- 12.10.2025, Pazar
Türkler, Filistin’i 8 asır yönetti
Kısa bir süre önce Netanyahu'nun Silvan (Siloam) Kitabesi'ni Türkiye'den istemesi gündeme gelmişti. Bu kitabe, siyonist ideolojiye tarihi meşruiyet kazandırmak için kullanılmak isteniyor. Tarihi bilgileri tahrif ederek kurgulanmış geçmişten, geleceği inşa etmek istiyorlar. Ancak tarihi gerçeklere göre Yahudilerin Filistin ve Kudüs hâkimiyeti çok uzun olmamıştır.
KATLİAMDAN HUZURA
Yahudiler, Hazreti Davud (MÖ 1010-970) ve Hazreti Süleyman (MÖ 970-931) zamanında en kuvvetli dönemlerini yaşadıktan sonra iç çekişmeler yüzünden ikiye bölündüler. Güneydeki devleti Asurlular, kuzeydekini de Babilliler ortadan kaldırdı. Babilliler, Milattan Önce 6. yüzyılda Yahudileri Babil'e sürdüler. Daha sonra Pers Krallığı'nın desteğini alan Yahudiler, Kudüs'e dönüp yıkılmış olan Süleyman Mabedi'ni yeniden ibadete açtılar.
Yahudi toprakları bir müddet sonra dünyanın ilk imparatorluğu olan Roma'nın hâkimiyeti altına girdi. Romalılar, Milattan Sonra 70'te Yahudileri Kudüs'ten sürüp Süleyman Mabedi'ni yıktılar. Yahudiler, Kudüs'e ancak 638'de Hz. Ömer'in şehri fethinden sonra girebildiler. Babilliler ve Romalılar tarafından tahrip edilen Kudüs, Hz. Ömer'in ihya ederek kutsiyet kazandırdığı bir şehir oldu. Kudüslüler de huzur ve adalete kavuştu.
TÜRKLERLE İLK TANIŞMA
Filistin, Mısır'da kurulan bir Türk devleti olan Tolunoğulları (868-905) zamanında Türklerle tanıştı. Mısır'da Tolunoğulları hanedanını kuran Ahmed bin Tolun, 878'de Filistin'i alınca Tolunoğulları'nın eline geçen Kudüs 27 yıl Kahire merkezli Türk devletinin idaresinde kaldı. 905-935 yılları arasında Abbasi hâkimiyetindeydi. 935-969 yılları arasında ise Muhammed bin Tuğç tarafından kurulan bir başka Türk devleti olan İhşidiler'in nüfuzu altına girdi.
Oğuz Türklerinden Kurlu Bey, 1069'da Kudüs'ü de alarak Filistin'de bir Türkmen beyliği kurdu. 1071'de Kurlu Bey'in ölümü üzerine bölgeye hâkim olan Atsız Bey, Abbasi Halifesi ve Selçuklu Sultanı Alparslan adına hutbe okuttu.
1098'de Fatımiler tekrar Kudüs'ü aldı. Ancak 1099'da bölgeye Haçlılar geldi. Haçlı işgali döneminde yapılan katliamlarla Hıristiyanlaştırılmaya çalışılan Kudüs, 1187'de Selahaddin Eyyubi'nin fethinden sonra üç semavi dinin mensupları için güvenli ve yaşanabilir bir yer hâline geldi. Şehir, Memlük ve Osmanlılar zamanında İslami kimliğini geri kazandı.
OSMANLI BARIŞI GELDİ
Filistin bölgesinden Haçlıların tamamen temizlenmesi Memlük Devleti ile oldu. Yavuz Sultan Selim, Memlük hükümdarı Kansu Gavri'yi 1516'da Mercidabık meydan muharebesinde mağlup edince, Suriye ve Filistin Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlı düzeni bölgeye hâkim oldu.
Filistin, Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Yahudiler için de büyük önem atfedilen bir bölgeydi. Özellikle Kudüs'teki kutsal yerler paylaşılamıyordu. Hıristiyanlığın çeşitli mezhepleri bile birbirleriyle çatışma hâlindeydiler. Osmanlı İmparatorluğu'nun bölgeyi fethetmesinden itibaren Filistin'de de kendine özgü bir idari yöntem uyguladı. "Pax Ottomanica" adı verilen Osmanlı barışı bölgeye hâkim oldu.
