Sinemanın Fransız öpücüğü: Cannes Film Festivali
Bu yıl 65. defa gerçekleşecek olan Cannes Film Festivali, yine görkemli gecelere ev sahipliği yapacak... Jüri hazır, filmler de... Büyük ödül 'Altın Palmiye' için kıyasıya bir rekabet var... Yıllardır süren bu muhteşem sinema şöleninin geçmişten günümüze bir derlemesini yaptık. Fotoğraflarla Cannes tarihinin sayfalarını aralıyoruz.
Derleyen: Nilüfer Türkoğlu
1946 yılından beri Fransa'nın güneyinde bulunan Cannes kentinde düzenlenen uluslararası film festivali Cannes, bu yıl da kapılarını aralıyor.
Her yıl farklı kişilerden seçilen bir jürinin seçtigi bir filme Altın Palmiye ( Palme D'or ) ödülü, bakalım bu yıl hangi filme gidecek?
Hazırlıklar tamam, bu akşam büyük açılış gerçekleşecek. Cannes tarihinde kısa bir yolculuk yapmak için tam sırası!
Cannes'ın tarihi
1938 sonunda, Almanya ve İtalya faşist hükümetlerinin Mostra de Venise'deki film seçimine müdahale etmesinden dehşete kapılan Fransa Milli Eğitim Bakanı Jean Zay, Philippe Erlanger'in önerisiyle, Cannes'da uluslararası bir festival başlatma kararı aldı. 1939 Haziran'ında Louis Lumière, 1 Eylül'de başlayacak ilk festivalin başkanı olmayı kabul etti. Ancak, 3 Eylül'de Fransa ile İngiltere, Almanya'ya savaş ilan edince, festival ertelendi ve ancak 20 Eylül ile 5 Ekim, 1946 tarihleri arasında düzenlendi.
İki yıl yapılmadı
Ancak, bütçe sorunları nedeniyle 1948 ve 1950 yıllarında yapılamadı. 1949'da Palais des Festivals'in açılışı yapıldı. 1983'te onun yerini yeni bir Palais/Saray aldı. 1968 festivali, 19 Mayıs'ta kesintiye uğradı. Bir gün önce jüri başkanı Louis Malle ile yönetmenler François Truffaut, Claude Berri, Jean-Gabriel Albicocco, Claude Lelouch, Roman Polanski ve Jean-Luc Godard, Palais'nin büyük salonunu ele geçirip, öğrenciler ve ülke çapında bir grevdeki işçilerle dayanışma halinde film gösterimini durdurdular.
1971'de, 25. Cannes Uluslararası Film Festivali'nde, Charlie Chaplin'e Fransız Kültür Bakanı M. Jacques Duhamel tarafından Légion d'Honneur verildi. Bir düzine yönetmen de (Ödülünü almaya gelmeyen Orson Welles ile Luis Bunuel, Federico Fellini, William Wyler, Rene Clement, Michaelangelo Antonioni, Lindsay Anderson, Vojtech Jasny, Masaki Kobayashi ve Robert Bresson) festival tarafından onurlandırıldı. 59. Cannes Film Festivali 17 Mayıs ile 28 Mayıs 2006 tarihleri arasında yapıldı. Hong Kong'lu yönetmen Wong Kar-Wai, Cannes tarihinin ilk Çinli Jüri Başkanı oldu. Kar-Wai 1997'de Happy Together ile En İyi Yönetmen ödülü almıştı.
Festival De Cannes
Cannes Film Festivali, ilk kez 1939 yılının Eylül ayında düzenlendi, ancak İkinci Dünya Savaşı sona erene dek ara verildi.
Etkinlik, 50'li yıllarda Nisan ayında yapılmaya başlanırken Altın Palmiye ödülü de ilk kez 1955'de verildi.
Altmışlı yıllarda kimliğini kazanan festival, o zamandan beri dünyanın en prestijli film festivali olarak görülüyor.
Dünyaca ünlü modacı Jean Paul Gaultier, bu yıl Cannes Film Festivali'nde jüride yer alıyor.
Festival yedi ana bölümden oluşuyor:
1) Yarışma
2) Yarışma dışı
3) Un Certain Regard- Etkinlikler
4) Cinefondation- Dünya sinemasından kısa film örnekleri
5) Eleştirmenlerin Seçimi
6) Yönetmenlerin Seçimi
Marche du Film - Film Pazarı
1. Yarışma
Yarışma bölümünde gösterilen filmler, prestijli Altın Palmiye ödülü için yarışıyor.
Bu bölümde her yıl yaklaşık 20 film gösteriliyor. Altın Palmiye kazanan filmin gişe rekorları kırması ihtimali ise çok yüksek.
Lumiere tiyatrosunda gösterilen filmlerin çoğu da bu bölümden seçiliyor.
Geçmişte Altın Palmiye kazanan filmler arasında, 2004'te Michael Moore'un Fahrenheit 9 / 11 ve 2002'de Roman Polanski'nin Pianist filmleri sayılabilir.
65. Cannes Film Festivali'nin internet sitesinden... Görmek isteyenler için adres: https://www.festival-cannes.fr/
2. Yarışma Dışı
Yarışma dışı bölümde de uzun metrajlı belli sayıda film gösteriliyor.
Bu filmler genelde Festival yönetiminin programa dahil etmek istediği ancak yer bulamadığı filmlerden oluşuyor.
Bu bölümde önceki dünya prömiyerlerden George Lucas'ın Yıldız Savaşları : İkinci Bölüm'ü de var örneğin.
Festivalde beğenilen yönetmenlerin filmlerinden montaj öncesi kayıtlara da yer veriliyor. Bu yılki programda Martin Scorsese'in 2002 yılında çektiği Gangs of New York - New York Çeteleri filmi var.
3. Etkinlikler (Un Certain Regard)
Un Certain Regard bölümü 1978 yılında festivale eklendi.
Amaç, dünya sinemasından çeşitli örnekler sunmak ve ek etkinlikler düzenlemek. Aslında bu bölüme festivalin vitrini de denebilir, ancak bitiminde bir ödül verilmiyor.
4. Cinefondation
Cinefondation bölümü ise 1998 yılında dahil edildi.
Bu bölümde ise dünya festivallerinden seçilen 15 kısa filme yer veriliyor.
Kendi jürisi olan Cinefondation'da en iyi üç filme ödül veriliyor.
Başrolünü Sacha Baron Cohen'in oynadığı 'Diktatör' filmi. Cohen'in kırmızı halıda sansasyon yaratacağı belirtiliyor.
Eleştirmenler ve Yönetmenler
5. Eleştirmenler Haftası adı verilen bölüm, 1962'de oluşturuldu. Fransız Film Eleştirmenleri Birliği'nin yönetimindeki bölüm, festivalin en eskilerinden bir tanesi.
Bu bölüm, aslında prestijli Büyük Ödül için yarışan yeni yönetmenlerin başlama tahtası olarak da görülebilir.
6. Yönetmenlerin On Beş Günü ise 1968 yılında festivalin kapanmasına yol açan grevleri önlemek için oluşturuldu.
Bu bölüm belki de Cannes festivali'nin alt bölümleri içinde en radikal olanı.
Hem kısa hem de uzun metrajlı filmlere yer veriliyor.
7. Marche du Film - Film Pazarı
Sinema dünyasının tüccarları March du Film'in sadık takipçileri. Zira bu bölüm, yani Film Pazarı, benzerleri içinde en büyüğü.
Bu bölümde film alım satışları işleri yapılıyor ve yabancı film yayın hakları satılıyor.
Burada sergilenen filmler özel olarak seçilmiyor.
Kayıt ücretini ödeyen herkes, film satın alabilir ya da satabilir.
1983 yılında inşa edilen Palais, giderek genişleyen festivale o zamandan bu yana ev sahipliği yapıyor.
Bu yıl Cannes'da neler var?
Dünyanın en önemli sinema etkinliklerinden birisi olan Cannes Film Festivali, bu akşam Wes Anderson'un 'Moonrise Kingdom' isimli filminin gösterimiyle başlıyor.
Bu yıl 65. kez düzenlenecek festival, Claude Miller'ın "Therese Desqueyroux" isimli filminin gösterimiyle 27 Mayıs'ta sona erecek.
