Özel sektör yurtdışına "borçlu"
Özel sektörün yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli toplam kredi tutarı son 9 yılda 3 kattan fazla artarak toplam 126,011 milyar dolara ulaştı.
- Ekonomi
- Giriş Tarihi: 00:00 | 16.11.2011
- Güncelleme Tarihi: 15:06 | 16.11.2011
AA muhabirinin Merkez Bankası verilerinden derlediği bilgilere göre, Türk ekonomisinin son 10 yılda geçirdiği değişim ve hacim artışı, ekonominin en dinamik unusuru olan özel sektörün ölçeğine de yansıdı.
Özel sektör 2002-2011 Ağustos döneminde yurtdışından uzun vadeli kredi için resmi kurumlar bazında aralarında Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ve Uluslararası Finans Kurumunun da (IFC) bulunduğu uluslararası kuruluşları, özel kuruluşlar bazında ise yabancı ticari bankaları tercih etti.
Söz konusu dönemde, özel sektörün yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli kredi borcu yüzde 331,6 oranında artarak, 126,011 milyar dolara yükseldi.
Toplam tutar içindeki hükümet ve uluslararası kuruluşların yer aldığı resmi kuruluşlara olan kredi borcu tutarı 2,8 milyar dolardan, 11,6 milyar dolara; özel kuruluşlara olan kredi borcu ise 26,3 milyar dolardan 110,8 milyar dolara yükseldi. Tahvil borçlarının tutarı da 15 milyon 90 bin dolardan 3,5 milyar dolara çıktı.
-EIB ve yabancı ticari bankalar ilk sırada-
Özel sektörün uzun vadeli kredi borcunun bulunduğu resmi kurumlar arasında Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ilk sırada yer aldı. 2011 Ağustos ayı itibariyle EIB'ye olan kredi borcu 5,002 milyar dolar olarak gerçekleşti. Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ise yurtdışı resmi alacaklılar listesinde EIB'nin ardından ikinci sırada yer aldı. Aynı dönemde IFC'ye olan kredi borcu 2,9 milyar dolar olarak belirlendi.
Böylece özel sektörün EIB'ye olan borcu 2002-2011 Ağustos döneminde yüzde 2001,8 oranında, IFC'ye olan borcu ise yüzde 291,2 oranında arttı.
Aynı dönemde özel sektörün İslami Kalkınma Bankasına olan borcu de yüzde 149,7 oranında yükselerek, 161,056 milyon dolar seviyelerine ulaştı.
Özel sektörün uzun vadeli kredi aldığı özel kuruluşlar arasında ise yabancı ticari bankalar ön plana çıktı. 2002 yılında yabancı ticari bankalara olan toplam kredi borcu 15,6 milyar dolar iken, bu oran 2011 yılının Ağustos ayına kadarki süreçte 3 kattan fazla artarak 68,3 milyar dolar oldu.
-Krizde kredi almak zorlaştı-
Bu arada küresel krizin başladığı 2008 yılında en yüksek seviyesine ulaşan yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli kredi tutarı, bu dönemden itibaren gerilemeye başladı.
Buna göre, 2008 yılında resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli toplam kredi borcu 140,009 milyar dolar iken, 2011 yılının Ağustos ayında bu oran yüzde 15,2 geriledi.
-En fazla kredi borcu finansal olmayan kuruluşların-
Borçlular listesinde ise finansal olmayan kuruluşlar, yurt dışındaki resmi ve özel kuruluşlara uzun vadeli kredi borcu en fazla olan özel sektör kuruluşları olarak dikkati çekti.
Finansal olmayan kuruluşların yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli kredi borcu 2002'de 24,3 milyar dolar iken, 2011 yılının Ağustos ayında bu oran yüzde 189,8 oranında artarak, 84,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Aynı dönemde yabancı ticari bankalar, finansal olmayan kuruluşların kredi başvurusu yaptığı yurtdışındaki özel kuruluşlar arasında ilk sırada yer aldı. Söz konusu kuruluşların yabancı ticari bankalara olan borcu 2002-2011 Ağustos döneminde 29,1 milyar dolar artarak, 41,4 milyar dolar oldu. Aralarında bankaların da bulunduğu finansal kuruluşların yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan borcu yine bu dönemde 4,7 milyar dolardan, 41,4 milyar dolara yükseldi.
