İşte Dilek Güngör'ün "Bir kaçakçının anatomisi" başlıklı o yazısı
Son 72 saatte Türkiye'nin gündemine oturan Can Holding dosyasını aralamaya devam ediyoruz. Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı'nın başlattığı soruşturma önümüzdeki günlerde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na devredilecek. Eminim, Akın Gürlek başkanlığında yürütülecek çalışmalar, sigara ve makaron kaçakçılığından elde edilen servetin, eğitim ve medyada nasıl aklandığını daha net ortaya çıkaracaktır.
Şimdi gelin Can'ların 'kara para' hikâyesinin nasıl başladığına bakalım.
Dün de yazdım. Can Holding adını birçoğunuz Ciner Medya Grubu satın almasıyla duydu. Fakat Can'ların asıl gündeme gelişi 2000'lerde başlıyor. 2002'deki Duman Operasyonu, Can Ailesi'nin erken dönem faaliyetlerini açığa çıkardı. O dönemde 8 trilyon TL değerinde kaçakçılık ağı ve 4 milyon paket sigara ele geçirildi.
Zamanhan Can ile oğulları Kemal ve Mehmet Şakir Can, hem Türkiye'de hem uluslararası operasyonlarda sigara kaçakçılığı suçlamalarıyla gözaltına alındı. 2016'da 11 ülkede yürütülen operasyonlarda "küresel baronlar" arasında anıldılar. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında hapis cezası aldılar, milyonlarca liralık adli para cezası ödediler. Bu gelirleri daha sonra kara para aklama mekanizmalarıyla sisteme soktular. Savcılığın MASAK raporlarına dayandırdığı rakam 88 milyar TL. Bugünkü kurla 2 milyar dolar…
Parayı iştirakler üzerinden sisteme aktardılar. Örneğin, Enerji Petrol ile akaryakıt istasyonları kurdular. Awox, Seikon, Telefox, Energia markalarıyla dayanıklı tüketim grubunda Çerkezköy, Lüleburgaz ve Mersin'de fabrikalar açtılar. Arkasından itibar edinimi için eğitim sektörüne girdiler. 2019'da Amerika'da halka açık olan Laureate International'dan Bilgi Üniversitesi'ni, 2022'de Doğa Koleji'ni aldılar. Bu satın almalar, prestij kazanımı sağlarken aynı zamanda kaçakçılıkla edinilen servetin "yasal" zemine taşınmasını kolaylaştırdı.
Sonra da Aralık 2024'te Turgay Ciner'den Habertürk, Show TV ve Bloomberg HT medya grubunu aldılar. Başına da birilerinin bugünlerde 'ağabey' diyerek kurtarmaya çalıştığı, Can'larla aile bağları olan Kenan Tekdağ'ı geçirdiler. (O dönemi hatırlıyorum. Rekabet Kurulu'ndan uzun zaman Can Holding'in medya satın almasına onay çıkmadı. Can Holding, Ciner Medya Grubu'nun hisselerini 575 milyon dolara satın alacağını kuruma beyan etti. Holding adına satın almayı yapacak Kemal Can ise yıllık gelirini 875 bin TL olarak kayda geçirtti. Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu…