32 sayfalık nüfus cüzdanından elektronik kimlik kartına...

Geçtiğimiz günlerde Tüm Türkiye'de başvuruları alınmaya başlanan yeni kimlik kartlarının Osmanlı döneminden günümüze gelişi şaşkınlık yaşattı. Yaklaşık 150 yıllık dönemde 5 defa değişen kimlik kartlarından en dikkat çekeni 32 sayfalık kimlik nüfus cüzdanı oldu.

Diyarbakır İl Nüfus Müdürlüğü kapılarını İHA'ya açarak, arşivlerinde bulunan kimlik kartlarını gösterdi. Diyarbakır İl Nüfus Müdiresi Semanur Başgül, arşivlerinde bulunan yaklaşık 150 yıllık nüfus cüzdanlarını tanıttı. Tek yapraklı kafa kağıdından 32 sayfalık deftere kadar 5 farklı nüfus cüzdanının bulunduğu arşivde, Osmanlı Türkçesi ve harf inkılabından sonra basılan Latin alfabesine uygun belgelerde bulunuyor.

KAFA KAĞIDINDAN KİMLİK KARTINA

Osmanlıdan günümüze değişerek gelen nüfus cüzdanları ile ilgili bilgiler veren Diyarbakır İl Nüfus Müdiresi Semanur Başgül, 1836 yılında umumi mülkiye nezareti altında kurulan ve daha sonra 1838 yılında dahili nezareti altında değiştirilen ve bunu nezarete bağlı olarak nüfus hizmetlerini yürütmek üzere 1884 yılının ekim ayında nüfusu umumiye müdüriyetinin kurulduğunu hatırlattı.

Başgül, "Bu genel müdürlüğe 1889 yılında sicili nüfusu ahali idaresi umumiyesi adı verilmiş ve asıl hizmetinin yanında pasaport kalemi, mühür kalemi ve vilayet kalemi gibi alt kademelere ayrılarak yapılandırmıştır. Bu yapı gereğince Osmanlı halkına ilk nüfus tezkiresi dağıtılmaya başlanmıştır. Ancak bu nüfus tezkirelerinin herhangi bir nüfus kaydına dayanmaması ve tezkireyi taşıyan kişinin herhangi bir nüfus kütüğüne kayıtlı olmaması nedeni ile özel ve resmi işlemlerde pek yararlı olmamıştır. Bu sebeple toplumumuzda hiçbir işe yaramayan bu belgelere kafa kağıdı adı takılmıştır. 1889 yılında sicili nüfusu ahali umumiyesi adı verilen bu kurum tarafından Osmanlı'da ilk nüfus cüzdanı Devleti Aliye-i Osmani tezkiresi dağıtılmaya başlanmıştır" dedi.