Festivalde "Altın Palmiye" için 4 bin 300 film arasından seçilen 22 film yarışacak.
Başkanlığını İtalyan Nanni Moretti'nin üstleneceği bu yılki jüride Filistinli oyuncu ve yönetmen Hiam Abbass, İngiliz yönetmen Andrea Arnold, Fransız oyuncu Emmanuelle Devos, Alman oyuncu Diane Kruger, İngiliz oyuncu Ewan Mc Gregor, ABD'li yapımcı Alexander Payne, Haitili yönetmen ve yapımcı Raoul Peck yer alıyor.
Festivalde 30'a yakın ülkeden 91 film gösterilecek. Festival her yıl olduğu gibi yıldızlar geçidine sahne olacak. Nicole Kidman, Brad Pitt, Bruce Willis gibi yıldızların "kırmızı halıdan" geçeceği festivalin bu yılki logosu 1962'de hayatını kaybeden Hollywood'un efsanevi oyuncusu Marilyn Monroe'un siyah beyaz fotoğrafı olacak.
Kısa metrajlı Türk filmi
Bu yılki festival, Türk sineması için de ayrı bir önem taşıyan etkinliklere sahne olacak.
65. Cannes Film Festivalinde, kısa metrajlı filmler kategorisinde yarışacak eserler arasına Türk yönetmen Rezan Yeşilbaş'ın "Sessiz" isimli filmi de yer alıyor. "Sessiz", yarışmaya gönderilen 4 bin 500 film içinden jürinin seçtiği 10 kısa metrajlı film arasına girmeyi başardı.
Bu arada Fransa'daki Sinema Yönetmen ve Yapımcıları Derneği, festival sırasında 17 Mayıs'ta düzenlenecek bir etkinlikle yönetmen Nuri Bilge Ceylan'a 2012 "Carossee d'or" sinema ödülünü takdim edecek. Ödül öncesi Ceylan'ın Fransa'da ve Avrupa'da tanınmasını sağlayan "Mayıs Sıkıntısı" filmi de gösterilecek.
Festivalde Türkiye açısından diğer önemli bir gelişmeyse, Türk kökenli Alman yönetmen Fatih Akın'ın "Polluting Paradise" isimli filminin, 18 Mayıs'ta yarışma dışı "özel gösterimler" bölümünde izleyiciyle buluşacak olması.
Festivalin önemli etkinlikleriÜnlü Amerikalı sinema yönetmeni ve oyuncusu olan aynı zamanda siyasi kimliğiyle tanınan Sean Penn, Haiti'ye yapılacak bağışlarla ilgili düzenlenecek özel bir geceye katılmak üzere Cannes'a gelecek. Fransa'nın ünlü felsefecisi Bernard-Henri Levy, festival sırasında hazırladığı Libya konulu belgeselin gösterimi için festivale katılacak.
Festivalin ''klasikler'' bölümünde, yeni tekniklerle çekim kaliteleri düzeltilerek tekrar vizyona sokulan ''Bir Zamanlar Amerika'' ve ''Tess''in yeniden gösterimi için Robert De Niro, Roman Polanski ve Nastassja Kinski gibi yıldızlar yine Cannes'da olacak.
Ünlü kozmetik devi l'Oreal'in düzenlediği bir etkinlikte Jane Fonda da yine, festivalde boy gösterecek yıldızlar arasında yer alıyor.
Dünyanın en önemli sinema pazarı
Cannes film festivali, ''Altın Palmiye'' ve yarışma dışı gösterilecek yeni filmlerin dışında, dünyanın en önemli sinema pazarı olma özelliği taşıyor.
Festival dolayısıyla kurulan 13 bin metrekare genişliğindeki sinema pazarına ise 100'ü aşkın ülkeden 10 bin kişinin katılması bekleniyor. Festival dolayısıyla kurulacak 600 stantta dünyanın dört bir yanından gelen filmler yeni pazarlar için ''görücüye çıkma'' şansı bulacak.
Festivali, dünyanın dört bir yanından gelen 4 bin 600 gazetecinin takip etmesi bekleniyor. Festivaldolayısıyla 73 bin olan Cannes kentinin nüfusu, iki hafta boyunca yaklaşık 200 bine çıkacak.