Almanya-Fransa-İspanya ortaklığında savaş jeti | Eurofighter Typhoon ve Rafale yerine...

Almanya, Fransa ve İspanya'nın yeni nesil savaş uçağı projesindeki anlaşmazlıklar sürüyor.

Üç ülkenin ortak savaş jeti projesinde nihai anlaşma gelecek haftaya ertelendi.

Anlaşmazlığın fikri mülkiyet haklarının kullanımı konusunda yaşandığı öğrenildi.

EUROFIGHTER VE RAFALE'İN YERİNİ ALACAK

Projenin 2040 yılından itibaren Almanya ve İspanya'nın kullandığı Eurofighter Typhoon ve Fransa'nın Rafale savaş uçaklarının yerini alması planlanıyor.

RAFALE UÇAKLARININ ÖZELLİKLERİ

4 Temmuz 1986'da ilk test uçuşunu gerçekleştiren Rafale'ler aslında kendinden önceki Mirage serisinin geliştirilmiş hali. Fransız havacılık endüstrisinin duayeni Marcel Dassault'nun ölümünden 3 ay sonra gerçekleşen test uçuşuyla başlayan serüven, aslında 1966'da Mirage F1 ve 1978'de Mirage 2000 modellerinin test sürüşünün devamıydı. 2015 yılına kadar süren satış başarısızlıklarıyla endişeli bir yol izledi.

Çift reaktöre sahip Rafale'ler karadan ve savaş gemisinden havalanabiliyor. Aslında Rafale savaş uçaklarının en önemli farklılığı da burada. Hava savunma, önleme, keşif, kara ve denizde nokta atışları, nükleer bomba taşıma kapasitesi gibi özelliklere sahip Rafale uçağı, ağırlığının 1,5 katı yük taşıyabiliyor. 15,3 metre uzunluğundaki uçağın kanat genişliği 10,9 metre, yüksekliği ise 5,3 metre. Uçağın tek ve iki kişilik versiyonları bulunuyor. Saatte 2 bin 200 kilometre hızda uçabilen Rafale'ler, 400 metrelik bir mesafede havalanabiliyor. Rafale'lerin bir başka özelliği ise Amerikan savaş gemilerinden havalanabilen tek yabancı savaş uçağı olması. Yeni nesil M-88 motoru ile uçan Rafale'ler Fransız hava kuvvetlerinin 2040 yılına kadar kullanacağı savaş uçağı olarak belirlendi.

2004 yılında Fransız donanmasında kullanılmaya başlanan Rafale'ler 2006 yılında hava kuvvetleri filosuna katıldı. Fransız ordusunun Afganistan, Libya, Mali, Irak ve Suriye operasyonlarında kullanılan Rafale savaş uçaklarından Haziran 2016 itibariyle 152 adet üretildi. Fransız havacılık ve savunma devi Dassault Aviation, bu yıl sektördeki 100. yılını tamamladı. Sivil ve askeri alanda hizmet veren 8 bin uçak üreten şirket, özel kullanımlı Falcon jetleri ve askeri amaçlı Drone araçları da üretiyor.

EUROFIGHTER TYPHOON NEDİR?

Eurofighter Typhoon, Avrupa Birliği yapımı çok amaçlı, çift motorlu, delta kanatlı avcı uçağı.

Tasarımı Fransız Dassault Rafale, İsveçli Saab Gripen ve Rus MiG 1.44 uçakları temel alınarak yapılmıştır. Çeviklik ve gelişmiş elektronik sistemleri en belirgin özelliklerindendir.

EUROFIGHTER TYPHOON'UN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

İki adet Eurojet (Yurojet) EJ200 motoruna sahiptir. Tek ve çift pilotlu versiyonları vardır. Yapabildiği en yüksek hız 2.390 km/s'dir.

Genel Özellikler

Uzunluk: 15.96 m (52.4 ft)

Mürettebat: 1

Kanat Açıklığı:10.95 m (35.9 ft

Kanat Açıklığı:5.28 m (17.3 ft)

Kanat Alanı:51.2 m²

Boş Ağırlık:11,000 kg(24.000 lb)

Yüklü ağırlığı:16.000 kg

Max.Kalkış Ağırlığı:23.500 kg (51.800 lb)

Motor:2 x Eurojet EJ200 ard yakma turbofan

Motor Gücü: 60 kN (13.500 lbf) her biri

Yakıt kapasitesi: 5.000 kg (11.020 lb)

Maksimum hız :

Yüksek Irtifada: (2495 km / s veya 1550 mil)

Deniz seviyesinde: Mach 1.25 (1530 km / s veya 950 mph)

Menzil:2900 km (1,800 mil)

Servis Yarıçapı:19812 m (65,000 ft [343] [344] )

