A HABER GALERİ
100. yılında Lozan’ın gizli maddeleri efsanesi çöktü! Türkiye'ye egemenliğini barışla kazandıran antlaşma! Erhan Afyoncu: Palavraları dinledik…
24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre'nin Lozan şehrinde gerçekleştirilen anlaşmanın, maddeleri pek çok ülke ve pek çok danışman ile ortak karar alınarak uzlaşma ile yapılmıştı. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun temel antlaşması olan Lozan Antlaşması 100. yaşına geldi. Konuyu köşesine taşıyan Sabah gazetesi yazarı Erhan Afyoncu, "On yıllardır "Lozan'ın gizli maddeleri 100. yılda açıklanacak; Lozan 2023'te yürürlükten kalkacak" palavralarını dinledik. 100. yıla geldik. Lozan efsaneleri çöktü" ifadelerini kullandı.
- 1
- 14
![100. yılında Lozan’ın gizli maddeleri! Sabah Yazarı Afyoncu: Palavraları dinledik](https://iaahbr.tmgrup.com.tr/8dac77/0/0/0/0/0/0?u=https://iahbr.tmgrup.com.tr/album/2023/07/23/100-yilinda-lozanin-gizli-maddeleri-sabah-yazari-afyoncu-palavralari-dinledik-1690118998325.jpg&mw=730)
Türk ordusu 9 Eylül'de Yunan'ı denize dökerek İzmir'i kurtardı. 12 Ekim'de Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasından sonra sıra barış görüşmelerinin nerede gerçekleştirileceğine gelmişti. TBMM, Türk heyetiyle iletişimi kolaylaştırmak için İzmir'i önerdi.
- 2
- 14
![100. yılında Lozan’ın gizli maddeleri! Sabah Yazarı Afyoncu: Palavraları dinledik](https://iaahbr.tmgrup.com.tr/d94b3a/0/0/0/0/0/0?u=https://iahbr.tmgrup.com.tr/album/2023/07/23/100-yilinda-lozanin-gizli-maddeleri-sabah-yazari-afyoncu-palavralari-dinledik-1690119000964.jpg&mw=730)
İngiltere, teklifi reddederek İsviçre'nin Lozan kenti ile Ankara arasındaki iletişimin kolaylaştırılacağı güvencesini verdi. Lozan Antlaşması konusundaki en önemli kitap olan Sevtap Demirci'nin "Belgelerle Lozan" kitabına göre Lozan Antlaşması şöyle imzalandı:
- 3
- 14
![100. yılında Lozan’ın gizli maddeleri! Sabah Yazarı Afyoncu: Palavraları dinledik](https://iaahbr.tmgrup.com.tr/75f947/0/0/0/0/0/0?u=https://iahbr.tmgrup.com.tr/album/2023/07/23/100-yilinda-lozanin-gizli-maddeleri-sabah-yazari-afyoncu-palavralari-dinledik-1690119005306.jpg&mw=730)
Lozan Antlaşması imzalanıyor.
İNGİLTERE'NİN STRATEJİSİ
Görüşmelerin birinci kısmı, 20 Kasım 1922'de başladı. Konferansta bir tarafta Türkiye, diğer tarafta ise İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Sırp-Hırvat-Sloven Devleti ve Romanya vardı. Ayrıca gözlemci ve kendilerini ilgilendiren konular için de ABD, Sovyet Rusya, Bulgaristan, Belçika ve Portekiz katılmıştı. Türkiye, başından itibaren görüşmelerin "eşitlik temelinde" gerçekleşmesi gerektiğini vurguladı.
Öyle ki, oturma düzeninde Türk heyetinin küçük devletlerle aynı masada olması itiraza yol açtı. Krizin aşılması için oturma düzeninde değişiklik yapıldı. Yine açılış esnasında İngiltere Dışişleri Bakanı ve Lozan temsilcisi Lord Curzon'un programda olmamasına rağmen bir konuşma yapacağının öğrenilmesi krize sebep oldu.
- 4
- 14
![100. yılında Lozan’ın gizli maddeleri! Sabah Yazarı Afyoncu: Palavraları dinledik](https://iaahbr.tmgrup.com.tr/669583/0/0/0/0/0/0?u=https://iahbr.tmgrup.com.tr/album/2023/07/23/100-yilinda-lozanin-gizli-maddeleri-sabah-yazari-afyoncu-palavralari-dinledik-1690119000928.jpg&mw=730)
İsmet Paşa, Lord Curzon'un konuşmasından sonra inisiyatif alarak hızlıca sahneye çıktı ve Türkiye'nin yeni konumuna dikkat çeken bir konuşma yaptı. İsviçre hükümeti başkanlık hakkından feragat edince başkanlığın, konferansı tertip eden İngiltere, Fransa ve İtalya arasında dönüşümlü yürütülmesine karar verildi. Türk heyeti buna itiraz etse de bir netice alamadı. İsmet Paşa, Lord Curzon için bir İngiliz gazeteciye, "...Bir asker olan beni, en büyük devlet adamlarınızdan biriyle, bir Bismarck'la mücadele etmeye gönderdiler" demişti.
- 5
- 14
![100. yılında Lozan’ın gizli maddeleri! Sabah Yazarı Afyoncu: Palavraları dinledik](https://iaahbr.tmgrup.com.tr/d52bcf/0/0/0/0/0/0?u=https://iahbr.tmgrup.com.tr/album/2023/07/23/100-yilinda-lozanin-gizli-maddeleri-sabah-yazari-afyoncu-palavralari-dinledik-1690118998455.jpg&mw=730)
Tartışılacak konularla ilgili üç ana komisyon ve alt komisyonlar kuruldu. Ana komisyonlardan ilki toprak sorunlarıyla, ikincisi kapitülasyonlar ve azınlıklarla, üçüncüsü ise iktisadi ve mali konularla ilgiliydi.
Lord Curzon başında olduğu toprak meseleleri komisyonunun önce toplanması gerektiğini, diğer komisyonların toplanması için toprak meseleleriyle ilgili ilerleme kaydetmek gerektiğini savundu. Böylece konferansın gündeminin belirlenmesinde önemli bir adım attı.