"Başbakan Erdoğan kardeşimiz ama..."
Irak Hükümet Sözcüsü Ali El Debbah A Haber canlı yayınına konuk oldu. El Debbah Irak Türkiye arasındaki gerginliği ve Irak’taki süreci A Haber’e değerlendirdi.
- Gündem
- Giriş Tarihi: 00:00 | 28.01.2012
- Güncelleme Tarihi: 10:25 | 28.01.2012
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El Haşimi'ye yönlendirilen suçlamaların akabinde, Türkiye ve Irak arasındaki gerginlik daha da tırmandı ve bir kelimeler savaşına dönüştü, özellikle de Irak Başbakanı Maliki; Türkiye iç işlerimize karışıyor dedi ve daha sonra; Hurra televizyonunda "Türkiye maalesef bölgede felaket ve iç savaşa yol açacak şeyler yapıyor" dedi. Sizce bu iç savaş derken ve oynadığı rol derken neye atıfta bulunuyordu.
Tabi ki herkesin farkında olduğu gibi Amerikalılar Irak'ı terk ettiler ve şu anda bütün sorumluluk biz ıraklıların omuzlarında. Tabi ki sorunlar ve zorluklar bölgedeki sıkıntılar çok endişelendiriyor ırak'ı. Özellikle de Suriye tarafında burada öyle bir formül bulmamız lazım ki, Suriye halkı da hiçbir müdahale olmaksızın, ister askeri ister siyasi olsun Hiç kimsenin empozesi olmayan bir formül bulunması lazım Suriye halkının rahat edebileceği. Bu çözüm bulunmazsa krizlere yol açabilir, bu da çok zorlu ve sorunlu bir ortam yaratır bölgede. Irak olarak bizler bundan en çok etkilenecek ülke konumundayız herkesin bildiği gibi. Zaten bir sürü zorluklarımız sorunlarımız var. Siyasi gerilim de var Irak'ta. Bütün bunlar Amerikalılar Irak'tan çekilmeden önceydi, eğer bir çözüm Suriye halkının da ihtiyaçlarına cevap vermeden bulunursa, bu çözüm olmayacak. Herkesi özellikle de Arap kardeşlerimizi Arap liginden gelecek Arap birliğinden gelecek bir çözüme teşvik etmek istiyoruz. Başka bir merciden başka bir ülkeden gelecek bir çözüm kalıcı olmaz.
"Türkiye'nin felakete yol açabilir" dediği rol ne olabilir?
Bildiğiniz gibi sorunlar var. İki başbakan arasında bu tarz açıklamalar oldu. Biz nihai tahlilde bunları ateşlemek, yeniden canlandırmak istemiyoruz. Mevcut problemleri daha da genişletmek istemiyoruz. Türkiye bizim dostumuz ve onlarla çok iyi ilişkilerimiz var. Olayı daha sakinleştirmek istiyoruz, sorunları ve sıkıntıları diyalog sayesinde aşmak istiyoruz. İyi ilişkiler sürdürmek istiyoruz bunca yıldır dostumuz ve kardeşimiz olan Türkiye ile. Her ne türlü sorun çıkarsa çıksın bunu iyi niyetle çözebiliriz iki ülke arasında.
Fakat son iki üç haftaya bakacak olursak Sayın Maliki'nin tavrının çok sert olduğunu görüyoruz Türkiye'ye karşı. Özellikle yorumlarının ifadelerinin. Sizce neden böyle set bir tavır takındı kendisi Türkiye'ye karşı.
Bu soru iki taraftan da sorulabilir. Irak'ın iç işlerine baktığımızda çok hassas meseleler olduğunu görüyoruz. Özelikle de mezhepler konusuna bakarsak. Sünni Şii meselesinin herkesi ilgilendirdiğini ve üzdüğünü biliyoruz. Özellikle kardeşimiz Sayın Başbakan Erdoğan da olmak üzere. Burada artık kimsenin bu meselelere müdahalesine ihtiyacımız yok. Evet, sorunlarımız sıkıntılarımız var fakat bunları çözeceğiz ve bu sorunu çözmek için de formüller araştırıyoruz. Bizim buna yeterli imkânımız var. Dışarıdan gelecek bir yorum bir konuşma, bir basın açılaması bir mesaj ister Türkiye'den ister Irak'tan gelsin bu konu ile ilgili. Iraklıların belli bir kısmını koruyan veya onların lehindeki konuşmalar sorun yaratıyor. Biz kardeşimiz, dostumuz, komşumuz olan Türkiye'nin bu rolü üstlenmesini istemiyoruz. Türkiye'deki kardeşlerinize bundan kaçınmalarını tavsiye ediyoruz. Irak'ın bir kısmını desteklediklerini beyan etmekten kaçınmalarını tavsiye ediyoruz. Çünkü bu farklılık ve ayrılık yaratıyor. Sıkıntı yaratıyor.
