında boy gösterdi. Firma için çalışan bir ressam Noel Baba'ya bugünkü görünümünü kazandırdı. Böylece Noel Baba tüketim toplumuna hitap eden ticari bir unsur hâline geldi. Firma reklamla satışlarını katlarken Noel Baba da şöhreti yakaladı.

OSMANLI KALELERİ

Onlarca ülkenin tarihini barındıran Başbakanlık Devlet Arşivleri, Türkiye'nin en iyi çalışan araştırma kurumlarından biridir. Arşiv, araştırmacılara sağladığı imkânların yanısıra, zaman zaman önemli konularda değişik eserler yayınlar. Devlet Arşivleri'nin son yayınlarından birisi "Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı Kaleleri" isimli eser. Osmanlı Kaleleri kitabında Osmanlı Arşivi'nde bulunan 66 kalenin 19. yüzyılda yapılmış renkli planları yer alıyor. Planları yayınlanan kaleler hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra kalenin planının resmi verilmiş ve resmin üzerindeki Osmanlı Türçesi açıklamalar yeni harflere çevrilmiş.
Yer yer Osmanlı Arşivi'nde kaleler hakkındaki belgeler de kullanılmış.
Planları yayınlanan kalelerin birçoğu bugün Türkiye'nin sınırlarının dışında kalmış durumda.
Adakale, Avlonya, İbrail, Kaçanik, Özi, Parga, Niğbolu, Limni gibi birçok kalenin planını bu kitapta bulabilirsiniz. 2002 yılında Suudiler tarafından yıktırılan Ecyad Kalesi'nin 1883'te yaptırılan planını da bu eserde görebilirsiniz.
Türkiye sınırları içerisinde bulunan Erzurum, Kilitbahir, Kumkale gibi birkaç kalenin planı da eserde yayınlanmış. Genel müdür Uğur Demir nezdinde "Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı Kaleleri" isimli eseri yayınlayan Başbakanlık Devlet Arşivleri yöneticilerini, Mümin Yıldıztaş nezdinde ise kitabı hazırlayanları tebrik ediyoruz.