Küresel yeni oyunun adı "buğdayımız kalmadı" sahnede! Türkiye'nin tedbirleri hazır

Rusya ve Ukrayna arasındaki sıcak savaşın ardından Hindistan'ın da ihracata kısıtlama getirmesiyle ekmeğin hammaddesi buğdayda tehlike çanları çalmaya başladı. Tarım analiz firması Gro Intelligence de, rezervlerde dünya tüketimine 10 hafta yetecek kadar buğdayın kaldığını iddia etti. Tüm bu gelişmeler ışığında Avrupa borsalarında bir ton buğday fiyatı 435 euroya kadar tırmandı. Rusya ve Ukrayna dünya buğday ticaretinin yüzde 30'unu gerçekleştiriyor. Ukrayna buğdayına Somali, Benin, Mısır, Sudan, Senegal, Tanzanya gibi ülkeler muhtaç. Ukrayna ihracat yapamayınca Hindistan'a yöneldiler. Hindistan da kapıyı kapatınca buğday ithal eden Afrika ülkeleri büyük bir krizle karşı karşıya kaldı. DÜNYADA ÜRETİM DÜŞÜYOR Üretimde de düşüş yaşanıyor. Dünyanın buğday üretimi 2022- 2023 sezonunda 775 milyon ton olarak tahmin ediliyor. Tüketiminin ise 788 milyon tonu bulması bekleniyor. Bu da stokların daha fazla tüketilmesi anlamına geliyor. Dünyada yaklaşık 300 milyon ton buğday stoku var. Bunun da yarısı Çin'in elinde. Rakamlar önümüzdeki dönemde buğdayda küresel kavganın yaşanacağını gösteriyor. Hatta bu kavga The Economist dergisinin mayıs ayı kapağına da yansıdı. Kapakta 'kuru kafa' şeklindeki buğday fotoğrafı dikkat çekti. Küresel salgın Kovid 19'dan önce de ünlü dergi aşıyı işaret etmişti. Dergi son kapağıyla yeni küresel senaryonun da 'buğday'da olacağını öne sürdü. Peki ya tüm bu gelişmeler yaşanırken Türkiye'nin durumu ne? Buğdayda sıkıntı yaşanır mı? Rusya-Ukrayna savaşı buğday ithalatını zora sokacak mı? 20 MİLYON TON REKOLTE Türkiye'nin yıllık ortalama 25 milyon ton buğday ihtiyacı bulunuyor. Bunun 18-19 milyon tonu iç pazarda tüketiliyor. 6-7 milyon tonu ise işleyip ihraç ediliyor. Yeni hasada sayılı günler kaldı. 15-20 gün içinde Güneydoğu'da, temmuzda da İç Anadolu'da hasat yapılacak. Bu yıl yağışların etkisiyle 20 milyon ton rekolte bekleniyor. Yani Türkiye'nin hasat edeceği buğday kendi tüketimine rahatlıkla yetecek düzeyde... The Economist'in kapağına taşıdığı mayıs sayısındaki buğday haberinde Birleşmiş Milletler'in (BM) raporuna atıfta bulunuldu. Haberde 2050 yılına kadar 450 milyon ila 1.6 milyar insanın gıdaya ulaşmakta güçlük çekeceğini vurgulandı. RUSYA YİNE ÖNCELİKLİ PAZAR Buğdayda ithalat daha çok unlu mamul üretimi yapan firmalar için gerekiyor. Türkiye geçen yıl yaklaşık 7.5 milyon ton buğday ithal etti. Bunun yüzde 66'sını Rusya'dan, yüzde 18'ini Ukrayna'dan aldı. İki ülke arasındaki savaş, 'İthalatta sorun olur mu?' sorusunu akla getirdi. Tarım Bakanlığı ve TMO yetkilileri, öncelikli pazarın yine Rusya olacağını söylüyor. Savaş nedeniyle Rusya'da sadece birkaç limanın kapalı olduğunu belirten yetkililer, 'Rusya Azov denizi limanları ve Novorossiysk limanından da yükleme yapılıyor, herhangi bir problem yok. Ayrıca Rusya'da bu yıl buğday rekoltesinden yüzde 5 ila 10 arasında bir artış bekleniyor. Dolayısıyla onların elinde buğday fazlası olacak. Bu buğdayı da satmak istiyorlar' diyor. Ukrayna'ya da alternatif pazarların olduğuna dikkat çeken yetkililer, 'ABD, Kanada, Avustralya, Kazakistan gibi ülkelerden alım yapılabilir' ifadelerini kullanıyor. Türkiye gerçekleştirdiği buğday ithalatının tamamını dahilde işleme rejimi kapsamında gümrük muafiyetiyle işleyerek iç piyasaya sunmadan ihraç ediyor. Son 19 yılda toplam 22 milyar dolar tutarında 79 milyon ton buğday ithalatına karşılık, 35 milyar dolar tutarında 89 milyon ton buğday ve mamulleri ihracatı gerçekleşti. HİNDİSTAN'DAN ALIM YAPMAYIZ Son dönemde gündemde dolaşan bir diğer iddia ise Hindistan'dan buğday ithalatı yapılacağı yönünde oldu. Tarım Bakanlığı bunu kesin ve net bir dille yalanlasa da türlü spekülatif haberler medyada yer almaya devam etti. Önceki günlerde de Hindistan buğday ihracatını yasakladığını açıkladı. Tarım Bakanlığı yetkililerine Hindistan'dan buğday ithalatı için herhangi bir görüşme yapılıp yapılmadığını sorduk. Şu yanıtları aldık: 'Biz Hindistan ile hiç görüşme yapmadık. Çünkü Hindistan buğdayında Hint sürmesi diye bilinen, 'Tilletia İndica' adı verilen bir hastalık bulunuyor. Bulaşıcı bir hastalık olduğu için Hindistan buğdayı ülkemizde ve dünyada çok talep görmez. Yani Hindistan ihracatı kısıtlamamış olsa dahi bu ülkeden böyle bir alım yapmayız, talebimiz de olmaz.'

Küresel yeni oyunun adı "buğdayımız kalmadı" sahnede! Türkiye'nin tedbirleri hazır

Kovid 19’dan sonra yeni küresel oyun buğdayla ortaya çıktı. The Economist dergisi mayıs kapağında konuyu deşifre etti. Rusya-Ukrayna savaşı, Hindistan’ın ihracat kısıtı, Çin’in stoku yeni kavgayı tetikledi. Türkiye’nin eli ise güçlü