Türkiye'nin şöyle bir endişesi var? Irak'ın gerçekten ciddi bir mezhep savaşına sürüklendiğinden korkuyor. Başka birçok ülkenin de olduğu gibi. Başbakan Erdoğan eğer böyle bir mezhep savaşı çıkarsa "Biz buna kayıtsız kalamayız" dedi. Eğer Türkiye buna kayıtsız kalmazsa böyle bir durumda Maliki neler yapabilir ve bir sonraki aşama neler olabilir.
Bakın, mesele Maliki meselesi değil. Biz herkese bunu tavsiye ediyoruz. Böyle bir mezhep savaşı ile ilgili konuşmamalarını tavsiye ederiz. Çok kritik zamanlar yaşadık 2006 ve 2007'de. Ve çok ciddi bir vahşet dönemi yaşadık. Bunların üstesinden geldik. Şu anda bir mezhep savaşı olursa kayıtsız kalamayız gibi yorumlar Irak'ta kimsenin kabul edebileceği yorumlar değil. Çünkü bu çok net basit bir müdahale dışarıdan gelen. Biz Irak olarak, İran, Suriye, Türkiye, Mısır gibi birçok ülkede de böyle roller üstlenebiliriz. Ama biz bunu yapmıyoruz. Bunlar da sorun çıkarır.
Şunda mutabık kalalım Her ülkenin sorunları var ve her ülke kendi sorunlarını kendi yolunca çözüyor. Eğer dostlarından komşularından tavsiye isterse bunu sormanın bir yolu vardır. Gelip de kendiliğinden bir tavsiye vermek ya da empoze etmek doğru değildir. Irak'ın dışından, mısırın dışından gelip de, ırak veya mısıra tavsiye vermek, empozede bulunmak doğru değildir. Herkese bunu tavsiye etmek istiyorum. Kardeşimiz Sayın Başbakan Erdoğan'a da. Bu konu zaten çok hassas olduğu için Tek bir mezhep ve tek bir unsur ile ilgili değil, bütün Iraklılar ile ilgili. Lütfen bu konularda konuşmaktan imtina ediniz.
Evet sorunlar var katılıyorum bu görüşe. Ancak biz bunları çözmeye muktediriz. ABD dahil. Onların bu ülkede birlikleri varken bile bu meseleye, mezhep meselesine müdahale etmelerine izin vermedik. Biz sizlerle iyi ilişkilere devam etmek istiyoruz. Ancak bizim iç işlerimize müdahale olmaksızın.
Eğer Türkiye kayıtsız kalmaz ise neler olacak. O zaman bağlar kopacak mı?
Bence hepimiz yeterince akıllıyız. Burada kötü sonuçlar neler olacakı konuşmamıza gerek yok. Bizim işin olumlu tarafına, aydınlık yüzüne bakmamız lazım. Bu konuda irademiz niyetimiz ve gücümüz var bu sorunu çözecek. Bu yüzden de herhangi bir kötü sonucun oluşmasını istemeyiz iki ülke arasında. Bizim ilişkilerimizi muhafaza etmemiz lazım. Her iki ülkenin de çıkarlarını gözetmemiz lazım.
PKK ile ilgili mücadelede Irak ile Türkiye nasıl işbirliği yapabilir?
Biz Türkiye'yi destekliyoruz bu mücadelede. PKK terörist bir örgüt. Biz Türkiye'yi de her ne icap ediyorsa onu yapması konusunda, kendi sınırları dahilinde, destekliyoruz. Biz Türkiye'nin de ırak'ın sınırlarına saygı duymasını bekliyoruz. Yoksa bu ilişkilerimiz arasında sorun yaratabilir. Irak ile İran arasında da…
Burası çık sıkıntılı bir bölge. Türkiye 80'lerden beri yirmi yıldan fazla tüm askeri çözümleri denedi PKK'ya karşı. Ama hiçbir şey bu terörist örgütün sonlanmasını sağlayamadı. Pkk meselesinde Bir Türkiye ile birlikte çalışıyoruz. Ama Türkiye'deki kardeşlerimize bu sorunu kalıcı olarak çözmek için yollar bulmalarını tavsiye ediyoruz. Biz Sayın Erdoğan'ı ve Türkiye'yi bu tarz terörist örgütlere karşı daima destekliyoruz.
