A'dan Z'ye Osmanlı
Osmanlı’yı anlamak için yola çıkarsanız yanınıza alacağınız müthiş bir kılavuz var artık: Osmanlı Tarihi Sözlüğü. Necdet Sakaoğlu’nun yazdığı, Alfa Kitap’tan çıkan kitap okura kavramlar, kurumlar ve olaylar ekseninde Osmanlı’yı anlatıyor. Biz de güncel hayatımızda kullandığımız tanımlama ve kavramların Osmanlı’daki macerasının peşine düştük
- Tarih
- Giriş Tarihi: 00:00 | 24.02.2017
- Güncelleme Tarihi: 11:44 | 24.02.2017
Olkan ÖZYURT / Sabah Kitap
ALAFRANGA: Batılılaşma sürecinde benimsenen Avrupa anlayışı ve yenilikleri. Anlamı 'Fransa (Frenk) üslubu' demekse de daha çok Batı taklidi olan ya da öyle sanılan yaşam kültürüydü. Ayrıca 'kötü taklit' anlamında da kullanılırdı.
BEŞİBİRLİK: Beş adet Osmanlı lirası değerinde 22 ayar, 36 gram altın beşlik lira. En büyük para birimiydi. Halk arasında beşibiryerde de denir, nişan, takı, ziynet altını olarak alınıp satılırdı. Sultan Reşad adına basılan beşibirlik ve armalı beşibirlikler gram ve ayar farkı olmamakla birlikte önceki padişahlarınkinden daha makbuldü.
CEB HARÇLIĞI: Padişahlık ödeneği, İç Hazine ve sonraki adıyla Ceb-i Hümayun. Mısır eyaleti vergilerinden, padişaha 'cep harçlığı' adı altında gönderilen 600 bin altından başka, saray bostanlarının, Bursa'daki has çiftlik, ağıl ve haraların gelirleri, beylik tevcihleri ve atamalardan gelen caizeler, ganimet ve müsadere bedelleri has gelirlerdi. Padişah, İç Hazine'ye gelen ve şahsi parası (cebi) sayılan meblağı, dilediği gibi harcardı. Ancak dış hazinedeki açıklar nedeniyle çoğu zaman buradan aktarma yapılırdı.
ÇARDAK: İstanbul'a gelen her çeşit emtianın, türlerine göre boşaltıldığı, vergilendirildiği, denetiminin yapıldığı gümrük yeri. Her çardağın başında bir emin, bir naib, bir de katip bulunurdu. Tartı ve vergi tahsili çardakta yapıldıktan sonra emtianın esnafa devri sağlanırdı.
ALAFRANGA: Batılılaşma sürecinde benimsenen Avrupa anlayışı ve yenilikleri. Anlamı 'Fransa (Frenk) üslubu' demekse de daha çok Batı taklidi olan ya da öyle sanılan yaşam kültürüydü. Ayrıca 'kötü taklit' anlamında da kullanılırdı.
BEŞİBİRLİK: Beş adet Osmanlı lirası değerinde 22 ayar, 36 gram altın beşlik lira. En büyük para birimiydi. Halk arasında beşibiryerde de denir, nişan, takı, ziynet altını olarak alınıp satılırdı. Sultan Reşad adına basılan beşibirlik ve armalı beşibirlikler gram ve ayar farkı olmamakla birlikte önceki padişahlarınkinden daha makbuldü.
CEB HARÇLIĞI: Padişahlık ödeneği, İç Hazine ve sonraki adıyla Ceb-i Hümayun. Mısır eyaleti vergilerinden, padişaha 'cep harçlığı' adı altında gönderilen 600 bin altından başka, saray bostanlarının, Bursa'daki has çiftlik, ağıl ve haraların gelirleri, beylik tevcihleri ve atamalardan gelen caizeler, ganimet ve müsadere bedelleri has gelirlerdi. Padişah, İç Hazine'ye gelen ve şahsi parası (cebi) sayılan meblağı, dilediği gibi harcardı. Ancak dış hazinedeki açıklar nedeniyle çoğu zaman buradan aktarma yapılırdı.
ÇARDAK: İstanbul'a gelen her çeşit emtianın, türlerine göre boşaltıldığı, vergilendirildiği, denetiminin yapıldığı gümrük yeri. Her çardağın başında bir emin, bir naib, bir de katip bulunurdu. Tartı ve vergi tahsili çardakta yapıldıktan sonra emtianın esnafa devri sağlanırdı.
DİĞER