Lozan’a CHP’liler de karşıydı
Ana muhalefet partisi bugün sahip çıksa da, 1923'te Lozan'a sert tepki gösterenler arasında CHP'liler de vardı. Anlaşmanın oylandığı TBMM oturumunda konuşan CHP'li Vasıf Çınar, Lozan'ın bazı maddelerini 'cinayete' benzetmişti.
- Tarih
- Giriş Tarihi: 00:00 | 10.10.2016
- Güncelleme Tarihi: 10:27 | 10.10.2016
Meclis zabıt tutanakları, Musul üzerindeki iddiamızdan fiili olarak vazgeçtiğimiz Lozan Antlaşması hakkındaki ilginç detayları gözler önüne seriyor. Büyük çoğunluğunu Milli Mücadele döneminde savaşan isimlerin oluşturduğu Birinci Meclis, Nisan 1923'te son toplantısını yapıp faaliyetlerine son verdi. Lozan Antlaşması ise 24 Temmuz 1923 tarihinde, yani Meclis'in tatil olduğu bir dönemde İsviçre'nin Lozan kentinde imzalandı. Milletvekili adaylarını CHP ve Mustafa Kemal'in belirlediği İkinci Meclis ise 11 Ağustos tarihinde toplanarak faaliyetlerine başladı. İkinci Meclis'in ilk gündem konusu, tabii ki Lozan Antlaşması'ydı.
'EVET'LER 213'TE KALDI
Lozan'ın onaylanması için 22 Ağustos ve 23 Ağustos 1923 tarihinde TBMM'de yapılan oylamaya 334 milletvekilinden 107'si katılmadı. İki gün boyunca süren görüşmelere iştirak eden milletvekillerinden 14'ü de, görüşmelerin sonunda yapılan oylamada 'ret' oyu verdi. Sonuç olarak Lozan Antlaşması, 334 milletvekilinden sadece 213 'kabul' oyu ile onaylanmış oldu.
KÜRSÜDEN MUSUL TEPKİSİ
Lozan Antlaşması'na ret oyu verenler arasındaki CHP milletvekili Mustafa Necati Bey, 'henüz tamamlanmamış bir antlaşma' olarak nitelediği Lozan'a TBMM kürsüsünden şu tepkiyi veriyordu: "Antlaşmanın baş tarafından görüyoruz ki, bizi kardeşlerimizden ayırmışlardır. Efendiler, bizi dindaşlarımızdan ayıran bu antlaşmayı kabul edemeyiz. Efendiler, antlaşma tamam değildir. Çünkü bizden ayrılması imkân dâhilinde olmayan Musul için heyet daha bir karar vermemiştir. Musul Türktür, daima Türk kalacaktır."
ORAYI TERK ETMEK EN ZALİM CİNAYET!
Lozan'a tepki gösteren CHP'lilerden biri de İzmir milletvekili Vasıf Çınar Bey idi. Vasıf Çınar da, "Efendiler, batı Trakya'nın Türk olduğu, Musul'un Türk olduğu, güney sınırlarda kalan Antakya ve İskenderun'un Türk olduğu dünkü arkadaşların delillendirilmiş ifadeleriyle ispatlanmıştır. O halde kültür itibariyle, vicdan itibariyle bizden ayrı olmayan ve her hususta bize bağlı olan bu kardeşlerimizi bizden ayırmak medeniyetin en büyük ve en zalim bir cinayeti değil midir?" diyerek Lozan'a tepki göstermişti.
İNÖNÜ NOKTAYI KOYDU
Meclis'teki Lozan görüşmeleri, antlaşmaya imza atan dönemin Dışişleri Bakanı İsmet İnönü'nün yaptığı konuşmayla tamamlandı. Görüşmeler sonunda 23 Ağustos 1923 günü yapılan oylama sonucu Lozan Antlaşması, 213 'kabul' oyuyla TBMM tarafından da onaylanmış oldu.
Yeni Şafak
'EVET'LER 213'TE KALDI
Lozan'ın onaylanması için 22 Ağustos ve 23 Ağustos 1923 tarihinde TBMM'de yapılan oylamaya 334 milletvekilinden 107'si katılmadı. İki gün boyunca süren görüşmelere iştirak eden milletvekillerinden 14'ü de, görüşmelerin sonunda yapılan oylamada 'ret' oyu verdi. Sonuç olarak Lozan Antlaşması, 334 milletvekilinden sadece 213 'kabul' oyu ile onaylanmış oldu.
KÜRSÜDEN MUSUL TEPKİSİ
Lozan Antlaşması'na ret oyu verenler arasındaki CHP milletvekili Mustafa Necati Bey, 'henüz tamamlanmamış bir antlaşma' olarak nitelediği Lozan'a TBMM kürsüsünden şu tepkiyi veriyordu: "Antlaşmanın baş tarafından görüyoruz ki, bizi kardeşlerimizden ayırmışlardır. Efendiler, bizi dindaşlarımızdan ayıran bu antlaşmayı kabul edemeyiz. Efendiler, antlaşma tamam değildir. Çünkü bizden ayrılması imkân dâhilinde olmayan Musul için heyet daha bir karar vermemiştir. Musul Türktür, daima Türk kalacaktır."
ORAYI TERK ETMEK EN ZALİM CİNAYET!
Lozan'a tepki gösteren CHP'lilerden biri de İzmir milletvekili Vasıf Çınar Bey idi. Vasıf Çınar da, "Efendiler, batı Trakya'nın Türk olduğu, Musul'un Türk olduğu, güney sınırlarda kalan Antakya ve İskenderun'un Türk olduğu dünkü arkadaşların delillendirilmiş ifadeleriyle ispatlanmıştır. O halde kültür itibariyle, vicdan itibariyle bizden ayrı olmayan ve her hususta bize bağlı olan bu kardeşlerimizi bizden ayırmak medeniyetin en büyük ve en zalim bir cinayeti değil midir?" diyerek Lozan'a tepki göstermişti.
İNÖNÜ NOKTAYI KOYDU
Meclis'teki Lozan görüşmeleri, antlaşmaya imza atan dönemin Dışişleri Bakanı İsmet İnönü'nün yaptığı konuşmayla tamamlandı. Görüşmeler sonunda 23 Ağustos 1923 günü yapılan oylama sonucu Lozan Antlaşması, 213 'kabul' oyuyla TBMM tarafından da onaylanmış oldu.
Yeni Şafak
DİĞER