14 Mart’ın bilinmeyen destansı kahramanlık öyküsü
Birinci Dünya Savaşı’nda tıbbiyeli öğrenciler, destansı mücadelelere imza attı. Öyle ki 1921’de Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, öğrencileri şehit olduğu için mezun veremedi
- Tarih
- Giriş Tarihi: 00:00 | 15.03.2017
- Güncelleme Tarihi: 07:14 | 15.03.2017
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin arşivlerinden çıkan ve Birinci Dünya Savaşı, Çanakkale Zaferi ve İzmir'in işgalinde tıp öğrencilerinin kahramanlıklarını gösteren belgeleri ve fotoğrafları ilk kez yayımlandı. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin 1921'de öğrencileri şehit olduğu için mezun veremediğini belirterek "14 Mart Tıp Bayramı işgale karşı bir isyan hareketidir" dedi. İşte özetle anlattıkları:
'İŞGALE KARŞI İSYAN'
14 Mart tıp günü değil, tıp bayramıdır. Tıp bayramının hikâyesi ülkemizde modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul edilen 14 Mart 1827'ye uzanır ve 14 Mart 1919'da gerçek anlamını kazanır. Özü, işgale karşı bir isyan hareketidir. Sultan Abdülhamid Han döneminde Osmanlı sağlık alanında altın çağını yaşadı. 1914'te Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Tıbbiyeliler silah altına alındı. 1915'ten itibaren tıp öğrencileri, başta Çanakkale tüm cephelerdeki değişik hastanelere dağıldı. Birinci Dünya Savaşı boyunca 765 tıp öğrencisinden 346'sı, 1915'te Tıbbiye'ye kaydolan 1. sınıf öğrencilerinin tamamı Çanakkale'de şehit düştü. 1921'de ise Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, öğrencileri şehit olduğu için mezun veremedi.
Okulun işgal edilmesinin ardından, başka bayrağın dalgalanmasına daha fazla sessiz kalamayan Tıbbiyeliler, İngiliz işgaline karşı protesto toplantısı düzenlemeyi kararlaştırdı. Toplantı sırasında öğrenciler, iki saat kulesi arasına büyük bir Türk Bayrağı açtı. Ancak etkinlik, İngiliz bahriyelilerince şiddet kullanarak dağıtıldı. 1918'de büyük harp bitti ancak Tıbbiyeliler için yeni savaş başladı. 15 Mayıs 1919'da İzmir'in işgaliyle tertiplenmeye başlanan destekleme mitinglerine okulun öğrencileri de aktif destek verdi. 14 Mart direniş toplantısını organize eden genç Tıbbiyelilerden Hikmet Bey, temsilci olarak Sivas Kongresi'ne gönderildi. Hikmet Bey'in kongrede manda konusundaki sözleri milli mücadele tarihinde unutulmaz bir yer buldu. 14 Mart 1921'de Kadıköy'deki Hale Sineması'nda milli mücadelenin şevkiyle daha büyük ve organize bir kutlama düzenlendi. Böylece 14 Mart kutlamaları gelenek haline geldi.
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane 6 Kasım 1903'te Abdülhamit Han'ın da katıldığı törenle açıldı.
15 TEMMUZ'DA, 14 MART RUHU
Paralel ihanet çetesi tarafından akıl almaz bir şekilde milletimizin üstüne bomba yağdırılan 15 Temmuz gecesi, tıpkı 14 Mart 1919'da işgale ilk tepkiyi gösteren öncü meslektaşlarımız gibi, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin iki saat kulesi arasına al bayrağımızı çekerek aynı ruh ve aynı heyecanla ihanete boyun eğmeyeceğimizi haykırdık. 15 Temmuz gecesi ve sonrasında hastanelerimizde görev yapan başhekimden temizlikçiye kadar tüm sağlık personelimiz o gecenin selamete erdirilmesi için 14 Mart ruhuyla çalıştı. 1827'nin 14 Mart'ın yenilikçi, girişimci ruhu, 1919'un 14 Mart'ının cesur, direnişçi ruhu ve 15 Temmuz'un milli şuuru, özünden hiçbir şey yitirmeden Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin çatısı altında kendini her daim muhafaza etmektedir ve etmeye de devam edecektir.