Tabi ki herkesin farkında olduğu gibi Amerikalılar Irak'ı terk ettiler ve şu anda bütün sorumluluk biz ıraklıların omuzlarında. Tabi ki sorunlar ve zorluklar bölgedeki sıkıntılar çok endişelendiriyor ırak'ı. Özellikle de Suriye tarafında burada öyle bir formül bulmamız lazım ki, Suriye halkı da hiçbir müdahale olmaksızın, ister askeri ister siyasi olsun Hiç kimsenin empozesi olmayan bir formül bulunması lazım Suriye halkının rahat edebileceği. Bu çözüm bulunmazsa krizlere yol açabilir, bu da çok zorlu ve sorunlu bir ortam yaratır bölgede. Irak olarak bizler bundan en çok etkilenecek ülke konumundayız herkesin bildiği gibi. Zaten bir sürü zorluklarımız sorunlarımız var. Siyasi gerilim de var Irak'ta. Bütün bunlar Amerikalılar Irak'tan çekilmeden önceydi, eğer bir çözüm Suriye halkının da ihtiyaçlarına cevap vermeden bulunursa, bu çözüm olmayacak. Herkesi özellikle de Arap kardeşlerimizi Arap liginden gelecek Arap birliğinden gelecek bir çözüme teşvik etmek istiyoruz. Başka bir merciden başka bir ülkeden gelecek bir çözüm kalıcı olmaz.
"Türkiye'nin felakete yol açabilir" dediği rol ne olabilir?
Bildiğiniz gibi sorunlar var. İki başbakan arasında bu tarz açıklamalar oldu. Biz nihai tahlilde bunları ateşlemek, yeniden canlandırmak istemiyoruz. Mevcut problemleri daha da genişletmek istemiyoruz. Türkiye bizim dostumuz ve onlarla çok iyi ilişkilerimiz var. Olayı daha sakinleştirmek istiyoruz, sorunları ve sıkıntıları diyalog sayesinde aşmak istiyoruz. İyi ilişkiler sürdürmek istiyoruz bunca yıldır dostumuz ve kardeşimiz olan Türkiye ile. Her ne türlü sorun çıkarsa çıksın bunu iyi niyetle çözebiliriz iki ülke arasında.
Fakat son iki üç haftaya bakacak olursak Sayın Maliki'nin tavrının çok sert olduğunu görüyoruz Türkiye'ye karşı. Özellikle yorumlarının ifadelerinin. Sizce neden böyle set bir tavır takındı kendisi Türkiye'ye karşı.
Bu soru iki taraftan da sorulabilir. Irak'ın iç işlerine baktığımızda çok hassas meseleler olduğunu görüyoruz. Özelikle de mezhepler konusuna bakarsak. Sünni Şii meselesinin herkesi ilgilendirdiğini ve üzdüğünü biliyoruz. Özellikle kardeşimiz Sayın Başbakan Erdoğan da olmak üzere. Burada artık kimsenin bu meselelere müdahalesine ihtiyacımız yok. Evet, sorunlarımız sıkıntılarımız var fakat bunları çözeceğiz ve bu sorunu çözmek için de formüller araştırıyoruz. Bizim buna yeterli imkânımız var. Dışarıdan gelecek bir yorum bir konuşma, bir basın açılaması bir mesaj ister Türkiye'den ister Irak'tan gelsin bu konu ile ilgili. Iraklıların belli bir kısmını koruyan veya onların lehindeki konuşmalar sorun yaratıyor. Biz kardeşimiz, dostumuz, komşumuz olan Türkiye'nin bu rolü üstlenmesini istemiyoruz. Türkiye'deki kardeşlerinize bundan kaçınmalarını tavsiye ediyoruz. Irak'ın bir kısmını desteklediklerini beyan etmekten kaçınmalarını tavsiye ediyoruz. Çünkü bu farklılık ve ayrılık yaratıyor. Sıkıntı yaratıyor.
