Sultan II. Abdülhamid’e gönderilen gizli mektuplar
Kim, cama yapıştıracağı kağıdın parasını padişahtan istedi? Namık Kemal, Sultan’a neden teşekkür etti? II. Abdülhamid’e muhalif tavrıyla öne çıkan Abdullah Cevdet, neden Osmanlı nişanı istedi? Saraya gönderilen gizli mektupları açıklıyoruz.
- Tarih
- Giriş Tarihi: 00:00 | 04.10.2015
- Güncelleme Tarihi: 11:45 | 04.10.2015
Sultan II. Abdülhamid devrinin muhalif aydınları gerek yaptıkları toplantılarla gerekse yazdıkları yazı veya çıkardıkları gazetelerle padişahın politikalarını amansızca eleştiriyordu. Hatta bu eleştiriler zaman zaman hakarete kadar varıyor, ağızlardan çıkan sözleri kulaklar duymuyordu. Lakin Sultan'ın iktidarına karşı böylesi sert ve kamuya açık bir şekilde muhalefette bulunan bazı isimlerin II. Abdülhamid'e gizli mektuplar göndererek çok basit isteklerde bulunması hayret verici bir durumdu. Bu isimlerden birkaç tane örnek verelim...
NAMIK KEMAL'İN TELGRAFI
Namık Kemal: Sultan II. Abdülhamid'e muhalif olan Namık Kemal'in, oğlu Ali Ekrem'in padişah tarafından Mâbeyn-i Hümayûn kâtipliğine tayin edilmesiyle gönderdiği teşekkür telgrafı şöyle: "Oğlum Ekrem hakkında şerefsudur eden inayet-i seniye-i veliyyünimet aile-i kemteranem hakkında meşhud ayni iftihar olan hezar emsali gibi mukabelesi şükran olmağla arzı mahmedetten başka söyleyecek bir şey olmadığının arzına ictisar olunur."
KAĞIDIN PARASINI TALEP ETTİ
Ebbüzziya Tevfik: Söylediği ve yazdıklarıyla daha çok siyasi kimliği öne çıkan Ebüzziya Tevfik, Sultan Abdülhamid'e muhalif bir münevverdi. Onun Sultan'a gönderdiği iki mektuptan ilkinde evinin yanındaki gayrimüslim bir şahsa ait arsanın devlet hazinesi tarafından alınmasını istediği, ikinci mektubundan ise Bakırköy'de yaptırdığı köşkün camlarına yapıştıracağı kâğıtların parasını bizzat Sultan'dan talep ettiği anlaşılmakta.
"Velinimetlim. Çakerhanelerinin ittisalindeki arsanın âhara satılmaması için lûtf-i hümayunlarına mağruren vermiş olduğum on gün mühlet bugün tekmil olmuştur. Merhameten mezkûr arsanın Hazine-i Hassa-i Şahaneleri marifetiyle mübayaasını ferman buyurmalarını istirham ederim..."
İkinci mektubu: "Cam kâğıtlarının esmanı için komisyoncu çakerlerini tazyik etmekte olmasından fart-ı hicab ile arzı hale cesaret eylerim ferman. Abd-ı sadıkları Ebüzziya Tevfik...",
FRANSA'YA KAÇAN MUHALİFİN NİŞAN TALEBİ
Sultan II. Abdülhamid'e karşı muhalif tavrı nedeniyle Fransa'ya kaçan ve burada yazılar yayımlayan Abdullah Cevdet, saraya arz ettiği mektupta kendisine verilmesi için bir nişan talep etmekte.
"El-nimetü li-ilah velinimet-i bi imtinan eb-i müşfik Osmaniyan Şehriyar-i kadirdan Efendimiz Hazretlerine olan ububiyet ve sadakat-ı âcizanemin halisiyet ve vicdaniyeti vasıl-ı mertebe-i sübut olmuştur itikadındayım. Banaberin bu vadi-i beyan ve hakikatte tatvil-i makali bî lüzum görürüm. Hem itikad-i salif-ül arz-ı bendegânemin isabetine burhan ve nişane-i zerrin olmak hem de bendeniz gibi esdikay-i bendegân hilâfetpenâhi idadına dâhil bulunmakla müftehir olanlara bir nümune-i teşvik gösterilmek üzere mertebe-i bülend-i sıdk ve ubudiyet-i halisimla mütenasib bir rütbede nişan-ı zîşeref ve şânın inha ve tevcihi eltaf-ı esdikanüvaz-ı devletlerinden istid'a eyliyorum. Olbabda re'y ve ferman hazreti men leh-ül-emrindir..."
