Uzmanlara göre deprem, yer kabuğundaki fay düzlemlerinin kırılmasıyla ortaya çıkıyor. Büyük bir depremden sonra fayın iki kenarındaki kayalar yeni dengeye uyum sağlamaya çalışıyor ve bu süreçte daha küçük sarsıntılar meydana geliyor. "Artçı deprem" olarak adlandırılan bu sarsıntılar, ana şoktan bir dereceye kadar daha küçük büyüklükte olabiliyor.
Örneğin 6.1'lik bir depremin ardından 5.0 büyüklüğüne yaklaşan artçılar görülebilir. Sayıları ise ilk günlerde en yüksek seviyede olurken, zamanla hem sıklıkları hem de şiddetleri azalıyor.
Artçı Sarsıntılar Sürüyor
Ana depremden dakikalar sonra, saat 19.57'de 3,7 büyüklüğünde ilk artçı meydana geldi. Gece 23.49'a kadar Sındırgı'da toplam 84 artçı sarsıntı kaydedildi. Bunların 7'si 4 ve üzeri büyüklükteydi.
En güçlü artçılar ise saat 20.01'de 4,6, 20.32'de 4,2 ve 21.31'de yine 4,2 büyüklüğünde ölçüldü. Diğer artçılar ise 2 ila 3,9 büyüklüğünde gerçekleşti.
Artçılar Ne Kadar Sürer?
Genel kabul gören verilere göre, ana şoktan sonraki ilk 10 günde artçıların sayısı yaklaşık onda bire düşüyor. 100. günde ise bu oran yüzde 1 seviyesine kadar geriliyor. Ancak bu süre, depremin büyüklüğüne ve kırılan fayın boyuna göre değişebiliyor. Büyük faylarda sarsıntılar aylarca hatta bazı durumlarda yıllarca devam edebiliyor.
Türkiye'de geçmişte yaşanan bazı depremlerde, ana şoktan yıllar sonra bile artçıların kaydedildiği biliniyor. Bu nedenle "artçılar bitti" demek için fay hattındaki hareketin tamamen durması gerekiyor.
En Büyük Artçı Ne Zaman Olur?
Depremlerde en büyük artçının genellikle ana şoktan sonraki ilk 72 saat içinde meydana geldiği gözlemleniyor. Ancak bu kural her depremde geçerli olmayabiliyor. Bazı faylarda, aylar sonra bile hissedilir büyüklükte artçılar yaşanabiliyor. Bu yüzden özellikle hasarlı binalara girişlerde dikkatli olunması gerekiyor.
