Her taşında bir sultan izi var
Osmanlı sınırlarında pek çok okmeydanı vardır. Sayıları 15’nci yüzyılda Kahire’den Üsküp’e 38’e ulaşmıştı. Şüphesiz, İstanbul’dakilerin ayrı bir önemi vardı. III. Selim’e ait nişantaşında lahana, yanındaki II. Mahmud taşının üzerinde ise bamya simgesine dikkat çeker.
- Tarih
- Giriş Tarihi: 00:00 | 02.08.2015
- Güncelleme Tarihi: 12:04 | 02.08.2015
İnsanlık tarihinin en eski zamanlarına dek inen okçuluğun da ifadesi olur İstanbul. Okçuluk, günümüzde aynı adla anılan Okmeydanı'nda vücut bulur. Eğimli arazilerden oluşan Okmeydanı, farklı yönlerden aldığı rüzgarlar nedeniyle okçuluğa elverişlidir. Okçuların başı 'Meydan şeyhi' dir, ilk meydan şeyhinin Akşemsettin olduğu bilinir. 'Kıbletü'l Küttab' yani 'Hattatların Kıblesi' olan, İslam yazı sanatını zirveye taşıyan Şeyh Hamdullah ise II. Beyazid devrinin meydan şeyhidir. Aynı zamanda iyi bir kemankeş ve ok yapımcısı (tirger) olan Hamdullah'ın "şeyh" unvanı hattatlığından değil buradan gelir. Şinasi Acar İstanbul'un Son Nişantaşları isimli eserinde Türklerde okçuluğun önemini detayı ile anlatır.
"YA HAK" DENİLEREK YAPILAN BİR SÜNNET
Ok ve yay sadece makbul bir hediye değil aynı zamanda, Allah'ın Cebrail vasıtasıyla Hz. Adem'e yolladığı bir silah ve Hz. Muhammed'in kutsal emanetidir. Sünnet kabul edilir ve "Ya Hak" denilerek atılır. Kutsal sayılan ok meydanları, 'cennetten köşe'dir. Abdestsiz girilmez. Üstelik yağmur duası, cihat duası da buralarda yapılır.
Osmanlı sınırlarında pek çok Okmeydanı vardır. 15'nci yüzyılda kurulduğu bilinen Edirne ve Bursa okmeydanlarının yanı sıra Bağdat, Kahire Üsküp gibi farklı coğrafyalarda 38 okmeydanı bulunur.
BAMYACILAR VE LAHANACILAR
İstanbul Okmeydanı, Fetih'ten sonra Fatih'in fermanıyla 'gazilerin ve halkın ok atması ve sefer zamanı topluca dua okumak için' için kurulur. Nişantaşı önemlidir, padişahın nişan alarak atış yaptığı taşlardır. En iyi atış yaptıkları yer işaretlensin diye dikilir, şehrin simgesi, sokakların simgesi olur. Sadece atışın değil, duyguların, zarafetin ve hatta tutulan takımın ifadesi olurlar. Çelebi Mehmed, biniciliği geliştirmek için iki birlik kurar. Lahanası ile ünlü Merzifon ve bamyası ile ünlü Amasya'da kurulan bu birlikler kuruldukları yerin özellikleri ile adlandırılır. Bamyacıların giysileri ve bayrakları kırmızı, lahanacıların ise yeşildir.
1000 ADIMDAN YUMURTA KIRAN SULTAN
Topkapı Sarayı'ndaki II. Mahmud'a ait Bamya Sütunu, celi ta'lik kitabesi ile öne çıkıyor. Şinasi Acar, kitabında İshakkiye Kasrı'nda III. Selim'e ait nişantaşında lahana, yanındaki II. Mahmud taşının üzerinde ise bamya simgesine dikkat çeker. II. Mahmud ve III. Selim'e ait nişantaşlarını yanyana görmeyi çok seviyorum. Ihlamur Kasırları'nın yamaçlarında kemankeşlerle atış yarışmaları düzenlenir, ok atma çalışmaları yapılır. Günümüze hatıra nişantaşları kalır. II. Mahmud'la anılan başka bir nişantaşı, Üsküdar Acıbadem'dedir. Küçük Çamlıca Kasrı'nın açılışındaki atışlara katılan II. Mahmud, 1000 adımdan yumurtayı kırar. İşte bunun anısına semte de "Nişantaşı" ismini veren bu taş dikilir.
Belkıs Kamut Aktürk / Star Pazar
"YA HAK" DENİLEREK YAPILAN BİR SÜNNET
Ok ve yay sadece makbul bir hediye değil aynı zamanda, Allah'ın Cebrail vasıtasıyla Hz. Adem'e yolladığı bir silah ve Hz. Muhammed'in kutsal emanetidir. Sünnet kabul edilir ve "Ya Hak" denilerek atılır. Kutsal sayılan ok meydanları, 'cennetten köşe'dir. Abdestsiz girilmez. Üstelik yağmur duası, cihat duası da buralarda yapılır.
Osmanlı sınırlarında pek çok Okmeydanı vardır. 15'nci yüzyılda kurulduğu bilinen Edirne ve Bursa okmeydanlarının yanı sıra Bağdat, Kahire Üsküp gibi farklı coğrafyalarda 38 okmeydanı bulunur.
BAMYACILAR VE LAHANACILAR
İstanbul Okmeydanı, Fetih'ten sonra Fatih'in fermanıyla 'gazilerin ve halkın ok atması ve sefer zamanı topluca dua okumak için' için kurulur. Nişantaşı önemlidir, padişahın nişan alarak atış yaptığı taşlardır. En iyi atış yaptıkları yer işaretlensin diye dikilir, şehrin simgesi, sokakların simgesi olur. Sadece atışın değil, duyguların, zarafetin ve hatta tutulan takımın ifadesi olurlar. Çelebi Mehmed, biniciliği geliştirmek için iki birlik kurar. Lahanası ile ünlü Merzifon ve bamyası ile ünlü Amasya'da kurulan bu birlikler kuruldukları yerin özellikleri ile adlandırılır. Bamyacıların giysileri ve bayrakları kırmızı, lahanacıların ise yeşildir.
1000 ADIMDAN YUMURTA KIRAN SULTAN
Topkapı Sarayı'ndaki II. Mahmud'a ait Bamya Sütunu, celi ta'lik kitabesi ile öne çıkıyor. Şinasi Acar, kitabında İshakkiye Kasrı'nda III. Selim'e ait nişantaşında lahana, yanındaki II. Mahmud taşının üzerinde ise bamya simgesine dikkat çeker. II. Mahmud ve III. Selim'e ait nişantaşlarını yanyana görmeyi çok seviyorum. Ihlamur Kasırları'nın yamaçlarında kemankeşlerle atış yarışmaları düzenlenir, ok atma çalışmaları yapılır. Günümüze hatıra nişantaşları kalır. II. Mahmud'la anılan başka bir nişantaşı, Üsküdar Acıbadem'dedir. Küçük Çamlıca Kasrı'nın açılışındaki atışlara katılan II. Mahmud, 1000 adımdan yumurtayı kırar. İşte bunun anısına semte de "Nişantaşı" ismini veren bu taş dikilir.
Belkıs Kamut Aktürk / Star Pazar
DİĞER