CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Dondurulmuş Rus varlıkları AB’yi birbirine düşürdü! "Macron, Merz’i Brüksel’de sırtından bıçaklamış"
Financial Times'ın özel haberine göre, Ukrayna'ya destek için dondurulmuş Rus devlet varlıklarının kullanılması fikri, Avrupa Birliği'nde derin bir kırılmaya yol açtı. Almanya Başbakanı Friedrich Merz'in öncülüğünde şekillenen plan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un son anda saf değiştirmesiyle çöktü. Ancak habere göre Avrupa Birliği'nin çok daha ciddi sorunları var.
Alamanya Başbakanı Friedrich Merz, Ukrayna'ya mali destek sağlamak amacıyla 210 milyar euro tutarındaki dondurulmuş Rus devlet varlıklarının devreye sokulmasını AB liderlerine kabul ettirmek için Brüksel zirvesine kadar yoğun bir diplomasi yürüttü.
Ancak Financial Times'ın aktardığına göre Merz, en kritik müttefiki olarak gördüğü Fransa'nın desteğinden yoksun kaldığını zirveye günler kala fark etti.
Macron, haftalar boyunca planı kamuoyu önünde açıkça eleştirmedi. Ancak perde arkasında Elysee Sarayı'ndaki ekibi, planın hukuki meşruiyetinin tartışmalı olduğu görüşünü dile getirdi. Daha da önemlisi, yüksek kamu borcu altındaki Fransa'nın, Rus varlıklarının kısa sürede Moskova'ya iade edilmesi gerekmesi durumunda ulusal garanti vermekte zorlanacağı vurgulandı.
İTALYA VE BELÇİKA DEVREYE GİRDİ, MACRON SAF DEĞİŞTİRDİ
Süreç ilerledikçe, Rus varlıklarının büyük bölümünün tutulduğu Belçika, plana başından itibaren karşı çıkan ülkelerin başında yer aldı. Ardından İtalya da Belçika'nın safına geçti. Financial Times'a göre bu tablo, Macron'un pozisyonunu netleştirdi ve Fransa Cumhurbaşkanı, Almanya'nın öncülük ettiği girişimi fiilen bitiren cepheye katıldı.
Brüksel'deki görüşmelere doğrudan vakıf kıdemli bir AB diplomatı, Financial Times'a şu çarpıcı ifadeleri kullandı:
"Macron, Merz'i sırtından bıçakladı ve bunun bir bedeli olacağını biliyor. Ama o kadar zayıf ki, Giorgia Meloni'nin arkasına hizalanmaktan başka seçeneği yoktu."
YENİ TABLO: ATİK ALMANYA, AYAK DİREYEN FRANSA
Yaşanan kriz, Avrupa'nın iki büyük gücü arasındaki dengelerin tersine döndüğünü ortaya koydu. Financial Times'a göre Merz'in mayıs ayında iktidara gelmesiyle Berlin'de benzeri görülmemiş bir ataklık dönemi başladı. Merz, önümüzdeki on yıl için 1 trilyon euroya kadar savunma ve altyapı harcamasının önünü açtı.
Paris cephesinde ise tablo tam tersi. Macron, görev süresinin son dönemine girerken yüksek kamu borcu, siyasi istikrarsızlık ve zayıflayan iç destek nedeniyle manevra kabiliyetini büyük ölçüde kaybetmiş durumda. Bu durum, yıllarca AB'yi ileri taşıyan Fransa-Almanya motorunun yeniden çalışacağı yönündeki beklentileri de boşa çıkardı.
"FRANSIZ ETKİSİ ZAYIFLADI"
ABD merkezli German Marshall Fund'ın Paris'te görev yapan kıdemli araştırmacısı Georgina Wright, Financial Times'a yaptığı değerlendirmede, "Brüksel'de artık Berlin'in büyük oyuncu olduğu, Fransa'nın ise etkisinin zayıfladığı yönünde güçlü bir algı var" dedi.
MERZ, SCHOLZ DÖNEMİNİN 'ALMAN OYUNU'NU BİTİRMEK İSTİYORDU
Merz, selefi Olaf Scholz döneminde Almanya'nın koalisyon içi bölünmeler nedeniyle Brüksel'de sık sık çekimser kalmasına yol açan ve "Alman oyu" olarak anılan kararsızlık dönemini sona erdirmeyi hedefliyordu. Hristiyan Demokratların şubat ayında seçimleri kazanmasının ardından Merz, Fransa ile ilişkileri yeniden canlandırmayı öncelik ilan etti.