Tırmanış:315 m / s [345] (62.000 ft / dak [346] )

İtme/Ağırlık:1.15

Silahlar

Toplar: 27mm'lik Mauser BK-27 topuna sahiptir

Füzeler: AGM-84 Harpoon, AGM-88 HARM, AGM Armiger, AIM-9 Sidewinder, AIM-132 ASRAAM, AIM-120 AMRAAM, IRIS-T, MBDA Meteor, ALARMs, Storm Shadow (AKA "Scalp EG"), Brimstone, Taurus, Penguin

Bombalar: Paveway 2, Paveway 3, Geliştirilmiş Paveway, JDAM

EUROFIGHTER TYPHOON'UN TARİHİ

1970'lerin ortasında Fransa, Almanya ve İngiltere, European Combat Aircraft (ECA) programını oluşturdular. 1979 yılında konsorsiyum üyelerinin ihtiyaçları doğrultusunda (örneğin Fransa'nın taşıyıcı gereksinimi) European Combat Fighter (ECF) programı oluşturuldu. Ancak ulusal prototiplerin geliştirilmesi ve şartnamelerde yaşanan zorluklardan dolayı European Combat Fighter projesi 1981 yılında iptal edildi.

Daha sonra Almanya, İtalya ve İngiltere Çevik Savaş Uçağı (Agile Combat Aircraft-ACA) programını başlattılar. Ancak Almanya ve İtalya'nın programa bütçe ayırmakta yaşadığı sıkıntılar sebebiyle işbirliğinden çekilmeleriyle,İngiltere programa kendi başına devam etme kararı aldı. 1983'te ise İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya "Geleceğin Avrupalı Savaş Uçağı" (Future European Fighter Aircraft-F/EFA) projesini başlattılar. Projenin misyonu hem kısa mesafede kalkış, hem de görüş ötesi (Beyond Visual Range) özelliğine sahip bir savaş uçağı oluşturmaktı.

1984 yılında Fransa taşıyıcı konusundaki gereksinimini tekrar dile getirdi ve EFA projesinden yönetme talebinde bulundu. İngiltere, Almanya ve İtalya ise bu talep üzerine yeni bir EFA programı oluşturdular. Sonraki yıllarda ise Fransa kendi ACX projesini (şimdiki Dassault RAFALE savaş uçağı) gerçekleştirmek üzere resmen EFA projesinden çekildi.

1985 yılına gelindiğinde ise İngiliz Havacılık Sanayi (British Aerospace-BAe) EAP'ı İngiliz Havacılık Sanayi'nin Warton kasabasında bulunan üssünde aşağı yukarı bitirmişti. Ağustos 1986'da EAP ilk uçuşunu gerçekleştirdi ve Eurofighter'a bir yöneliş başladı. Eurofighter'ın dizayn çalışmaları EAP in verileri kullanılarak bundan sonraki 5 yıl boyunca devam etti. Projeye dahil ülkelerin başta öngördükleri ihtiyaç ve yapılacak üretim şöyleydi; İngiltere 250, Almanya 250, İtalya 165 ve İspanya 100. Bu sayı aynı zamanda ülkelerin projedeki paylarına göre belirlenmiştir. Ülkelerin projedeki payları ise şöyleydi; İngiltere (British Aerospace) %33, Almanya (Daimler-Benz) %33, İtalya (Aeritelia) %21 ve İspanya (Construcciones Aeronáuticas SA) %13.

1986'da ayrıca Eurofighter'ın Münich tabanlı versiyonu olan Eurofighter Jagdflugzeug GmbH`da görücüye çıkmıştır.`Bu versiyon EuroJet Turbo GmbH tarafından yönetilip, Rolls-Royce, MTU, FiatAvio (şimdiki Avio) ve ITP ortaklığıyla üretilmiştir.

Eurofighter'ın ilk uçuşu 27 Mart 1994 Messerschmitt-Bölkow-Blohm'un test pilotu Peter Weger tarafından Bavyera (Almanya) dolaylarında gerçekleştirildi (test uçuşunda kullanılan prototip şu anki Eurofighter EF 2000'dir). 1990'lar uçağın geliştirilmesi ve projenin yürütülmesi konusunda oldukça verimli geçmiştir.

Son olarak uçağın üretimiyle ilgili yapılan anlaşma sonucunda; İngiltere 232, Almanya 180, İtalya 121 ve İspanya 87 Eurofighter sipariş etmiştir. Bunlardan 112 adedi Tranche-3A modelidir ve İngiltere 40, Almanya 31, İspanya 20 ve İtalya 21 adet Tranche 3A modelinden sipariş etmiştir. Siparişlerin toplam bedeli 9 milyar avrodur.

Payların ise son şekli şöyledir; British Aerospace %37, DASA %29, Aeritalia %19.5, and CASA %14.