Türkiye'nin şöyle bir endişesi var? Irak'ın gerçekten ciddi bir mezhep savaşına sürüklendiğinden korkuyor. Başka birçok ülkenin de olduğu gibi. Başbakan Erdoğan eğer böyle bir mezhep savaşı çıkarsa "Biz buna kayıtsız kalamayız" dedi. Eğer Türkiye buna kayıtsız kalmazsa böyle bir durumda Maliki neler yapabilir ve bir sonraki aşama neler olabilir.
Bakın, mesele Maliki meselesi değil. Biz herkese bunu tavsiye ediyoruz. Böyle bir mezhep savaşı ile ilgili konuşmamalarını tavsiye ederiz. Çok kritik zamanlar yaşadık 2006 ve 2007'de. Ve çok ciddi bir vahşet dönemi yaşadık. Bunların üstesinden geldik. Şu anda bir mezhep savaşı olursa kayıtsız kalamayız gibi yorumlar Irak'ta kimsenin kabul edebileceği yorumlar değil. Çünkü bu çok net basit bir müdahale dışarıdan gelen. Biz Irak olarak, İran, Suriye, Türkiye, Mısır gibi birçok ülkede de böyle roller üstlenebiliriz. Ama biz bunu yapmıyoruz. Bunlar da sorun çıkarır.
Şunda mutabık kalalım Her ülkenin sorunları var ve her ülke kendi sorunlarını kendi yolunca çözüyor. Eğer dostlarından komşularından tavsiye isterse bunu sormanın bir yolu vardır. Gelip de kendiliğinden bir tavsiye vermek ya da empoze etmek doğru değildir. Irak'ın dışından, mısırın dışından gelip de, ırak veya mısıra tavsiye vermek, empozede bulunmak doğru değildir. Herkese bunu tavsiye etmek istiyorum. Kardeşimiz Sayın Başbakan Erdoğan'a da. Bu konu zaten çok hassas olduğu için Tek bir mezhep ve tek bir unsur ile ilgili değil, bütün Iraklılar ile ilgili. Lütfen bu konularda konuşmaktan imtina ediniz.
Evet sorunlar var katılıyorum bu görüşe. Ancak biz bunları çözmeye muktediriz. ABD dahil. Onların bu ülkede birlikleri varken bile bu meseleye, mezhep meselesine müdahale etmelerine izin vermedik. Biz sizlerle iyi ilişkilere devam etmek istiyoruz. Ancak bizim iç işlerimize müdahale olmaksızın.
Eğer Türkiye kayıtsız kalmaz ise neler olacak. O zaman bağlar kopacak mı?
Bence hepimiz yeterince akıllıyız. Burada kötü sonuçlar neler olacakı konuşmamıza gerek yok. Bizim işin olumlu tarafına, aydınlık yüzüne bakmamız lazım. Bu konuda irademiz niyetimiz ve gücümüz var bu sorunu çözecek. Bu yüzden de herhangi bir kötü sonucun oluşmasını istemeyiz iki ülke arasında. Bizim ilişkilerimizi muhafaza etmemiz lazım. Her iki ülkenin de çıkarlarını gözetmemiz lazım.
PKK ile ilgili mücadelede Irak ile Türkiye nasıl işbirliği yapabilir?
Biz Türkiye'yi destekliyoruz bu mücadelede. PKK terörist bir örgüt. Biz Türkiye'yi de her ne icap ediyorsa onu yapması konusunda, kendi sınırları dahilinde, destekliyoruz. Biz Türkiye'nin de ırak'ın sınırlarına saygı duymasını bekliyoruz. Yoksa bu ilişkilerimiz arasında sorun yaratabilir. Irak ile İran arasında da…
Burası çık sıkıntılı bir bölge. Türkiye 80'lerden beri yirmi yıldan fazla tüm askeri çözümleri denedi PKK'ya karşı. Ama hiçbir şey bu terörist örgütün sonlanmasını sağlayamadı. Pkk meselesinde Bir Türkiye ile birlikte çalışıyoruz. Ama Türkiye'deki kardeşlerimize bu sorunu kalıcı olarak çözmek için yollar bulmalarını tavsiye ediyoruz. Biz Sayın Erdoğan'ı ve Türkiye'yi bu tarz terörist örgütlere karşı daima destekliyoruz.
DİĞER