Yakın geçmişte de devrin aydınlarından siyasi iktidarlara buna benzer talep mektuplarının gönderildiğini biliyoruz. Acaba günümüzde durum nasıl?
Murat Kutlu / Star Pazar
NAMIK KEMAL'İN TELGRAFI
Namık Kemal: Sultan II. Abdülhamid'e muhalif olan Namık Kemal'in, oğlu Ali Ekrem'in padişah tarafından Mâbeyn-i Hümayûn kâtipliğine tayin edilmesiyle gönderdiği teşekkür telgrafı şöyle: "Oğlum Ekrem hakkında şerefsudur eden inayet-i seniye-i veliyyünimet aile-i kemteranem hakkında meşhud ayni iftihar olan hezar emsali gibi mukabelesi şükran olmağla arzı mahmedetten başka söyleyecek bir şey olmadığının arzına ictisar olunur."
KAĞIDIN PARASINI TALEP ETTİ
Ebbüzziya Tevfik: Söylediği ve yazdıklarıyla daha çok siyasi kimliği öne çıkan Ebüzziya Tevfik, Sultan Abdülhamid'e muhalif bir münevverdi. Onun Sultan'a gönderdiği iki mektuptan ilkinde evinin yanındaki gayrimüslim bir şahsa ait arsanın devlet hazinesi tarafından alınmasını istediği, ikinci mektubundan ise Bakırköy'de yaptırdığı köşkün camlarına yapıştıracağı kâğıtların parasını bizzat Sultan'dan talep ettiği anlaşılmakta.
"Velinimetlim. Çakerhanelerinin ittisalindeki arsanın âhara satılmaması için lûtf-i hümayunlarına mağruren vermiş olduğum on gün mühlet bugün tekmil olmuştur. Merhameten mezkûr arsanın Hazine-i Hassa-i Şahaneleri marifetiyle mübayaasını ferman buyurmalarını istirham ederim..."
İkinci mektubu: "Cam kâğıtlarının esmanı için komisyoncu çakerlerini tazyik etmekte olmasından fart-ı hicab ile arzı hale cesaret eylerim ferman. Abd-ı sadıkları Ebüzziya Tevfik...",
FRANSA'YA KAÇAN MUHALİFİN NİŞAN TALEBİ
Sultan II. Abdülhamid'e karşı muhalif tavrı nedeniyle Fransa'ya kaçan ve burada yazılar yayımlayan Abdullah Cevdet, saraya arz ettiği mektupta kendisine verilmesi için bir nişan talep etmekte.
"El-nimetü li-ilah velinimet-i bi imtinan eb-i müşfik Osmaniyan Şehriyar-i kadirdan Efendimiz Hazretlerine olan ububiyet ve sadakat-ı âcizanemin halisiyet ve vicdaniyeti vasıl-ı mertebe-i sübut olmuştur itikadındayım. Banaberin bu vadi-i beyan ve hakikatte tatvil-i makali bî lüzum görürüm. Hem itikad-i salif-ül arz-ı bendegânemin isabetine burhan ve nişane-i zerrin olmak hem de bendeniz gibi esdikay-i bendegân hilâfetpenâhi idadına dâhil bulunmakla müftehir olanlara bir nümune-i teşvik gösterilmek üzere mertebe-i bülend-i sıdk ve ubudiyet-i halisimla mütenasib bir rütbede nişan-ı zîşeref ve şânın inha ve tevcihi eltaf-ı esdikanüvaz-ı devletlerinden istid'a eyliyorum. Olbabda re'y ve ferman hazreti men leh-ül-emrindir..."
Yakın geçmişte de devrin aydınlarından siyasi iktidarlara buna benzer talep mektuplarının gönderildiğini biliyoruz. Acaba günümüzde durum nasıl?
Murat Kutlu / Star Pazar
DİĞER