Bu çerçevede; Avrupa savunmasının güçlendirilmesi, ABD'ye bağımlılığın azaltılması, Almanya'nın nükleer enerjiye karşı duruşunun terk edilmesi, AB düzenlemelerinin sadeleştirilmesi gibi başlıklar masaya kondu. Ancak Financial Times'a göre Merz, bu hedeflerde mali taahhüt veremeyen bir Macron'a takıldı.
MERCOSUR KRİZİ: MACRON YİNE MELONİ'YE SIĞINDI
Zirvede tansiyonu yükselten bir diğer başlık ise AB–Mercosur serbest ticaret anlaşması oldu. Merz, 25 yılı aşkın süredir müzakere edilen ve Latin Amerika ülkelerini kapsayan anlaşmanın yıl bitmeden imzalanması için bastırdı; Fransa'nın azınlıkta kalabileceği bir oylamayı dahi gündeme getirdi.
Ancak Macron, bu kez İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile ittifak kurarak anlaşmayı birkaç hafta erteletmeyi başardı. Böylece Merz, Brüksel'den bir siyasi zafer daha çıkaramadı.
ZİRVEDEN TEK UZLAŞMA: 90 MİLYAR EUROLUK UKRAYNA KREDİSİ
Tüm anlaşmazlıklara rağmen AB liderleri, AB bütçesi teminatlı 90 milyar euroluk bir Ukrayna kredisinde uzlaşmaya vardı. Elysee Sarayı'ndan bir yetkili, Financial Times'a Macron'un bu anlaşmada kilit rol oynadığını savundu ve Fransa'nın hedefinin Ukrayna'ya önümüzdeki iki yıl için mali öngörülebilirlik sağlamak olduğunu söyledi.
"MERCOSUR'DA FRANSA SAVAŞI KAYBETTİ"
Meloni'nin gelecek ay Mercosur anlaşmasını destekleyeceğini açıklaması, Fransa'nın itirazlarına rağmen anlaşmanın önünün açılacağını gösterdi. Foreign Policy Research Institute'tan Joseph de Weck, "Mercosur'da Fransa iki-üç hafta kazandı ama savaşı kaybetti. Her iki başlıkta da iten taraf Merz" dedi.
YENİ CEPHE: 100 MİLYAR AVROLUK SAVAŞ UÇAĞI PROJESİ
Financial Times'a göre Fransa-Almanya hattındaki bir sonraki kriz, Dassault ile Airbus arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle, 100 milyar avroluk ortak savaş uçağı projesinin geleceği olacak. Berlin, Paris'in projede esas olarak Alman parasını hedeflediğinden şüpheleniyor ve alternatif ortaklıkları masaya almış durumda.
ABD BASKISI KARŞISINDA BİRLİK, BRÜKSEL'DE LİDERLİK BOŞLUĞU
İki ülke; ABD'nin gümrük tarifeleri, Başkan Donald Trump'ın Avrupa'dan asker çekme tehdidi, Ukrayna'ya destek ve "istekliler koalisyonu" fikrinde hâlâ aynı çizgide. Merz, Paris'in yıllardır savunduğu Avrupa stratejik özerkliği, savunmada "Avrupa'dan al" yaklaşımı ve Çin çeliğine karşı ticaret önlemleri gibi başlıkları da benimsedi.
Ancak Financial Times'ın vurguladığı gibi, liderlik boşluğu hissi Brüksel'de giderek güçleniyor.
"AB HİÇ BU KADAR FRANSIZ OLMAMIŞTI AMA FRANSA GERİ ÇEKİLİYOR"
Georgina Wright'a göre,
"AB hiç bu kadar Fransız fikirlerini benimsememişti; sanayi ve güvenlik politikaları büyük ölçüde Macron sayesinde şekillendi. Ama tam da bu sırada Fransa içine kapanıyor. Brüksel'de, Fransa'nın artık AB'den çok ulusal çıkarlarını öncelediği düşüncesi hâkim."
MERZ ALMANYA'DA DA BASKI ALTINDA
Merz, Brüksel'den Mercosur ve Rus varlıkları planı olmadan dönünce iç politikada da eleştirilerle karşılaştı. Aşırı sağcı AfD, faturanın yine Alman vergi mükellefine kesileceğini savundu. Merz ise Ukrayna kredisinin kullanılmayan AB bütçe kalemleriyle finanse edileceğini ve Rus varlıklarının hâlâ teminat olarak masada olduğunu söyledi.
Bruegel'den Guntram Wolff, Financial Times'a konuşarak şu soruyu sordu:
"Macron açısından asıl mesele şu: Merz'e iki büyük başlıkta siyasi kayıp yaşatmak Avrupa için gerçekten akıllıca mıydı?"