Özel sektörün, 2002-2011 Ağustos döneminde yurt dışındaki resmi ve özel kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli kredi tutarlarındaki değişim ve kredi borçlarının yurt dışı alacaklılara göre dağılımı ise ABD doları olarak şöyle oluştu:
2002 2011 Ağustos
I- Finansal II- Finansal Olmayan Toplam(I II) I- Finansal II- Finansal Olmayan Toplam(I II)
Alacaklıya Göre Dağılım 4.791.149.762 24.399.790.949 29.190.940.712 41.401.565.644 84.609.761.218 126.011.326.863
I- Resmi Alacaklılar 323.966.562 2.542.293.111 2.866.259.674 7.610.913.726 4.053.277.658 11.664.191.385
i- Hükümet Kuruluşları 14.121.743 1.769.036.061 1.783.157.804 399.340.018 497.655.354 896.995.371
ii- Uluslararası Kuruluşlar 309.844.819 773.257.050 1.083.101.869 7.211.573.709 3.555.622.305 10.767.196.013
-Avrupa Yatırım Bankası 144.183.777 93.798.000 237.981.777 4.149.787.705 852.306.006 5.002.093.711
-Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası 0 0 0 199.816.679 0 199.816.679
-İslam Kalkınma Bankası 4.611.735 59.878.646 64.490.381 94.046.322 67.010.618 161.056.940
-Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu 0 0 0 0 0 0
-Uluslararası Finans Kurumu 161.049.307 600.752.054 761.801.361 658.384.979 2.322.229.875 2.980.614.854
-Uluslararası Kalkınma Birliği 0 0 0 0 0 0
-Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası 0 0 0 1.455.953.024 0 1.455.953.024
-Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası 0 18.828.350 18.828.350 653.585.000 314.075.806 967.660.806
II- Özel Alacaklılar 4.452.092.657 21.857.497.838 26.309.590.495 30.493.731.918 80.349.268.560 110.843.000.478
i- Yabancı Ticari Bankalar 3.306.013.040 12.333.163.299 15.639.176.339 26.905.336.119 41.442.361.986 68.347.698.104
ii- Yerleşik Bankaların Yurtdışı Şube ve İştirakleri 447.441.805 4.617.533.634 5.064.975.439 1.444.035.948 24.519.887.140 25.963.923.088
iii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 301.401.567 1.309.176.725 1.610.578.292 1.755.505.174 3.636.782.935 5.392.288.108
iv- Finansal Olmayan 397.236.245 3.597.624.180 3.994.860.425 388.854.678 10.750.236.499 11.139.091.177
III- Tahvil Alacaklıları 15.090.543 0 15.090.543 3.296.920.000 207.215.000 3.504.135.000
Özel sektör 2002-2011 Ağustos döneminde yurtdışından uzun vadeli kredi için resmi kurumlar bazında aralarında Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ve Uluslararası Finans Kurumunun da (IFC) bulunduğu uluslararası kuruluşları, özel kuruluşlar bazında ise yabancı ticari bankaları tercih etti.
Söz konusu dönemde, özel sektörün yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli kredi borcu yüzde 331,6 oranında artarak, 126,011 milyar dolara yükseldi.
Toplam tutar içindeki hükümet ve uluslararası kuruluşların yer aldığı resmi kuruluşlara olan kredi borcu tutarı 2,8 milyar dolardan, 11,6 milyar dolara; özel kuruluşlara olan kredi borcu ise 26,3 milyar dolardan 110,8 milyar dolara yükseldi. Tahvil borçlarının tutarı da 15 milyon 90 bin dolardan 3,5 milyar dolara çıktı.
-EIB ve yabancı ticari bankalar ilk sırada-
Özel sektörün uzun vadeli kredi borcunun bulunduğu resmi kurumlar arasında Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ilk sırada yer aldı. 2011 Ağustos ayı itibariyle EIB'ye olan kredi borcu 5,002 milyar dolar olarak gerçekleşti. Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ise yurtdışı resmi alacaklılar listesinde EIB'nin ardından ikinci sırada yer aldı. Aynı dönemde IFC'ye olan kredi borcu 2,9 milyar dolar olarak belirlendi.
Böylece özel sektörün EIB'ye olan borcu 2002-2011 Ağustos döneminde yüzde 2001,8 oranında, IFC'ye olan borcu ise yüzde 291,2 oranında arttı.
Aynı dönemde özel sektörün İslami Kalkınma Bankasına olan borcu de yüzde 149,7 oranında yükselerek, 161,056 milyon dolar seviyelerine ulaştı.
