Fatih Sultan Mehmed'in Ayasofya kapı tokmağındaki sırrı

2005-2012 yılları arasında Ayasofya'nın müze başkanlığını ve müdürlüğünü yürüten merhum Prof. Dr. Haluk Dursun 2012'de Fatih'i anma programında Ayasofya'daki kapı tokmaklarındaki Fatih Sultan Mehmed'in büyük sırrını açıklamıştı.

Anma programında Dursun, Ayasofya'daki kapı tokmakları ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulunmuştu.

Ayasofya Müzesi ile Fatih Sultan Mehmed arasındaki bağlantıyı anlamanın büyük önem taşıdığını belirten Dursun, "Ayasofya müzesi ile Fatih Sultan Mehmed arasındaki bağlantıyı anlayamazsak ve anlatamazsak, daha böyle anmalarda çok yeriz, içeriz. Esas Fatih ve Ayasofya bağlantısının temelinde şu elimde görmüş olduğunuz kapı tokmağı vardır. Ayasofya'ya ilk göreve başladığım zaman bu tokmağın izinden giderek Ayasofya'yı çözmeye çalıştım. Bu normal bir kapı tokmağı değil, diğer bütün kapı tokmaklarının dışında bir tokmaktır. Bu tokmak küçük bir örnektir, bunlar genelde musanna olarak aynalı, çift taraflı olarak dökülmüştür. Üzerinde, 'Ya Fettah' yazar. 'Ya Fettah' Allah'ın isimlerinden biridir ama Ayasofya'ya özellikle bunun yapılmış olması, fetihten sonra bunun asılmış olması başka bir mana ve simgeyi vurgulamış oluyor. 'Fettah' kelimesinin içinde rahmet var, fetih var ama aynı zamanda açmak var. Açan demek, Allah'ın açan özelliği demek. Fatih kapı tokmaklarında Ayasofya'ya bunu koyarak hem o kapının açma fonksiyonunu vurgulatıp her açışta açma kudreti olan Allah'ın bir hürmeti ve aidiyetini hatırlatılıyor hem de Ayasofya'nın fethin sembolü olduğunu ve bunu unutmamak için her elinizi attığınızda, 'Ye Fettah' diyerek o kapıdan içeri girmenizi sağlamış oluyor" diye konuşmuştu.