Fetihle birlikte yeni otorite bölgede düzen ve güvenliği sağladı. Osmanlı yönetimi bölgede yaşayan bedeviler ve diğer aşiretleri denetim altına almakta önceki yönetimlerden daha başarılı oldu. Suriye, Mısır, Filistin ve Arabistan'ın fethiyle bölgenin tek bir devlet çatısı altında uzun süre savaşsız bir ortama kavuşması, buralarda ticareti canlandırıp şehirleri geliştirdi.
YOĞUN İMAR FAALİYETİ
Osmanlılar bölgeye özellikle de Kudüs'e özel ihtimam gösterdiler. Kanuni döneminde Kudüs'te büyük imar faaliyetleri gerçekleştirildi. Sultanın Kubbetü's-Sahra'nın restorasyonuyla başlattığı bu imar faaliyetleri bugün hâlâ ayakta olan surların inşasıyla devam etti. Beş yılda biten ve 3 kilometre uzunluğunda ve 12 metreyi bulan yüksekliğe sahip surların 34 kulesi ve 7 kapısı vardı.
Kanuni'nin şehri mamur edecek bir diğer projesi, şehrin ihtiyacı olan suyun getirilmesiydi. Padişahın zevcesi Hürrem Sultan da şehrin imarında etkili oldu. 1551'de yaptırdığı külliye de Kudüs'ün en önemli hayır kuruluşlarındandır. Cami, medrese, han, ribat ve imaretten oluşan külliye, Kudüs'teki Osmanlı eserlerinin önde gelenlerindendir. Osmanlılar sadece yeni yapılar inşa etmemişler, Memlükler'den ve önceki İslam devletlerinden kalan cami, medrese ve imaretler ile kapı ve surları da tamir ettiler.
Tarih boyunca birçok çatışmaya sahne olan Filistin'de Müslümanlar, Yahudiler ve Hıristiyanlar Osmanlı hâkimiyetindeki 401 yıl boyunca Türk bayrağı altındayken huzur ve adalet içerisinde yaşadılar. 19. yüzyılda Batılı güçler bölgeye el atınca Filistin ve Ortadoğu'daki diğer bölgelerde kaos başladı. 1917'de bölgenin İngilizler tarafından işgaliyle de kan ve gözyaşı dönemi başladı.
FİLİSTİN VE KUDÜS'E HÂKİM OLAN DEVLETLER
EN BÜYÜK YAHUDİ DEVLETİ, OSMANLI'NIN KUDÜS SANCAĞI KADARDI
Başbakanlarımızdan tarihçi Şemseddin Günaltay, "Yakın Şark" isimli eserinde, "Suriye ve Filistin'de Davud zamanına kadar 200 yıldan beri kuvvetli devlet görülmemiş olduğu için, onun kabilelere karşı olan başarıları İsrailoğulları nazarında son derece büyümüş, yüzyıllarca parlak şiirlerde emsalsiz zaferler gibi tasvir olunmuş, sınırları sahil kısmı hariç olmak üzere Osmanlı İmparatorluğu'nun eski Kudüs mutasarrıflığına inhisar eden bu küçük prenslik, tarihe muazzam bir imparatorluk gibi mal edilmiştir" der.
FİLİSTİN'İ İDARE EDEN MİLLETLER
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
- Son Halife Abdülmecid: Babam Sultan Abdülaziz intihar etmedi, katledildi (23.11.2025)
- İlk hava şehitlerimizi 111 yıl önce vermiştik (16.11.2025)
- 1940’tan 1950 yılına kadar 10 Kasım ‘Milli Matem’ 11 Kasım ‘Mesut Bir Yıldönümü’ oldu (09.11.2025)
- Gaziler sultanı ve ufukların efendisi: Orhan Gazi (02.11.2025)
- 325 yıl önce İstanbul'u sarsan tarihi hırsızlık (26.10.2025)
- Romalıların kovduğu Yahudiler Hz. Ömer sayesinde Kudüs’e döndüler (19.10.2025)
- Türkler, Filistin’i 8 asır yönetti (12.10.2025)
- Portekizlilere kök söktüren büyük denizci: Sefer Reis (05.10.2025)
- Amerika hakkında ilk bilgiyi Piri Reis sayesinde öğrendik (28.09.2025)
- İlk kez yayınlanan belgeler ışığında Silvan Kitabesi (21.09.2025)