Çanakkale'de tamamı şehit düşen tıp öğrencileri. (1915)
Erhan ÖZTÜRK / SABAH
'İŞGALE KARŞI İSYAN'
14 Mart tıp günü değil, tıp bayramıdır. Tıp bayramının hikâyesi ülkemizde modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul edilen 14 Mart 1827'ye uzanır ve 14 Mart 1919'da gerçek anlamını kazanır. Özü, işgale karşı bir isyan hareketidir. Sultan Abdülhamid Han döneminde Osmanlı sağlık alanında altın çağını yaşadı. 1914'te Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Tıbbiyeliler silah altına alındı. 1915'ten itibaren tıp öğrencileri, başta Çanakkale tüm cephelerdeki değişik hastanelere dağıldı. Birinci Dünya Savaşı boyunca 765 tıp öğrencisinden 346'sı, 1915'te Tıbbiye'ye kaydolan 1. sınıf öğrencilerinin tamamı Çanakkale'de şehit düştü. 1921'de ise Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, öğrencileri şehit olduğu için mezun veremedi.
Okulun işgal edilmesinin ardından, başka bayrağın dalgalanmasına daha fazla sessiz kalamayan Tıbbiyeliler, İngiliz işgaline karşı protesto toplantısı düzenlemeyi kararlaştırdı. Toplantı sırasında öğrenciler, iki saat kulesi arasına büyük bir Türk Bayrağı açtı. Ancak etkinlik, İngiliz bahriyelilerince şiddet kullanarak dağıtıldı. 1918'de büyük harp bitti ancak Tıbbiyeliler için yeni savaş başladı. 15 Mayıs 1919'da İzmir'in işgaliyle tertiplenmeye başlanan destekleme mitinglerine okulun öğrencileri de aktif destek verdi. 14 Mart direniş toplantısını organize eden genç Tıbbiyelilerden Hikmet Bey, temsilci olarak Sivas Kongresi'ne gönderildi. Hikmet Bey'in kongrede manda konusundaki sözleri milli mücadele tarihinde unutulmaz bir yer buldu. 14 Mart 1921'de Kadıköy'deki Hale Sineması'nda milli mücadelenin şevkiyle daha büyük ve organize bir kutlama düzenlendi. Böylece 14 Mart kutlamaları gelenek haline geldi.
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane 6 Kasım 1903'te Abdülhamit Han'ın da katıldığı törenle açıldı.
15 TEMMUZ'DA, 14 MART RUHU
Paralel ihanet çetesi tarafından akıl almaz bir şekilde milletimizin üstüne bomba yağdırılan 15 Temmuz gecesi, tıpkı 14 Mart 1919'da işgale ilk tepkiyi gösteren öncü meslektaşlarımız gibi, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin iki saat kulesi arasına al bayrağımızı çekerek aynı ruh ve aynı heyecanla ihanete boyun eğmeyeceğimizi haykırdık. 15 Temmuz gecesi ve sonrasında hastanelerimizde görev yapan başhekimden temizlikçiye kadar tüm sağlık personelimiz o gecenin selamete erdirilmesi için 14 Mart ruhuyla çalıştı. 1827'nin 14 Mart'ın yenilikçi, girişimci ruhu, 1919'un 14 Mart'ının cesur, direnişçi ruhu ve 15 Temmuz'un milli şuuru, özünden hiçbir şey yitirmeden Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin çatısı altında kendini her daim muhafaza etmektedir ve etmeye de devam edecektir.
Çanakkale'de tamamı şehit düşen tıp öğrencileri. (1915)
Erhan ÖZTÜRK / SABAH
DİĞER