Özel sektörün uzun vadeli kredi aldığı özel kuruluşlar arasında ise yabancı ticari bankalar ön plana çıktı. 2002 yılında yabancı ticari bankalara olan toplam kredi borcu 15,6 milyar dolar iken, bu oran 2011 yılının Ağustos ayına kadarki süreçte 3 kattan fazla artarak 68,3 milyar dolar oldu.
-Krizde kredi almak zorlaştı-
Bu arada küresel krizin başladığı 2008 yılında en yüksek seviyesine ulaşan yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli kredi tutarı, bu dönemden itibaren gerilemeye başladı.
Buna göre, 2008 yılında resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli toplam kredi borcu 140,009 milyar dolar iken, 2011 yılının Ağustos ayında bu oran yüzde 15,2 geriledi.
-En fazla kredi borcu finansal olmayan kuruluşların-
Borçlular listesinde ise finansal olmayan kuruluşlar, yurt dışındaki resmi ve özel kuruluşlara uzun vadeli kredi borcu en fazla olan özel sektör kuruluşları olarak dikkati çekti.
Finansal olmayan kuruluşların yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan uzun vadeli kredi borcu 2002'de 24,3 milyar dolar iken, 2011 yılının Ağustos ayında bu oran yüzde 189,8 oranında artarak, 84,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Aynı dönemde yabancı ticari bankalar, finansal olmayan kuruluşların kredi başvurusu yaptığı yurtdışındaki özel kuruluşlar arasında ilk sırada yer aldı. Söz konusu kuruluşların yabancı ticari bankalara olan borcu 2002-2011 Ağustos döneminde 29,1 milyar dolar artarak, 41,4 milyar dolar oldu. Aralarında bankaların da bulunduğu finansal kuruluşların yurtdışındaki resmi ve özel kuruluşlara olan borcu yine bu dönemde 4,7 milyar dolardan, 41,4 milyar dolara yükseldi.
Özel sektörün, 2002-2011 Ağustos döneminde yurt dışındaki resmi ve özel kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli kredi tutarlarındaki değişim ve kredi borçlarının yurt dışı alacaklılara göre dağılımı ise ABD doları olarak şöyle oluştu:
2002 2011 Ağustos
I- Finansal II- Finansal Olmayan Toplam(I II) I- Finansal II- Finansal Olmayan Toplam(I II)
Alacaklıya Göre Dağılım 4.791.149.762 24.399.790.949 29.190.940.712 41.401.565.644 84.609.761.218 126.011.326.863
I- Resmi Alacaklılar 323.966.562 2.542.293.111 2.866.259.674 7.610.913.726 4.053.277.658 11.664.191.385
i- Hükümet Kuruluşları 14.121.743 1.769.036.061 1.783.157.804 399.340.018 497.655.354 896.995.371
ii- Uluslararası Kuruluşlar 309.844.819 773.257.050 1.083.101.869 7.211.573.709 3.555.622.305 10.767.196.013
-Avrupa Yatırım Bankası 144.183.777 93.798.000 237.981.777 4.149.787.705 852.306.006 5.002.093.711
-Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası 0 0 0 199.816.679 0 199.816.679
-İslam Kalkınma Bankası 4.611.735 59.878.646 64.490.381 94.046.322 67.010.618 161.056.940
-Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu 0 0 0 0 0 0
-Uluslararası Finans Kurumu 161.049.307 600.752.054 761.801.361 658.384.979 2.322.229.875 2.980.614.854
-Uluslararası Kalkınma Birliği 0 0 0 0 0 0
-Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası 0 0 0 1.455.953.024 0 1.455.953.024
-Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası 0 18.828.350 18.828.350 653.585.000 314.075.806 967.660.806
II- Özel Alacaklılar 4.452.092.657 21.857.497.838 26.309.590.495 30.493.731.918 80.349.268.560 110.843.000.478
i- Yabancı Ticari Bankalar 3.306.013.040 12.333.163.299 15.639.176.339 26.905.336.119 41.442.361.986 68.347.698.104
ii- Yerleşik Bankaların Yurtdışı Şube ve İştirakleri 447.441.805 4.617.533.634 5.064.975.439 1.444.035.948 24.519.887.140 25.963.923.088
iii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 301.401.567 1.309.176.725 1.610.578.292 1.755.505.174 3.636.782.935 5.392.288.108
iv- Finansal Olmayan 397.236.245 3.597.624.180 3.994.860.425 388.854.678 10.750.236.499 11.139.091.177
III- Tahvil Alacaklıları 15.090.543 0 15.090.543 3.296.920.000 207.215.000 3.504.135.000
DİĞER